Η «Λευκή Βίβλος» για το μέλλον της Ευρώπης - Γιούνκερ: Να υπερασπιστούμε την ενότητα της ΕΕ

Την «Λευκή Βίβλο» για το μέλλον της ΕΕ, εν όψει της έκτακτης Συνόδου Κορυφής της Ρώμης στις 25 Μαρτίου, παρουσίασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, καλώντας τις 27 χώρες οι οποίες θα αποτελούν την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου να προασπιστούν την ενότητα της ΕΕ.

Μιλώντας ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου, ο κ. Γιούνκερ παρουσίασε τις πέντε διαφορετικές στρατηγικές για το μέλλον της ΕΕ μετά το Brexit.

Η πλέον βαρυσήμαντη πρόταση θα επιτρέπει σε ομάδες κρατών-μελών να προχωρούν σε βήματα βαθύτερης ενοποίησης χωρίς τη σύμφωνη γνώμη ή τη συμμετοχή των απρόθυμων χωρών. Όσοι απέχουν, πάντως, θα έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στην «εμπροσθοφυλακή» αργότερα.

«Δεν είναι αναγκαίο όλα τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βαδίζουν σε όλα τα ζητήματα με τον ίδιο ρυθμό προς τα εμπρός», σημείωσε, σε μια έμμεση αναφορά στην «Ευρώπη πολλών ταχυτήτων». «Οι άνθρωποι δεν αρέσκονται στο να είναι βασική αποστολή της ΕΕ να θεσπίζει κανόνες για τις τουαλέτες ή για το ύψος μιας κούνιας», ανέφερε ακόμη ο πρόεδρος της Κομισιόν.

«Όσοι θέλουν να προχωρήσουν μπροστά με πιο γρήγορο ρυθμό μεταξύ των 27 (σ.σ. μετά την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας), θα πρέπει να μπορούν να το πράξουν», πρόσθεσε. Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι το εν λόγω σχέδιο θα δημιουργήσει πολλούς «ομόκεντρους κύκλους» στους κόλπους της ΕΕ.

Ο ίδιος σημείωσε ότι μία ακόμη άποψη για το μέλλον της ΕΕ, θα ήταν να κάνει η Ένωση περισσότερα, αλλά σε λιγότερους τομείς, χωρίς δηλαδή να περισπάται σε δραστηριότητες δευτερεύουσας – για την ευρωπαϊκή ενοποίηση – σημασίας. «Η Ευρώπη δεν είναι και δεν μπορεί να είναι απλώς μια ζώνη ελεύθερων συναλλαγών, δεν αφορά μόνο σε χρήματα και εμπορεύματα», συμπλήρωσε, ωστόσο, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

Ασκώντας εμμέσως κριτική στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και απευθυνόμενος στους ευρωβουλευτές, ο κ. Γιούνκερ τόνισε ότι, αν και το τελευταίο διάστημα είναι «της μόδας» τα εκτελεστικά διατάγματα, ο ίδιος δεν μπορεί να προχωρήσει έτσι, αλλά οι κανόνες επιβάλλουν να γίνει συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το μέλλον της ενοποίησης.

Γι’ αυτό και, πριν ολοκληρωθεί η σχετική συζήτηση, ο κ. Γιούνκερ τόνισε ότι δεν θα εκφράσει αμιγώς προσωπικές απόψεις για το μέλλον της ΕΕ.

Τέλος, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επανέλαβε ότι δεν θα διεκδικήσει δεύτερη θητεία, εκφράζοντας την άποψη ότι ο διάδοχός του θα πρέπει να εκλεγεί απευθείας από τους Ευρωπαίους πολίτες και όχι από τις ευρωπαϊκές καγκελαρίες.

Σημειώνεται ότι οι προτάσεις της Κομισιόν θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής της Ρώμης, στις 25 Μαρτίου, όπου οι ηγέτες θα γιορτάσουν την 60η επέτειο από την ιδρυτική συνθήκη της Ένωσης και θα κληθούν να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον της.

Οι εναλλακτικές λύσεις

Πέραν του σεναρίου για ΕΕ «πολλών ταχυτήτων», η Λευκή Βίβλος περιέχει τέσσερα ακόμη σενάρια.

Το πρώτο, προβλέπει ουσιαστικά τη διατήρηση του status quo με «θετική» μεταρρυθμιστική στρατηγική που θα βελτιώνει τη ζωή των ευρωπαίων πολιτών, χωρίς υπερβολικές πρωτοβουλίες για ρυθμιστικά πλαίσια.

Το δεύτερο, προβλέπει ουσιαστικά την υποβάθμιση της ΕΕ. και τη μετατροπή της σε μπλοκ που θα ασχολείται μόνο με τις υποθέσεις τις ενιαίας αγοράς. Ήταν το μοναδικό σενάριο που ο κ. Γιούνκερ απέρριψε ανοιχτά κατά την ομιλία του στην Ευρωβουλή, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως η ΕΕ «δεν είναι μόνο αγορά, εμπορεύματα και χρήμα».

Η τρίτη επιλογή, προβλέπει μία πιο ευέλικτη ΕΕ, που θα έχει μεν μειωμένες αρμοδιότητες αλλά θα είναι στοχευμένα πιο δραστήρια σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η συνοριακή ασφάλεια, η ενιαία αντιμετώπισαν της τρομοκρατίας και η πολιτική ασύλου.

Η τέταρτη, προβλέπει ουσιαστικά μία Ευρώπη extra large, με άμεση εμβάθυνση της Ένωσης σε πολλά ζητήματα.