Μεταναστευτικό - Το δύσκολο στοίχημα της κυβέρνησης!

Από την Αλεξάνδρα Χριστίνα Ιωάννου

Την περασμένη εβδομάδα, ως συνέπεια της αθρόας προσέλευσης μεταναστών στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και ειδικά στη Μυτιλήνη, στον καταυλισμό της Μόριας, εξελίχθηκε μία τραγωδία. Η οποία για μία ακόμη φορά κατέδειξε το μέγεθος του προβλήματος και την ανάγκη για άμεση και ουσιαστική – αλλά και ανθρώπινη – λύση. Συγκεκριμένα, την περασμένη Κυριακή 29/9 και γύρω στις 5 το απόγευμα ξέσπασαν δύο φωτιές, η μία σε ελαιοκτήματα έξω από τον καταυλισμό στη Μόρια 400 μέτρα από τις σκηνές στον εξωτερικό χώρο του ΚΥΤ και η μία στη «ζώνη 4», όπου σε διώροφους οικίσκους διαμένουν κυρίως Αφρικανοί.

Η φωτιά στους οικίσκους του ΚΥΤ επεκτάθηκε, με αποτέλεσμα να καεί σχεδόν όλος ο χώρος. Το σβήσιμό της δε έγινε μετ’ εμποδίων, καθώς οι πυροσβέστες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το μέτωπο δεχόμενοι επίθεση από εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες, οι οποίοι και προκάλεσαν φθορές σε τουλάχιστον δυο πυροσβεστικά οχήματα. Οι εικόνες έκαναν το γύρο των social media και φυσικά επικράτησε πανικός. Το πιο τραγικό όμως είναι ο χαμός μητέρας που βρέθηκε απανθρακωμένη και οι τραυματίες που μεταφέρθηκαν στο τοπικό νοσοκομείο…

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, η γυναίκα βρήκε τραγικό θάνατο πιθανώς την ώρα που μαγείρευε, ενώ συνολικά μεταφέρθηκαν από το ΕΚΑΒ στο Γενικό Νοσοκομείο Μυτιλήνης εννέα άνδρες, έξι γυναίκες και δύο παιδιά, εκ των οποίων ένα βρέφος. Η πλειονότητα των τραυματιών αντιμετώπισε ορθοπεδικά τραύματα και αναπνευστικά προβλήματα, χωρίς να διατρέχουν κίνδυνο.

Στο νησί μετέβησαν εσπευσμένα δύο διμοιρίες ΜΑΤ, ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Λευτέρης Οικονόμου, ο Αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας και ο Γενικός Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής. Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης δε ήταν σε συνεχή επαφή με τον πρωθυπουργό, ενώ τα επεισόδια στο ΚΥΤ Μόριας, ανάμεσα σε ομάδες προσφύγων και μεταναστών από τη μια μεριά και αστυνομικών δυνάμεων από την άλλη, μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς εντός του καταυλισμού, άργησαν να κατευναστούν. Ομάδα μεταναστών και προσφύγων μάλιστα, επιχείρησαν να καταλάβουν το κέντρο κράτησης που βρίσκεται εντός του καταυλισμού.

Στον απόηχο όμως όλων αυτών των εξελίξεων, αλλά και των γιγαντωμένων ροών προς τα ελληνικά νησιά – κάτι για το οποίο έχουν γίνει πολλάκις επίσημες δηλώσεις και η ελληνική κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε συνεχόμενα διαβήματα δια στόματος των πλέον αρμοδίων – ήταν και το κύμα διαμαρτυρίας έξω από τον καταυλισμό, ζητώντας την άμεση μεταφορά τους, σε άλλες δομές, που ακολούθησε την επόμενη μέρα. Τη Δευτέρα 30/9, στις 10:30 το πρωί, ο πρωθυπουργός συγκάλεσε εκτάκτως συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, για την εφαρμογή έκτακτων μέτρων για το προσφυγικό.
Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στη Μόρια είναι απελπιστική εδώ και καιρό. Όπως είναι γνωστό, στη συγκεκριμένη δομή βρίσκονται περίπου 12-13.000 πρόσφυγες και μετανάστες ενώ η χωρητικότητα του ΚΥΤ είναι για 3.000 ανθρώπους. Δεδομένου δε ότι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας έχει ουσιαστικά καταρρεύσει και καθημερινά προωθούνται από τα παράλια 500-700 πρόσφυγες/μετανάστες, οι οποίοι παρέμεναν μέχρι τώρα στο ΚΥΤ Λέσβου…

