Η χρήση ινδικής κάνναβης κατηγορείται για μείωση της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου

Αμερικανική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο PNAS φέρνει νέα δεδομένα στο προσκήνιο όσον αφορά τους χρήστες ινδικής κάνναβης. Όπως κατέληξαν οι ερευνητές του Κέντρου Υγείας του Εγκεφάλου του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Ντάλας, με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια Νευροεπιστήμης, Φρανσέσκα Φίλμπι, ενώ η μακροχρόνια χρήση ινδικής μειώνει τη φαιά ουσία και τον όγκο του κογχομετωπιαίου φλοιού, προκαλεί επίσης τη γέννηση περισσότερων και πιο πολύπλοκων νευρωνικών διασυνδέσεων στον εγκέφαλο. Σημαντικό παράγοντα αποτελεί, ωστόσο και η ηλικία έναρξης της χρήσης, αλλά και η διάρκεια της.

Η εν λόγω έρευνα είναι η πρώτη που εξετάζει τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της ινδικής κάνναβης στον εγκέφαλο, τεκμηριώνοντας τα αποτελέσματα με τη βοήθεια τριών διαφορετικών τεχνικών εγκεφαλικής απεικόνισης.

Για τις ανάγκες της εξετάστηκαν 48 ενήλικες χρήστες, 20 – 36 ετών, που έκαναν χρήση κατά μέσο όρο τρεις φορές τη μέρα και 62 μη χρηστών. Παλαιότερες μελέτες είχαν δείξει ότι οι μακροχρόνιοι χρήστες έχουν χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης σε σχέση με τους συνομηλίκους τους, μη χρήστες. Κάτι τέτοιο όμως δεν τεκμηριώθηκε από τη νέα μελέτη, καθώς δεν υπάρχει -άμεση τουλάχιστον- σχέση ανάμεσα στις μειωμένες νοητικές επιδόσεις και στον μειωμένο όγκο του κογχομετωπιαίου φλοιού.

Ωστόσο, επισημαίνεται από τους ερευνητές ότι, οι αυξημένες νευρωνικές διασυνδέσεις που παρατηρούνται στους μακροχρόνιους χρήστες, τόσο σε ανατομικό όσο και σε λειτουργικό επίπεδο, μπορεί να αντισταθμίζουν την απώλεια της φαιάς ουσίας. Από ένα σημείο κι έπειτα, όμως, οι καλωδιώσεις του εγκεφάλου αρχίζουν να μειώνονται.

Από τα στοιχεία της μελέτης φάνηκε, επίσης, ότι όσο νωρίτερα αρχίσει κανείς τη χρήση και όσο πιο συχνή είναι αυτή, τόσο πιο αυξημένες είναι οι διασυνδέσεις μεταξύ των νευρώνων του εγκεφάλου. Ωστόσο, μετά από έξι έως οκτώ χρόνια συνεχόμενης χρήσης ινδικής κάνναβης, οι νευρωνικές διασυνδέσεις εμφανίζουν μείωση, παραμένουν πάντα περισσότερες από αυτές που διαθέτουν οι μη χρήστες.

«Οι νευρώνες των χρηστών φαίνεται να προσαρμόζονται και να αναπληρώνουν τις όποιες απώλειες της εγκεφαλικής ουσίας. Αυτό πιθανώς εξηγεί γιατί οι χρόνιοι χρήστες φαίνεται να τα πηγαίνουν μια χαρά, παρά τον μικρότερο όγκο της φαιάς ουσίας τους, ιδίως στον κογχομετωπιαίο φλοιό», επισημαίνει η Δρ Φίλμπι.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η φαιά ουσία του εγκεφάλου είναι πιο ευάλωτη σε σχέση με τη λευκή ουσία στις συνέπειες της τετραϋδροκανναβιδόλης, της κύριας δραστικής ουσίας του φυτού της κάνναβης. Οι βλάβες στον κογχομετωπιαίο φλοιό συνδέονται με μειωμένη ενσυναίσθηση -ικανότητα να νιώθει κανείς τα συναισθήματα των άλλων- και με μερικές μορφές ψυχοπάθειας. Η φαιά ουσία αποτελείται από τους κυρίως νευρώνες, ενώ η λευκή ουσία από τους συνδετικούς νευράξονες, οι οποίοι διαχέουν τα νευρικά σήματα.

Δεν κινδυνεύουν, όμως, μόνο οι χρήστες ινδικής κάνναβης από τις αρνητικές συνέπειές της. Άλλη έρευνα, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Ιατρικής Μάθιου Σπρίνγκερ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, η οποία πρόκειται να παρουσιαστεί σε προσεχές καρδιολογικό συνέδριο, επιβεβαίωσε ότι -όπως και στην περίπτωση του τσιγάρου- οι παθητικοί καπνιστές ινδικής κάνναβης, μπορεί να υποστούν βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα για αθηροσκλήρωση και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν οι ερευνητές έπειτα από πειράματα με αρουραίους, οι οποίοι στο εργαστήριο εκτέθηκαν -όπως οι παθητικοί καπνιστές- σε καπνό ινδικής κάνναβης. Η λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων τους μειώθηκε κατά 70% μετά από μισή μόνο ώρα έκθεσης στον καπνό της ινδικής κάνναβης.

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι, ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν για τους κινδύνους του παθητικού καπνίσματος, έχουν άγνοια όσον αφορά τους ανάλογους κινδύνους σε ό,τι αφορά τα παράγωγα της κάνναβης. Κι όμως, είναι αλήθεια ότι η συχνή παρουσία, κυρίως των νέων, σε χώρους όπου γίνεται χρήση μαριχουάνας ή χασίς, ακόμη και για αυτούς που δεν καπνίζουν οι ίδιοι, έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία τους.