PLUS
Το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τις ΗΠΑ να «αναλάβουν» και να «ανοικοδομήσουν» τη Γάζα, επανεγκαθιστώντας τον πληθυσμό της στη διαδικασία, δεν πρόκειται να συμβεί. Απαιτεί τη συνεργασία των αραβικών κρατών που την έχουν απορρίψει.
Ήδη έχουν εκφραστεί δημόσια οι αντιδράσεις τόσο από την Ιορδανία και την Αίγυπτο -χώρες που θέλει να εγκαταστήσει ο Τραμπ τους Παλαιστίνιους της Γάζας- και τη Σαουδική Αραβία, η οποία μπορεί να αναμένεται να πληρώσει το λογαριασμό.
Οι δυτικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ και του Ισραήλ είναι επίσης κατά της ιδέας.
Μερικοί – ίσως πολλοί – Παλαιστίνιοι στη Γάζα μπορεί να μπουν στον πειρασμό να φύγουν αν είχαν την ευκαιρία αλλά ακόμα κι αν συμβεί αυτό σίγουρα θα παραμείνει ένα εκατομμύριο, και παραπάνω Παλαιστινίων που δεν θα εγκαταλείψουν τα χώματά τους .
Προφανώς οι Ηνωμένες Πολιτείες -οι νέοι ιδιοκτήτες της «Ριβιέρας της Μέσης Ανατολής» του Τραμπ- θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουν βία για να τους απομακρύνουν αλλά μετά την καταστροφική επέμβαση της Αμερικής στο Ιράκ το 2003, αυτό θα ήταν βαθιά αντιδημοφιλές στις ΗΠΑ.
Θα ήταν τοτέλος κάθε μακροχρόνιας ελπίδας ότι μπορεί να γίνει δυνατή μια λύση δύο κρατών με τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης Παλαιστίνης δίπλα στο Ισραήλ, λύση που θα τερματίσει μια σύγκρουση που κρατά πάνω από έναν αιώνα.
Η κυβέρνηση Νετανιάχου είναι κατηγορηματικά αντίθετη στην ιδέα αυτή και μετά από χρόνια αποτυχημένων ειρηνευτικών συνομιλιών, το «δύο κράτη για δύο λαούς» έγινε ένα κενό σύνθημα αλλά η δημιουργία των δύο κρατών ήταν ένα κεντρικό σημείο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Επίσης το σχέδιο Τραμπ θα παραβίαζε το διεθνές δίκαιο. Οι ήδη ξεκάθαροι ισχυρισμοί της Αμερικής ότι πιστεύει σε μια διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες θα διαλυθούν. Οι εδαφικές φιλοδοξίες της Ρωσίας στην Ουκρανία και της Κίνας στην Ταϊβάν θα έχουν πια ένα διεθνές έρεισμα.
Τι θα σημαίνει για την περιοχή;
Γιατί λοιπόν να ανησυχεί η Διεθνής Κοινότητα για όλα αυτά εάν δεν πρόκειται να συμβούν – τουλάχιστον όχι με τον τρόπο που ανακοίνωσε ο Τραμπ στην Ουάσιγκτον;
Η απάντηση είναι ότι οι δηλώσεις Τραμπ, όσο περίεργες και ανεφάρμοστες κι αν είναι, θα έχουν συνέπειες. Ο Τραμπ είναι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο πιο ισχυρός άνθρωπος στον κόσμο – δεν είναι πλέον παρουσιαστής τηλεοπτικού ριάλιτι και ένας ανερχόμενος πολιτικός που προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή και να γίνει πρωτοσέλιδα.
Βραχυπρόθεσμα, η αναστάτωση που προκλήθηκε από την εκπληκτική ανακοίνωσή του θα μπορούσε να αποδυναμώσει την εύθραυστη κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Ήδη πολλοί Άραβες αξιωματούχοι μιλούν πως η ιδέα αυτή του Τραμπ έχει αρχίσει να υποσκάπτει την προσπάθεια της ειρήνευσης στην περιοχή.
Η απουσία σχεδίου για τη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας είναι ήδη ένα αγκάθι και μεγάλο σφάλμα στη συμφωνία. Τώρα ο Τραμπ πρόσθεσε ακόμη ένα, και ακόμα κι αν δεν συμβεί αυτό που λέει, έχει ήδη σπείρει την αμφιβολία για την επιβίωση της κατάπαυσης του πυρός στο μυαλό των Παλαιστινίων και των Ισραηλινών.
Θα θρέψει τα σχέδια και τα όνειρα των υπερεθνικιστών Εβραίων εξτρεμιστών που πιστεύουν ότι όλη η γη ανάμεσα στη Μεσόγειο και τον Ιορδάνη ποταμό, και ίσως πιο πέρα, είναι μια θεόδοτη εβραϊκή ιδιοκτησία.
Οι ηγέτες τους είναι μέρος της κυβέρνησης του Νετανιάχου και τον κρατούν στην εξουσία – και με την πρόταση Τραμπ δείχνουν ενθουσιασμένοι. Θέλουν να ξαναρχίσει ο πόλεμος στη Γάζα με μακροπρόθεσμο στόχο την απομάκρυνση των Παλαιστινίων και την αντικατάστασή τους με Εβραίους.
Ήδη ο υπουργός Οικονομικών Bezalel Smotrich είπε ότι ο Τραμπ έδωσε την απάντηση για το μέλλον της Γάζας μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου και ανέφερε ότι “όποιος διέπραξε την πιο τρομερή σφαγή στη γη μας θα βρεθεί να χάνει τη γη του για πάντα. Τώρα θα ενεργήσουμε για να θάψουμε επιτέλους, με τη βοήθεια του Θεού, την επικίνδυνη ιδέα ενός παλαιστινιακού κράτους”.
Οι ηγέτες της κεντρώας αντιπολίτευσης στο Ισραήλ υπήρξαν λιγότερο διακριτικοί, φοβούμενοι ίσως προβλήματα στο μέλλον, αλλά καλωσόρισαν και αυτοί με την σειρά τους το σχέδιο Τραμπ. Όμως η Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες μπορεί να αισθάνονται τώρα την ανάγκη να απαντήσουν στον Τραμπ με κάποιο είδος επίδειξης δύναμης εναντίον του Ισραήλ.
Για τους Παλαιστίνιους, η σύγκρουση με το Ισραήλ καθοδηγείται από την εκμηδένιση και τη μνήμη αυτού που αποκαλούν al-Nakba, «την καταστροφή». Αυτή ήταν η έξοδος των Παλαιστινίων καθώς το Ισραήλ κέρδισε τον πόλεμο για την ανεξαρτησία του το 1948.
Τότε περισσότεροι από 700.000 Παλαιστίνιοι είτε διέφυγαν είτε αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους από τις ισραηλινές δυνάμεις. Σε όλους, εκτός από μια χούφτα, δεν επετράπη ποτέ να επιστρέψουν και το Ισραήλ ψήφισε νόμους που εξακολουθεί να χρησιμοποιεί για να κατάσχει την περιουσία τους. Τώρα ο φόβος είναι ότι μια νέα al-Nakba θα ξανασυμβεί.
Πολλοί Παλαιστίνιοι ήδη πίστευαν ότι το Ισραήλ χρησιμοποιούσε τον πόλεμο εναντίον της Χαμάς για να καταστρέψει τη Γάζα και να εκδιώξει τον πληθυσμό. Είναι μέρος της κατηγορίας τους ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία – και τώρα μπορεί να πιστεύουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ υπερθεματίζει και υποστηρίζει έμπρακτα αυτά τα σχέδια του Ισραήλ.
Ποιο θα μπορούσε να είναι το κίνητρο του Τραμπ;
Ακριβώς επειδή ο Τραμπ λέει κάτι, αυτό δεν το κάνει αληθινό ή σίγουρο πως θα γίνει.
Οι δηλώσεις του μοιάζουν συχνά περισσότερο με το άνοιγμα gambit (σκακιστικός όρος) σε μια διαπραγμάτευση ακινήτων παρά με εκφράσεις της σταθερής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών. Ίσως ο Τραμπ σκορπάει κάποια σύγχυση ενώ επεξεργάζεται ένα άλλο σχέδιο. Λέγεται ότι λαχταρά να πάρει το Νόμπελ Ειρήνης αφού οι εκάστοτε ειρηνοποιοί της Μέσης Ανατολής, ακόμη και όταν τελικά δεν τα κατάφεραν, είχαν ιστορικά ισχυρό κίνητρο να το κερδίσουν.
Καθώς ο κόσμος προσπαθεί να “χωνέψει” την ανακοίνωσή του για τη Γάζα, ο Τραμπ δημοσίευσε στην πλατφόρμα του Truth Social την επιθυμία του για μια «επαληθευμένη πυρηνική ειρηνευτική συμφωνία» με το Ιράν. Το ιρανικό καθεστώς αρνείται ότι θέλει πυρηνικά όπλα, αλλά υπήρξε ανοιχτή συζήτηση στην Τεχεράνη σχετικά με το εάν απειλούνται τώρα τόσο που χρειάζονται αυτόν τον απόλυτο αποτρεπτικό παράγοντα.
Για πολλά χρόνια ο Νετανιάχου ήθελε οι ΗΠΑ, με τη βοήθεια του Ισραήλ, να καταστρέψουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Το να κάνει τώρα ο Τραμπ μια συμφωνία με το Ιράν δεν ήταν ποτέ μέρος του σχεδίου του. Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, ο Νετανιάχου διεξήγαγε μια μακρά και επιτυχημένη εκστρατεία για να τον πείσει να αποσυρθούν οι ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα με το Ιράν. Αν ο Τραμπ ήθελε να δώσει κάτι στους Ισραηλινούς σκληροπυρηνικούς για να τους κρατήσει ευτυχισμένους καθώς προσπαθεί να συμφωνήσει με τους Ιρανούς, τα κατάφερε.
Αλλά παράλληλα με τα λεγόμενά του έχει δημιουργήσει αβεβαιότητα και έχει εισφέρει περισσότερη αστάθεια στην πιο ταραγμένη περιοχή του κόσμου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μπορεί πραγματικά ο Τραμπ να μετατρέψει τη Γάζα σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής»;
Ντόναλντ Τραμπ: «Οι ΗΠΑ θα καταλάβουν τη Λωρίδα της Γάζας» – «Θα μας ανήκει»