Οι αλλαγές που φέρνει η κυβέρνηση στη διαχείριση του προσφυγικού

Μετά τα έκρυθμα επεισόδια και το τεράστιο θέμα το οποίο ανέκυψε, η κυβέρνηση οδηγήθηκε στη λήψη δραστικών μέτρων για το μεταναστευτικό/προσφυγικό. Η φωτιά αυτή που στοίχισε τη ζωή μίας μητέρας από το Αφγανιστάν έσπειρε οργή στον ασφυκτικά γεμάτο καταυλισμό, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν άγρια επεισόδια. Το ΚΥΣΕΑ να αναφέρουμε ότι είχε προ καιρού ανακοινώσει κάποια μέτρα, τα οποία, όμως, είχαν κατά κανόνα μείνει στα χαρτιά. Το πιο άμεσο και βασικό μέλημα της κυβέρνησης είναι ότι επιχειρείται για πρώτη φορά να διαχωριστούν οι πρόσφυγες που δικαιούνται άσυλο από τους παράτυποι οικονομικούς μετανάστες. Τα επίσημα στοιχεία αποδεικνύουν ότι όσοι έρχονται στην Ελλάδα είναι σε ποσοστό περίπου 80% οικονομικοί μετανάστες. Αποδεχόμενη, λοιπόν, η κυβέρνηση ότι η κατάσταση δεν είναι πλέον διαχειρίσιμη και υποχρεούμενη να αντιμετωπίσει το τεράστιο αυτό κοινωνικό και όχι μόνο ζήτημα, αλλάζει το νομοθετικό πλαίσιο όσον αφορά τη διαδικασία παροχής ασύλου.

Ο πρώτος και καίριος αποδέκτης του μηνύματος, είναι η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση, δίνοντας σε όλους να κατανοήσουν ότι η ανοχή γύρω από το μεταναστευτικό και τις επικίνδυνες προεκτάσεις του, έχει τελειώσει. Για το λόγο αυτό πλέον, όσοι εισέρχονται στον ελλαδικό χώρο και δεν δικαιούνται άσυλο θα κρατούνται σε κλειστά προαναχωρησιακά κέντρα, μέχρι την απέλασή τους. Για τον σκοπό αυτό δίδεται πλέον οδηγία προς κατασκευή τέτοιων κέντρων.

Επίσης, προωθείται η ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων, ιδίως με την αύξηση των περιπολιών στη θάλασσα. Στόχος είναι να αυξηθούν κατακόρυφα και οι επιστροφές. Σύμφωνα με στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, στα 4,5 χρόνια της κυβέρνησης Τσίπρα είχανπραγματοποιηθεί 1.806 επιστροφές. Στόχος είναι να έχουν επιστραφούν 10.000 μέχρι το τέλος του 2020.
Ακολούθως, καταρτίζεται άμεσα λίστα με τις χώρες που θεωρούνται ασφαλείς, ώστε να επιστρέφονται σε ασφαλή χώρα όσοι πολίτες της εισήλθαν παράνομα στη Ελλάδα. Παράλληλα, θα συνεχιστεί η αποσυμφόρηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου με μεταφορά προσφύγων και μεταναστών στην ηπειρωτική Ελλάδα. Το βασικότερο,όμως, όλων και η οδηγία που έχει δοθεί προς πάσα κατεύθυνση (και σε επίπεδο διπλωματικών εκπροσώπων της χώρας), είναι μία: Η διεθνοποίηση του προβλήματος.

