Αλλάζει ο νόμος για την ανακύκλωση

Χωριστά θα γίνεται πλέον η συλλογή χαρτιού, μετάλλου και πλαστικών ενώ οι φορείς των συλλογικών συστημάτων διαχείρισης (ΣΣΕΔ) δεν θα μπορούν να εκτελούν εργασίες εναλλακτικής διαχείρισης όπως είναι η συλλογή, η μεταφορά, η αποθήκευση και η εκμετάλλευση των απορριμμάτων, χωρίς προηγουμένως να έχουν πάρει σχετική άδεια από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ)

Αυτά, μεταξύ άλλων, προβλέπονται με τον νέο νόμο για την ανακύκλωση που παρουσίασε την Πέμπτη ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης.

Το σχέδιο νόμου ετέθη σε διαβούλευση η οποία θα διαρκέσει ένα μήνα. Όπως αναφέρθηκε, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, στόχος της νέας νομοθετικής ρύθμισης είναι να καταπολεμηθεί και η εκτεταμένη φοροδιαφυγή που παρατηρείται στο χώρο της ανακύκλωσης.

Μάλιστα, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος, ενδεικτικό είναι το γεγονός πως ενώ ο συνολικός κύκλος εργασιών στο χώρο της ανακύκλωσης των μπαταριών (αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών) ανέρχεται στα 44 εκατομμύρια ευρώ τα 16 χάνονται (!)Και η απώλειες από τη μη καταβολή του ΦΠΑ είναι πάνω από τέσσερα εκατομμύρια ευρώ…

Με το νέο υπό διαμόρφωση πλαίσιο:

Τίθενται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων συσκευασίας από τους ΟΤΑ Α’ Βαθμού, καθώς και το πλαίσιο συνεργασίας των ΟΤΑ Α’ Βαθμού και κοινωνικών φορέων με φορείς ΣΕΔ ( Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης).

-Μειώνονται τα ειδικά αποθεματικά που σχηματίζουν τα ΣΕΔ, τα οποία σύμφωνα με την προτεινόμενη τροποποίηση οφείλουν να χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς τους, σύμφωνα με τους όρους που θα καθορίσει ο Ε.Ο.ΑΝ.

-Παρακολουθείται η λειτουργία των ΣΕΔ, πέραν των προβλεπόμενων ελέγχων, με την υποβολή και αξιολόγηση εκθέσεων.

-Εισάγονται όρια στα διοικητικά κόστη των φορέων ΣΣΕΔ.

-Με στόχο την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και την αποφυγή φαινομένων άνισης μεταχείρισης, θεσπίζεται το ασυμβίβαστο της ιδιότητας του μετόχου ή εταίρου φορέα ΣΣΕΔ, με την ιδιότητα του μετόχου, του μέλους οργάνου διοίκησης ή του υπαλλήλου επιχείρησης η οποία εκτελεί εργασίες επεξεργασίας ή συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων.

-Τροποποιείται η οργανωτική διάρθρωση του ΕΟΑΝ, προκειμένου να μπορεί να υποστηρίξει το έργο του.

Σύμφωνα με τα όσα ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, η αλλαγή του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου γύρω από την ανακύκλωση γίνεται επειδή, μεταξύ άλλων, ο νόμος όπως ισχύει, είναι με τα σημερινά δεδομένα αναχρονιστικός και δεν υιοθετεί τις βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Οδηγίας περί αποβλήτων και της κυκλικής οικονομίας. Για το λόγο αυτό, χρήζει προσαρμογής αφενός με το ενωσιακο δίκαιο και αφετέρου με τις νέες πολιτικές περί διαχείρισης αποβλήτων.

Επιπλέον:

-Η άνω των 10 ετών λειτουργία των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης (ΣΕΔ), τα οποία εγκρίθηκαν από την Πολιτεία με σκοπό την οργάνωση της χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης ανέδειξε σειρά δυσχερειών, με αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, σε κάποιες περιπτώσεις να μην επιτυγχάνονται οι στόχοι από τις οδηγίες της ΕΕ και το εθνικό δίκαιο.

Την ίδια ώρα, όπως αναφέρθηκε, παρατηρούνται φαινόμενα αδιαφάνειας και μη εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς.

Ταυτόχρονα, σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, παρατηρείται υπέρμετρη συσσώρευση οικονομικών πόρων στα ΣΕΔ, που προέρχονται από τις χρηματικές εισφορές που καταβάλλουν οι παραγωγοί στα συστήματα, και που τελικά έχουν μετακυλιθεί στην τιμή των προϊόντων και κατά συνέπεια στον ίδιο τον καταναλωτή, τα οποία θα πρέπει να διατεθούν για τη βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων.

Ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης με την υφιστάμενη δομή και διάρθρωση του δεν μπορεί να ανταποκριθεί πλήρως στον πολύ σημαντικό ρόλο που καλείται να διαδραματίσει, ως ο καθύλην αρμόδιος φορέας για την υλοποίηση του σχεδιασμού της ανακύκλωσης και τον έλεγχο και παρακολούθηση των ΣΕΔ.