PLUS
Οι ηγέτες της Ευρώπης αναμφισβήτητα έχουν υποστεί ένα πρωτοφανές σοκ. Η εσπευσμένα συγκληθείσα σύνοδος κορυφής ασφαλείας στο Παρίσι σήμερα Δευτέρα είναι απόδειξη αυτού.
Προσπαθούν να βρουν τρόπο να αντιδράσουν μετά από την είδηση πως δεν προσκλήθηκαν από τις ΗΠΑ σε συνομιλίες με τη Ρωσία για το μέλλον της Ουκρανίας, όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε την Κυριακή ότι θα μπορούσε να συναντήσει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν «πολύ σύντομα».
Μπορεί η Ευρώπη, υπό πίεση, να αφήσει στην άκρη τις πολιτικές διαφορές και τις εγχώριες οικονομικές ανησυχίες και να καταλήξει σε ένα ενιαίο μέτωπο για τις δαπάνες για την ασφάλεια και το μέλλον της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής αποστολής στρατευμάτων εκεί – μπαίνοντας έτσι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων;
Η κυβέρνηση Τραμπ σαφώς δεν είναι 100% σίγουρη για το τι θέλει να κάνει για την Ουκρανία. Υπήρξαν πολλά ανάμεικτα μηνύματα το Σαββατοκύριακο.
Αυτό δίνει στην Ευρώπη ένα μικρό παράθυρο ευκαιρίας να προσπαθήσει να πείσει τον Αμερικανό πρόεδρο ότι είναι ένας ανεκτίμητος εταίρος.
Ελπίζει να το κάνει αυτό μέσω αυτής της συνάντησης στο Παρίσι, αποφασίζοντας σε δύο βασικά ζητήματα που ζητά ο Ντόναλντ Τραμπ: Να ξοδέψει και να κάνει περισσότερα για τη δική της άμυνα και ότι η Ευρώπη να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία μετά από μία συμφωνία για κατάπαυση του πυρός.
Οι ηγέτες της Ευρώπης επιμένουν ότι το Κίεβο θα συμμετέχει άμεσα και στις συνομιλίες. Διατηρούν εδώ και καιρό την άποψη ότι «δεν μπορούν να υπάρξουν αποφάσεις για την Ουκρανία, χωρίς την Ουκρανία» αλλά συνειδητοποιούν και κάτι περισσότερο από αυτό για την Ευρώπη. Ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν δίνει προτεραιότητα στις σχέσεις ούτε με τους Ευρωπαίους εταίρους, ούτε την υπεράσπισή τους.
Η Ευρώπη στηρίζεται σε μια ομπρέλα ασφαλείας που παρέχεται από τις ΗΠΑ από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ανάλογα με τις παραμέτρους των συνομιλιών Ρωσίας-ΗΠΑ για την Ουκρανία, και το πόσο δικαιωμένος αισθάνεται ο Πούτιν από αυτές, υπάρχει επίσης ο φόβος ότι αυτό θα μπορούσε να καταλήξει να αλλάξει την αρχιτεκτονική ασφάλειας της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Ο Πούτιν έχει αντιδράσει έντονα στην εξάπλωση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά και οι πρώην σοβιετικές χώρες της Βαλτικής και επίσης η Πολωνία – νιώθουν τώρα ιδιαίτερα εκτεθειμένοι.
Δεν θα είναι όλες οι ευρωπαϊκές χώρες στη σύνοδο κορυφής της Δευτέρας. Μόνο εκείνες με ιδιαίτερο στρατιωτικό βάρος: το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Πολωνία, η Ισπανία και η Δανία – η οποία αναμένεται να εκπροσωπήσει τα έθνη της Βαλτικής και τις σκανδιναβικές χώρες, συν τον πρόεδρο του Συμβουλίου της ΕΕ και τον γενικό γραμματέα της αμυντικής συμμαχίας, ΝΑΤΟ.
Άλλες χώρες σύμφωνα με πληροφορίες θα έχουν αργότερα, επακόλουθες συναντήσεις.
Ακόμη όμως και με αυτές που συμμετέχουν στο Παρίσι, θα είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να έχουμε μια συμφωνία για συγκεκριμένες αυξήσεις των αμυντικών δαπανών. Η Πολωνία σχεδιάζει να δαπανήσει το 4,47% του ΑΕΠ της για την άμυνα το 2025. Το Ηνωμένο Βασίλειο αγωνίζεται να φτάσει και δεν έχει φτάσει ακόμη στο 2,5% του ΑΕΠ του.
Αλλά οι ηγέτες μπορούν να δεσμευτούν ότι θα συντονιστούν καλύτερα, θα ξοδέψουν περισσότερα στο ΝΑΤΟ και θα επωμιστούν το μεγαλύτερο μέρος της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης της Ουκρανίας. Η ΕΕ αναμένεται να ενισχύσει και την αμυντική της προσπάθεια.
Ένα μεγάλο μέρος της συνάντησης του Παρισιού θα επικεντρωθεί επίσης στο ζήτημα της αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία μετά την κατάπαυση του πυρός.
Η ιδέα που συζητείται δεν είναι για ειρηνευτικά στρατεύματα, αλλά μάλλον για μια «δύναμη ασφαλείας», που θα σταθμεύει στα μετόπισθεν, και όχι στην οποιαδήποτε ενδεχόμενη πράσινη γραμμή κατάπαυσης του πυρός.
Ο στόχος μιας ευρωπαϊκής παρουσίας στρατευμάτων θα ήταν τριπλός. Να στείλει ένα μήνυμα στους Ουκρανούς: ότι δεν είναι μόνοι. Ένα άλλο μήνυμα προς τις ΗΠΑ, να δείξουν ότι η Ευρώπη ενεργεί τα δέοντα για την υπεράσπιση της δικής της ηπείρου και το τελευταίο μήνυμα προς τη Μόσχα, για να προειδοποιήσει ότι εάν παραβιάσει τους όρους μιας ενδεχόμενης εκεχειρίας, δεν θα έχει να κάνει μόνο με το Κίεβο.
Αλλά αυτό δεν παύει να είναι μια αμφιλεγόμενη απόφαση η οποία σημειωτέον μπορεί και να μην είναι δημοφιλής στους ψηφοφόρους. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, το 50% των ερωτηθέντων δεν θέλουν να στείλουν άλλα όπλα στην Ουκρανία
Υπάρχουν τόσα πολλά ακόμη αναπάντητα ερωτήματα:
Πόσα στρατεύματα θα έπρεπε να στείλει κάθε ευρωπαϊκή χώρα, για πόσο καιρό και υπό ποιανού τη διοίκηση; Ποια θα ήταν η δήλωση αποστολής τους – για παράδειγμα, εάν η Ρωσία παραβίαζε τους όρους μιας συμφωνημένης κατάπαυσης του πυρός, θα σήμαινε ότι οι Ευρωπαίοι στρατιώτες θα βρίσκονταν άμεσα σε πόλεμο με τη Ρωσία; Θα είχαν υποστήριξη από τις ΗΠΑ ή όχι;
Είναι φανερό πως πριν από οποιαδήποτε απόφαση η Ευρώπη θα ήθελε μια εγγύηση ασφαλείας των ΗΠΑ πριν αναπτύξει στρατιώτες στην Ουκρανία και αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο να αποφασιστεί τη Δευτέρα. Επιπλέον οι ηγέτες έρχονται στο Παρίσι με τις δικές τους εσωτερικές ανησυχίες – μπορούν να αντέξουν οικονομικά επιπλέον αμυντικές δαπάνες, έχουν τα στρατεύματα να στείλουν στην Ουκρανία; Η Γερμανία ανησυχεί να αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις λίγο πριν από τις κρίσιμες για το μέλλον της γενικές εκλογές.
Οι ΗΠΑ έστειλαν έγγραφο στους Ευρωπαίους συμμάχους που αποτελείται από έξι σημεία και ερωτήματα, όπως ποιες χώρες θα ήταν πρόθυμες να αναπτύξουν στρατεύματα στην Ουκρανία ως μέρος μιας ειρηνευτικής διευθέτησης και ποιες κυβερνήσεις θα ήταν έτοιμες να αυξήσουν τις κυρώσεις στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της αυστηρότερης επιβολής των υφιστάμενων.
Αλλά η Τζούλιαν Σμιθ, μέχρι πρόσφατα η πρέσβειρα των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, λέει ότι αυτού του είδους η περίπλοκη διπλωματική εργασία συνήθως διαρκεί εβδομάδες συναντήσεων και δεν μπορεί να οργανωθεί με συμπληρωμένες φόρμες.
Προσθέτει ότι ό,τι και αν πετύχουν οι ηγέτες της Ευρώπης στο Παρίσι, θέλοντας να το χρησιμοποιήσουν για να απαιτήσουν μια θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία, παραμένουν αδύναμες και πρέπει να πάρουν γενναίες αποφάσεις που όμως κοστίζουν. Όλα εξαρτώνται από το τι θέλει πραγματικά να κάνει ο Ντόναλντ Τραμπ. Και αν οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να απομακρυνθούν από την Ουκρανία και από την Ευρώπη ευρύτερα όσον αφορά την ασφάλεια, η Ευρώπη θα πρέπει ούτως ή άλλως να ενισχύσει σημαντικά την ασφάλειά της. Και αυτό είναι κάτι που σίγουρα κάνει τον Πούτιν να παρακολουθεί τα τεκταινόμενα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Σε κατάσταση σοκ η ΕΕ μετά το «μπλόκο» Τραμπ – Τα 6 ερωτήματα των ΗΠΑ για την ασφάλεια της Ουκρανίας
