Πρεμιέρα για το νέο ευρωπαϊκό σώμα συνοριοφυλακής

Με ενισχυμένους πόρους και εξοπλισμό, καθώς και πιο διευρυμένη εντολή ξεκινάει την Πέμπτη τη λειτουργία της η Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή και Συνοριοφυλακή, η οποία θα αντικαταστήσει τον οργανισμό Frontex.

Ο νέος οργανισμός παρουσιάστηκε σήμερα στο μεθοριακό σταθμό Καπετάν Αντρέεβο, στα σύνορα Βουλγαρίας-Τουρκίας, ένα χρόνο μετά την εξαγγελία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου σώματος για την πιο αποτελεσματική φύλαξη των κοινών ευρωπαϊκών συνόρων, στη συνέχεια της μαζικής εισροής προσφύγων και μεταναστών το 2015.

Η Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή και Συνοριοφυλακή θα έχει δικό της μόνιμο προσωπικό που θα φτάσει σταδιακά τα χίλια άτομα, αριθμό υπερδιπλάσιο από το μέχρι τώρα προσωπικό της Frontex, ενώ θα αποκτήσει επίσης το δικό του εξοπλισμό. Επιπλέον, από τον Δεκέμβριο το 2016 θα μπορεί να αντλήσει μέχρι 1.500 συνοριοφύλακες ταχείας κινητοποίησης από τα κράτη-μέλη καθώς και τεχνικό εξοπλισμό από ένα απόθεμα που θα έχουν θέσει οι «28» στη διάθεσή της.

Το επίκεντρο της αποστολής του νέου οργανισμού θα είναι η ανάλυση κινδύνου, η παρακολούθηση και ο εντοπισμός των αδυναμιών στη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων. Αξιωματικοί-σύνδεσμοι θα αποσπώνται στα κράτη- μέλη για να εξασφαλίζεται η επιτόπια παρουσία στα σημεία όπου υπάρχει κίνδυνος για τα σύνορα. Επιπλέον, το νέο σώμα θα αναλάβει συντονιστικό ρόλο στις επιχειρήσεις επιστροφής των παράτυπων μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους, και θα έχει τη δυνατότητα παρέμβασης και διεξαγωγής κοινών επιχειρήσεων σε χώρες εκτός ΕΕ, εφόσον υπάρχει σχετικό αίτημα.

Αρχικά, η πρόταση της Επιτροπής, τον περασμένο Δεκέμβριο, περιλάμβανε επίσης τη δυνατότητα του εν λόγω οργανισμού να παρεμβαίνει στα κράτη-μέλη που αντιμετωπίζουν τη μαζική εισροή ακόμα και αν η ενδιαφερομένη χώρα αρνείται να ζητήσει βοήθεια.

Ωστόσο, η εν λόγω πρόβλεψη προκάλεσε τις αντιδράσεις πολλών χωρών οι οποίες το εξέλαβαν ως παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας. Ως εκ τούτου, το Συμβούλιο, δηλαδή τα κράτη-μέλη της ΕΕ, με ενισχυμένη πλειοψηφία θα μπορεί να αποφασίσει την αποστολή δυνάμεων της Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής και σε περίπτωση που η ενδιαφερόμενη χώρα αρνηθεί τότε θα είναι δυνατή η επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα εντός Σένγκεν.

Η λειτουργία του νέου οργανισμού θα ξεκινήσει με μια δοκιμαστική αξιολόγηση των κινδύνων τον ερχόμενο Νοέμβριο, ενώ από το Δεκέμβριο θα προχωρήσει στις πρώτες 50 προσλήψεις. Στις αρχές Ιανουαρίου θα ξεκινήσει και η τοποθέτηση ευρωπαϊκών ομάδων επέμβασης για επιστροφές, οι οποίες θα στελεχώνονται από συνοδούς, παρατηρητές και ειδικούς σε θέματα επιστροφής και θα εργάζονται για την αποτελεσματική επιστροφή των παράτυπων μεταναστών. Τέλος, μεταξύ του Ιανουαρίου και Μαρτίου, θα πραγματοποιηθεί η πρώτη αξιολόγηση των κινδύνων και των αδυναμιών στη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων.