PLUS
Το τελευταίο διάστημα η κίνηση στους δρόμους σημειώνει προοδευτική αύξηση, δυσχεραίνοντας την καθημερινή μετακίνηση των πολιτών.
Τόσο οι κεντρικοί δρόμοι όσο και οι δημοτικοί και περιφερειακοί και οι αρτηρίες ξεχειλίζουν πλέον από τα αυτοκίνητα.
Η εξήγηση σε αυτό το άκρως ενοχλητικό φαινόμενο είναι πολυμερής, με πρώτο και βασικό αίτιο τη ραγδαία αύξηση των ΙΧ αυτοκινήτων, ειδικότερα μετά την περίοδο της πανδημίας, καθώς τα οχήματα έχουν κατακλύσει τους ελληνικούς δρόμους.
Είναι εμφανέστατο ότι τόσο οι κεντρικοί δρόμοι όσο και οι δημοτικοί ξεχειλίζουν από αυτοκίνητα που βρίσκονται είτε σε κίνηση είτε είναι σταθμευμένα. Σημειώνεται ότι ο αριθμός των οχημάτων που βρίσκονται στο λεκανοπέδιο ξεπερνά τα δυόμισι εκατομμύρια, ενώ η ανάγκη των μετακινήσεων αυξάνεται σημαντικά από τον Μάιο και μέχρι και τον Οκτώβριο, διάστημα το οποίο θεωρείται η καρδιά της τουριστικής περιόδου.
Από την άλλη πλευρά, ξεκάθαρα οι Αθηναίοι αγαπούν το συγκεκριμένο μέσο και το προτιμούν για τις μετακινήσεις τους, καθώς ακόμη δεν έχει αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του επιβατικού κοινού στα λεωφορεία. Ευτυχώς, την κατάσταση σώζουν τα μέσα σταθερής τροχιάς, καθώς και τα ταξί. Αξίζει να σημειωθεί πως ο υφιστάμενος στόλος των οχημάτων που εκτελούν μαζικές μεταφορές είναι γερασμένος, με τα λεωφορεία να έχουν υπερβεί κατά πολύ το όριο ζωής τους, και αρκετά από αυτά να μην είναι αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζουν ακόμη και βλάβες στο αμάξωμα που διακρίνονται από το επιβατικό κοινό και πολλές φορές καθιστούν επίφοβη τη μεταφορά των πολιτών.
Το καλό νέο τα πρώτα ηλεκτροκίνητα αστικά λεωφορεία κυκλοφορούν ήδη στον δρόμο και το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να λυθεί το πρόβλημα με την εγκατάσταση των φορτιστών. Επομένως, σε συνδυασμό με την τοποθέτηση των καμερών στους λεωφορειόδρομους, πρόκειται να αναβαθμιστούν σημαντικά και οι αστικές οδικές συγκοινωνίες και αναμένεται το επιβατικό κοινό να επανακτήσει την εμπιστοσύνη του στο λεωφορείο.
Άλλη μία σημαντική αιτία για τη ραγδαία αύξηση της κυκλοφορίας είναι πως οι κεντρικές οδικές αρτηρίες έχουν αυξημένη ζήτηση, και μάλιστα πολύ περισσότερη από την κυκλοφοριακή τους ικανότητα. Την ίδια στιγμή, στους περισσότερους κεντρικούς δρόμους η δεξιά λωρίδα χρησιμοποιείται σε μόνιμη βάση για στάθμευση, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Αχαρνών, την Πατησίων, την Αριστοτέλους, καθώς και την Ελευθερίου Βενιζέλου στην Καλλιθέα.
Παράλληλα αξίζει να αναφερθεί ότι η Αθήνα δεν διαθέτει χώρο στάθμευσης για τα τουριστικά λεωφορεία και μάλιστα το τελευταίο διάστημα έχουν οριοθετηθεί θέσεις στάθμευσης για τα τουριστικά λεωφορεία επί των οδοστρωμάτων της Λεωφόρου Συγγρού, της Αμαλίας και της Υμηττού. Όλα τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά η διατομή των λωρίδων και επομένως και η κυκλοφοριακή ικανότητα των κεντρικών οδικών αξόνων.
Όσον αφορά την καθημερινότητα, οι δρόμοι με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση είναι η Λεωφόρος Αθηνών που παρουσιάζει κυκλοφοριακή συμφόρηση από νωρίς το πρωί στο τμήμα της από το Χαϊδάρι μέχρι και τα διυλιστήρια του Σκαραμαγκά στο ρεύμα προς Κόρινθο, στο σημείο όπου γίνονται τα έργα για τον αγωγό ηλεκτροδότησης της Κρήτης. Ο Κηφισός παρουσιάζει συμφόρηση, συνήθως από τη Λεωφόρο Αθηνών μέχρι και την Αττική Οδό και στα δύο ρεύματα κυκλοφορίας, η Λεωφόρος Σχιστού στο ρεύμα προς Αθηνών, η περιφερειακή Αιγάλεω, η Βάρης – Κορωπίου, από την παραλιακή λεωφόρο μέχρι και τη στρατιωτική σχολή Ευελπίδων, η Αλίμου – Κατεχάκη, από την πλατεία Ηλιούπολης μέχρι και τον Καρέα, και φυσικά η Κηφισίας και η Μεσογείων, όπου η συμφόρηση διαφοροποιείται ανάλογα με την ώρα. Πιο συγκεκριμένα, η Κηφισίας παρουσιάζει συμφόρηση τις πρωινές ώρες αιχμής, από το Χαλάνδρι μέχρι και το Ψυχικό, ενώ η Μεσογείων έχει προβλήματα από το Νομισματοκοπείο μέχρι και το νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν». Αντίθετα, το μεσημέρι η συμφόρηση είναι από το κέντρο προς τα βόρεια του νομού αντίστοιχα.
Όσον αφορά το κέντρο της Αθήνας, η κατάσταση διαφοροποιείται, υπάρχει σαφέστατα βελτίωση με το περιοριστικό μέτρο του Δακτυλίου, το οποίο όμως είναι αναχρονιστικό και χρειάζεται άμεσα επικαιροποίηση, λαμβάνοντας υπόψη περισσότερα περιβαλλοντικά κριτήρια.
Ο πιο δύσκολος δρόμος είναι σαφέστατα η Βασιλέως Κωσταντίνου, η οποία παρουσιάζει συμφόρηση ακόμη και εκτός των ωρών αιχμής σε όλο το μήκος της, από το Παναθηναϊκό Στάδιο μέχρι και την Εθνική Πινακοθήκη, και στα δύο ρεύματα κυκλοφορίας.
Ειδικότερα, στο ρεύμα προς Καλλιρρόης, όπου στενεύει σημαντικά ο δρόμος λόγω των γραμμών του τραμ, στην αρχή της Αρδηττού. Οι πρωινές ώρες αιχμής υπολογίζονται από τις 08.30 έως και τις 09.30, ενώ οι μεσημεριανές ώρες αιχμής υπολογίζονται από τις 15.00 μέχρι και τις 17.30.
Η πιο δύσκολη ώρα είναι το διάστημα μεταξύ 08.00 και 08.30, όπου υπάρχει ο απόλυτος συντονισμός, καθώς προστίθενται στην κυκλοφορία και τα σχολικά λεωφορεία αλλά και οι γονείς που μεταφέρουν τα παιδιά τους στο σχολείο, καθώς το κουδούνι χτυπάει ταυτόχρονα στις 8.15 σε όλη την Αττική. Η κυκλοφοριακή κατάσταση γίνεται πολύ πιο δύσκολη όταν βρίσκονται σε εξέλιξη καιρικά φαινόμενα, όπως έντονες βροχοπτώσεις, ή αν υπάρχουν απεργιακές κινητοποιήσεις και κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στο κέντρο της Αθήνας.
Σε αυτές τις περιπτώσεις επιβαρύνεται πολύ περισσότερο το περιφερειακό δίκτυο, δηλαδή ο Κηφισός, η Μιχαλακοπούλου και η Κατεχάκη. Παράλληλα, όμως, έχουμε πολύ μεγάλες καθυστερήσεις και στο ανοδικό ρεύμα της Συγγρού, στην πλατεία Καραϊσκάκη και στην Πειραιώς, με κατεύθυνση προς Ομόνοια.
Τουριστικά λεωφορεία στο κέντρο της Αθήνας
Τα σταθμευμένα τουριστικά λεωφορεία σε μερικά από τα πιο κεντρικά σημεία της Αθήνας αποτελούν βασική αιτία για το κυκλοφοριακό κομφούζιο στους δρόμους της πόλης. Με ελάχιστες υποδομές στάθμευσης και χωρίς σχέδιο εδώ και χρόνια, η κατάσταση επαναλαμβάνεται με την ίδια ένταση τους μήνες που οι ξένοι επισκέπτες κατακλύζουν το κέντρο, ιδιαίτερα τις ημέρες που τα κρουαζιερόπλοια στον Πειραιά «στέλνουν» χιλιάδες τουρίστες στην Ακρόπολη, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Μοναστηράκι. Σύμφωνα με τους επαγγελματίες του χώρου, σε μόνιμη βάση στο ιστορικό κέντρο της πόλης κυκλοφορούν περίπου 250-300 τουριστικά λεωφορεία.
Δεν έχουν οριοθετηθεί χώροι στάθμευσης για τα τουριστικά λεωφορεία. Τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στη Λεωφόρο Αμαλίας, στη Βασιλέως Κωνσταντίνου μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο, στην άνοδο και την κάθοδο της Λεωφόρου Συγγρού. Γενικά, από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης μέχρι τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, και στα δύο ρεύματα, η επιβάρυνση στην κυκλοφορία είναι μεγάλη. Το μήκος ενός τουριστικού λεωφορείου αντιστοιχεί περίπου σε 4 ΙΧ και σε σχεδόν 1,5-2 ΙΧ το πλάτος, ενώ σημαντικές δυσκολίες αντιμετωπίζουν καθημερινά και οι οδηγοί των τουριστικών λεωφορείων.
Μέτρα της Τροχαίας
Το τελευταίο διάστημα περιπολικό της Τροχαίας βρίσκεται καθημερινά στη Λεωφόρο Αμαλίας, με εντολή από τον διοικητή της υπηρεσίας να διώχνει άμεσα τουριστικά πούλμαν που επιχειρούν να σταθμεύσουν εκεί.
Η προηγούμενη διοίκηση του Δήμου Αθηναίων είχε οριοθετήσει κάποια σημεία στάσης – στάθμευσης στη Λεωφόρο Αμαλίας, στον περιφερειακό στο Θέατρο Δόρας Στράτου, στην Υμηττού, στη Βασιλίσσης Σοφίας, στη Λεωφόρο Αθηνών στο ύψος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, τα οποία όμως καταλαμβάνουν λωρίδες κυκλοφορίας. Είναι προσωρινή λύση που δημιουργεί προβλήματα στην κυκλοφορία. Αυτή τη στιγμή η μόνη ενδεδειγμένη θέση για στάθμευση είναι το πάρκινγκ της Ακρόπολης στον Διόνυσο, που όμως χωράει 11 λεωφορεία. Δεν επαρκεί. Είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθούν υποδομές στάθμευσης τουριστικών λεωφορείων. Μιλάμε πλέον για άλωση του κέντρου της Αθήνας, διότι τα τουριστικά λεωφορεία μαζί με τα υπόλοιπα (σχολικά, αστικά, minibus, VIP κ.ά.) αριθμούν σχεδόν τα μισά οχήματα από αυτά που βγαίνουν το πρωί σε κυκλοφορία. Αξίζει να σημειωθεί πως έχουν αυξηθεί και τα κρουαζιερόπλοια που προσεγγίζουν το λιμάνι του Πειραιά, με τους επισκέπτες να εξυπηρετούνται αποκλειστικά με τα τουριστικά λεωφορεία. Ένα και μόνο κρουαζιερόπλοιο μπορεί να χρειαστεί 15-20 λεωφορεία.
Αξιοποίηση
Η τωρινή δημοτική αρχή έχει ετοιμάσει πρόταση για την αξιοποίηση της Πλατείας Νερού στο Φάληρο. Όλοι πάντως, από τους οδηγούς μέχρι τους συγκοινωνιολόγους και τους ανθρώπους του τουρισμού, υπογραμμίζουν την ανάγκη να γίνουν μελέτες με κατεπείγουσες διαδικασίες.
Είναι δεδομένο πως η μητροπολιτική ανάπτυξη της Αττικής σε συνδυασμό με την τουριστική ανάπτυξη αναμένεται να επιφέρουν ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των μετακινήσεων, καθώς παράλληλα με τις μετακινήσεις των επισκεπτών – τουριστών αυξάνονται και οι ανάγκες της εφοδιαστικής αλυσίδας. Επομένως, άμεσα θα πρέπει να αναζητηθούν και να εφαρμοστούν λύσεις από όλους τους συναρμόδιους φορείς, που είναι το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το υπουργείο Τουρισμού, η Τροχαία, οι Περιφέρειες και οι Δήμοι.
Τα τεχνικά μέσα καταγραφής τροχαίων παραβάσεων αναμένεται να βελτιώσουν σημαντικά την κατάσταση, καθώς θα περιορίσουν σημαντικά τις παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, με αποτέλεσμα να υπάρχουν λιγότερα τροχαία ατυχήματα και να αποτραπούν οι παραβατικές συμπεριφορές που επιβαρύνουν την κίνηση, όπως και την άσκοπη χρήση της λωρίδας έκτακτης ανάγκης στον Κηφισό. Όσον αφορά την εγκατάσταση των τεχνικών μέσων για την παραβίαση του ερυθρού σηματοδότη, θα υπάρξουν κάποιες καθυστερήσεις καθώς το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν έδωσε το πράσινο φως για την υπογραφή της σχετικής σύμβασης.
Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας που βρίσκεται «προ των πυλών» περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και τη μείωση του ορίου ταχύτητας σε 30 km εντός κατοικημένων περιοχών, κάτι το οποίο για να εφαρμοστεί καθιστά απαραίτητη τη χρήση των τεχνικών μέσων, αλλιώς θα παραμείνει μόνο ως νομοθετική παρέμβαση, χωρίς να έχει ουσιαστική εφαρμογή. Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας θα βρίσκεται σε «σύμπνοια» με τον νέο Ποινικό Κώδικα, σύμφωνα με τον οποίο έχουν αυστηροποιηθεί οι ποινές.
Έλεγχοι
Όλα τα παραπάνω βέβαια θα έχουν αποτέλεσμα να αυξηθεί ακόμη περισσότερο η ένταση των ελέγχων από την Ελληνική Αστυνομία, συμπεριλαμβανομένης και της απομάκρυνσης των παραβατικών οχημάτων που αποτελούν μια μεγάλη πληγή τόσο για την κίνηση όσο και για την ασφάλεια της κυκλοφορίας. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι μετά την περίοδο της πανδημίας, πέρα από τα καινούργια αυτοκίνητα, μπήκαν στην κυκλοφορία και αρκετά αυτοκίνητα τα οποία δεν πληρούν τις προϋποθέσεις οδικής ασφάλειας, αυτοκίνητα που αγοράστηκαν σε πολύ χαμηλή τιμή και είναι εντελώς ακατάλληλα για να κινούνται. Σχεδόν καθημερινά παρατηρούμε στους δρόμους υπερφορτωμένα οχήματα με αυξημένες εκπομπές ρύπων, με ακατάλληλα λάστιχα και με εμφάνιση ζημιών στον βασικό τους εξοπλισμό, όπως σπασμένα φώτα και έλλειψη καθρεφτών, τα οποία κυκλοφορούν ακόμα και στους πιο κεντρικούς δρόμους.
Από την άλλη πλευρά, οι μεγάλες καθυστερήσεις επηρεάζουν σημαντικά τα νεύρα των οδηγών, με αποτέλεσμα η συμπεριφορά τους να γίνεται πιο επιθετική και η οδήγηση πιο επικίνδυνη. Την ίδια στιγμή αυξάνεται σημαντικά και η χρήση του κινητού όχι μόνο για ομιλία, αλλά και για ακόμη πιο επικίνδυνες περιπτώσεις όπως η χρήση social media και η αναπαραγωγή και παρακολούθηση βίντεο μέσω των smartphones. Το ζήτημα της κίνησης αποτελεί μείζον θέμα και το πρόβλημα γίνεται πολύ πιο έντονο από τον Ιούνιο, οπότε πρέπει να παρθούν σημαντικά και άμεσα μέτρα για τη διαχείριση της κυκλοφορίας.