Η απάντηση του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη στον ΣΥΡΙΖΑ

Ένταση όπως ήταν φυσικό προκλήθηκε επ’αφορμή του μεταναστευτικού και της τραγικής κλιμάκωσης στη Μόρια, ανάμεσα στην κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης δεν άφησε αναπάντητη την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος με τη σειρά του κατηγορεί την κυβέρνηση για έλλειψη σχεδίου. Το υπουργείο έκανε γνωστό πως έχει ήδη καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στρατηγικό σχέδιο για την περίοδο 2019-2020, κάτι που δεν είχε γίνει ποτέ από την προηγούμενη κυβέρνηση.

Το αναλυτικό σχέδιο παρεμβάσεων για τη διαχείριση του μεταναστευτικού περιλαμβάνει τα κάτωθι:

– Διαδικασία χορήγησης-απόρριψης ασύλου σε τρία στάδια: δύο διοικητικά και ένα δικαστικό – με κατάργηση, δηλαδή, του τέταρτου βαθμού προσφυγής.

– 9μηνη διάρκεια για το δελτίο των αιτούντων άσυλο με τη διάρκεια να συνδέεται με την έκδοση της απόφασης και όχι με την επίδοση, όπως συμβαίνει σήμερα.

– Νέα σύνθεση στις Επιτροπές Προσφύγων με τρεις δικαστές αντί για δύο δικαστές και ένα μέλος της Ύπατης Αρμοστείας.

– Συνέπειες για όσους δεν συμμορφώνονται με τις αποφάσεις μεταφοράς τους σε άλλες δομές καθώς δεν θα μπαίνουν στο σύστημα ασύλου και θα παραπέμπονται αυτόματα σε διαδικασία επιστροφής.

– Ταχύρρυθμη εξέταση – εντός τριών ημερών – των υποθέσεων όσων δεν «συνεργάζονται» ακόμα και αφού μπουν στο σύστημα ασύλου.

– Αυστηρότερα κριτήρια για τους ευάλωτους καθώς απαλείφεται το μετατραυματικό στρες ως λόγος ευαλωτότητας.

– Περισσότερες θαλάσσιες περιπολίες με τα πρώτα δείγματα να έχουν καταγραφεί από την Κυριακή όταν, όπως δήλωσε ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, απετράπη η άφιξη 25 βαρκών με μετανάστες στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου.

– Κατασκευή κλειστών προαναχωρησιακών μέτρων όπου θα οδηγούνται όσοι εισήλθαν παράνομα στη χώρα και δεν δικαιούνται άσυλο.

– Αύξηση των επιστροφών με στόχο να φτάσουν τις 10.000 έως το τέλος του 2020.

– Σύνταξη λίστας «ασφαλών χωρών» ώστε αμέσως να επιστρέφονται σε αυτές όσοι «εισέρχονται παράνομα».

– Ταχεία αποσυμφόρηση με μεταφορές από τα νησιά στην ενδοχώρα σε σπίτια και ξενοδοχεία.

– Οι ιατρικές βεβαιώσεις θα πρέπει να φέρουν πλήρη αιτιολόγηση και να προέρχονται μόνο από δημόσιους φορείς-νοσοκομεία.

– Υποχρεωτική η αυτοπρόσωπη παράσταση των αιτούντων άσυλο σε κάθε στάδιο της διαδικασίας (υπηρεσίες ασύλου-δικαστήρια).

– Με δικόγραφο η προσφυγή στις επιτροπές που θα αναφέρει τους λόγους καθώς μπαίνει τέλος στο προεντυπωμένο έγγραφο που σήμερα χορηγείται στους αιτούντες.

– Νέα κλιμάκια ταχείας συνδρομής της υπηρεσίας ασύλου που θα ενημερώνουν τον αιτούνται για την πιθανή πορεία της υπόθεσής του.

Το ταξίδι Κουμουτσάκου στην Άγκυρα

Ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Γιώργος Κουμουτσάκος, βρέθηκε στην Άγκυρα για να συζητήσει με τον υπουργό Εσωτερικών της Τουρκίας, Σουλεϊμάν Σοϋλού και τον υφυπουργό Εσωτερικών, Ισμαήλ Τσατακλί, για το μεταναστευτικό. Συναντήθηκε επίσης με τον υφυπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Γιαβούζ Κιράν, κατόπιν πρωτοβουλίας της τουρκικής πλευράς.
Σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν, οι διμερείς συζητήσεις επικεντρώθηκαν στη μεταναστευτική πρόκληση που αντιμετωπίζουν κυρίως οι δύο αυτές χώρες με έμφαση δε στην αποτελεσματική εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ- Τουρκίας του 2016.
Όπως αναφέρθηκε, οι συζητήσεις πραγματοποιήθηκαν σε καλό κλίμα, «ήταν ειλικρινείς και άγγιξαν όλες τις πτυχές του ζητήματος». Η ελληνική πλευρά εμφανίζεται να επαναλαμβάνει σθεναρά την πάγια θέση της ότι όλα τα μέρη οφείλουν να κάνουν αυτό που τους αναλογεί, δηλαδή:

• Η Τουρκία να εκριζώσει τα δίκτυα διακινητών και να αποτρέψει αποτελεσματικά τη δημιουργία νέων μεταναστευτικών οδών προς την Ευρώπη.
• Η Ελλάδα να ενισχύσει τις επιστροφές προς την Τουρκία, όπως έχει ήδη αποφασιστεί από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης.
• Τέλος, η Ευρώπη να αναγνωρίσει το βάρος των περίπου 4 εκατ. προσφύγων και μεταναστών που έχει δεχθεί η Τουρκία στο έδαφός της.

Τέλος, συμφωνήθηκε η από κοινού διαμόρφωση διαύλου απ´ ευθείας επικοινωνίας σε πολιτικό επίπεδο, ο οποίος θα λειτουργήσει παράλληλα με τον δομημένο υπηρεσιακό και επιχειρησιακό διάλογο ο οποίος θα γίνεται με αυξημένη συχνότητα.

Μητσοτάκης: Μεταναστευτικό και όχι προσφυγικό

Μεταναστευτικό κι όχι προσφυγικό είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, τόνισε στην Ώρα του Πρωθυπουργού, στη Βουλή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Όπως δήλωσε, «το παράδοξο είναι ότι η νέα κυβέρνηση παρέλαβε 69.387 εκκρεμείς αιτήσεις ασύλου και ασκείται κριτική από εκείνους που για ιδεοληπτική πολιτική δεν έκαναν τίποτα», απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΜέΡΑ25, Γιάνη Βαρουφάκη.
Πρόσθεσε επίσης πως η OLAF έχει εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα και ερευνά την διασπάθιση κονδυλίων για τους μετανάστες/πρόσφυγες και έκανε λόγο για πολιτική υποκρισίας εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και για απουσία προστασίας των συνόρων. Αλλάζει ο τρόπος παροχής ασύλου καθώς σε έναν νόμο θα ενσωματωθεί η κοινοτική οδηγία, αλλά και ταυτόχρονα οι εθνικές πολιτικές, εξήγησε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε ότι προβλέπεται πως αλλοδαποί που δεν συμμορφώνονται με μεταφορά σε άλλες δομές,θα τεκμαίρεται πως δεν επιθυμούν το ειδικό καθεστώς και θα μπαίνουν στη διαδικασία επιστροφής. Αλλάζει επίσης το καθεστώς με τις ΜΚΟ με έλεγχο, λογοδοσία και διαφάνεια για να ξεχωρίσει η «ήρα από το στάρι». Τόνισε δε ότι προτίθεται να διεθνοποιήσει το θέμα σημειώνοντας πως απαιτεί συνολική αντιμετώπιση από την ΕΕ και θα θέσει το θέμα στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής.