«Μπρα ντε φερ» Ζαββού-Στουρνάρα για τα «κόκκινα» δάνεια

Του ΕI∆ΙΚΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ     

Το καλοκαίρι του 2014 ήταν καυτό για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα καθώς ο τότε επικεφαλής του ΤΧΣ Χρήστος Σκλαβούνης είχε εισηγηθεί τη δημιουργία bad bank για να λυθεί το ζήτημα των «κόκκινων» δανείων που έφταναν τότε τα 85 δισ. ευρώ. Όμως, τότε η κυβέρνηση αλλά και η Τράπεζα της Ελλάδας, της οποίας την ηγεσία είχε πρόσφατα αναλάβει ο κ. Γιάννης Στουρνάρας όντας προηγουμένως υπουργός Οικονομικών, ήταν κάθετα αντίθετη γιατί ήθελε να «εκμεταλλευθεί το κεφαλαιακό απόθεμα του ΤΧΣ για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού». Μάλιστα, τότε οι φήμες έλεγαν ότι ήταν υπό παραίτηση ο κ. Σκλαβούνης αλλά τελικά παραιτήθηκε τον Μάρτιο του 2015 δύο μήνες μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Εκθεση 

Στο διάστημα αυτό η Τράπεζα της Ελλάδος εμφανιζόταν κάθετα αντίθετη στη δημιουργία bad bank και στην ετήσια έκθεση του 2015 ανέφερε ότι «η εξυγίανση χαρτοφυλακίων προβληματικών δανείων συνδέεται µε τη δραστηριοποίηση εξειδικευµένων εταιριών που είτε κατέχουν (Asset Management Companies – AMC) είτε απλώς διαχειρίζονται προβληματικά δάνεια (Servicing Companies).  Σημείωνε, δε, την ιδιαιτερότητα της Ελλάδας, καθώς υπάρχει διασπορά των «κόκκινων» δανείων και όχι συγκέντρωσή τους σε συγκεκριμένους κλάδους, η Τράπεζα της Ελλάδας τόνιζε ότι η Πολιτεία πρέπει να επισπεύσει τις ενέργειες που απαιτούνται για τη δημιουργία µιας ενεργούς δευτερογενούς αγοράς µη εξυπηρετούμενων δανείων, ανοίγοντας έτσι την πόρτα στα funds.

Αυτά που ζητούσε τότε ο κ. Στουρνάρας υλοποιήθηκαν έστω και με καθυστέρηση αλλά το πρόβλημα δεν λυνόταν και χρειάστηκε ο «Ηρακλής Ι» για να ξεκολλήσει η κατάσταση και να αρχίσουν πλέον να μειώνονται τα δάνεια. Όμως ο κ. Στουρνάρας δεν ήταν… φανατικός υποστηρικτής του «Ηρακλή» και από το 2018 άρχισε να βάζει στο τραπέζι αυτό που πριν απέρριπτε, τη δημιουργία της bad bank. Μάλιστα, τον τελευταίο χρόνο το… προχώρησε για να φτάσουμε στην τελευταία συνεδρίαση της Βουλής όπου η κυβέρνηση αλλά και προσωπικά ο κ. Ζαββός ουσιαστικά απέρριψαν τη λύση Στουρνάρα.

Βέβαια, δεν ήταν μόνο ο υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα αλλά και στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως η κυρία Τζάκρη, η οποία έφερε ως παράδειγμα προς αποφυγή την PQH, η οποία εδώ και χρόνια διαχειρίζεται τα «κόκκινα» δάνεια των τραπεζών που έκλεισαν εν μέσω κρίσης (Αγροτική, ΤΤ, Marfin κ.λπ.. Ούτε λίγο, ούτε πολύ ο κ. Ζαββός προειδοποίησε ότι η δημιουργία bad bank μπορεί να οδηγήσει σε «κούρεμα» καταθέσεων, απειλή που είχαμε χρόνια (ευτυχώς) να ακούσουμε, ειδικά από υπουργό αρμόδιο για τις τράπεζες.

O κ. Ζαββός, που είναι γνώστης των διαδικασιών και ειδικά του νομικού κομματιού της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος, είχε στείλει από το καλοκαίρι του 2020 το μήνυμα στον κ. Στουρνάρα ότι η κυβέρνηση δεν διάκειται θετικά στη bad bank αλλά ο τελευταίος επέμεινε και κάνοντας συνεργασίες με μεγάλα σπίτια, όπως η Lazzard, φαίνεται ότι επέλεξε την οδό της πίεσης ώστε να περάσει η πρότασή του. Και ουδείς μπορεί να προδικάσει ότι έχει ηττηθεί σε αυτή τη χρονική στιγμή, όπως αναφέρουν οι γνωρίζοντες, οι οποίοι επισημαίνουν ότι η επιμονή Στουρνάρα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και επιλήψιμη αν δεν γνώριζαν τη σχεδόν εμμονική συμπεριφορά του στις επιλογές που κάνει και επιθυμεί να υλοποιηθούν.

«Κούρεμα»

Ο  κ. Ζαββός έχει αναφέρει σε όλους τους τόνους ότι η τελευταία φορά που στην Ευρώπη εφαρμόστηκε λύση τύπου bad bank ήταν το 2011-2012 και ο λόγος είναι ότι το 2015 υιοθετήθηκε η οδηγία BRRD. Η οδηγία  αυτή, όπως έχει τονίσει, «προβλέπει κατ’ αρχήν την υποχρέωση “κουρέματος”, σε περίπτωση που υπάρξει κρατική ενίσχυση σε τράπεζα. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίον, μολονότι η ιδέα υπάρχει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ετοιμάσει και AMC blueprint εδώ και δύο χρόνια, κανείς μέχρι σήμερα δεν χρησιμοποίησε αυτό το σχήμα». Ουσιαστικά, δηλαδή, ο υφυπουργός Οικονομικών εμμέσως πλην σαφώς έχει πει ότι ο κ. Στουρνάρας με την τακτική που ακολουθεί οδηγεί σε κούρεμα καταθέσεων τις τράπεζες. Ταυτόχρονα έχει προσδιορίσει το κόστος της bad bank σε 10 δισ. ευρώ θέτοντας το ρητορικό ερώτημα: «Αυτό το κόστος ποιος θα το επωμιστεί; Ο Έλληνας φορολογούμενος; Πού θα βρούμε τα λεφτά, από ποιο τομέα, ποιες συντάξεις και ποιους μισθούς θα πρέπει να κόψουμε και ποιος θα πρέπει να ξενιτευτεί πάλι»;

Ο κ. Ζαββός είναι αποφασισμένος, πάντως, να προχωρήσει στον «Ηρακλή ΙΙ» έχοντας ως στόχο το 2022 τα προβληματικά δάνεια να έχουν μειωθεί κατά 64 δισ. ευρώ και ουσιαστικά ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων να είναι μονοψήφιος. Άλλωστε, η  επέκταση του σχεδίου «Ηρακλής» έχει πάρει το «πράσινο φως» από SSM, ESM, Κομισιόν, γεγονός που σημαίνει ότι οι θεσμοί έχουν πειστεί για την αποτελεσματικότητα του σχεδίου.

Και στον τελευταίο μπρα ντε φερ στη Βουλή είναι εντυπωσιακό (για πολιτικό) ότι είχε απαντήσεις τεχνοκρατικού χαρακτήρα σε τρία βασικά επιχειρήματα του διοικητή της ΤτΕ υπέρ της bad bank.

Εγγυήσεις

Πρώτον, ότι δεν θα υφίσταται κίνδυνος από τον αναβαλλόμενο φόρο που προβάλει η ΤτΕ με τη μείωση των προβληματικών δανείων κατά 64 δισ. ευρώ μετά το 2022. ∆εύτερον, ότι οι εγγυήσεις που έχουν δοθεί από το ελληνικό δημόσιο διαφυλάσσουν το ελληνικό δημόσιο και τον φορολογούμενο, καθώς οι τιτλοποιήσεις έχουν ήδη αξιολογηθεί από τους οίκους αξιολόγησης σε αντίθεση με την περίπτωση μεταφοράς κεφαλαίων σε SPV με οποιοδήποτε ρίσκο που περιλαμβάνει η πρόταση της ΤτΕ. Τρίτον, ότι ο λογαριασμός των «κόκκινων» δανείων που θα απομείνουν μετά τον «Ηρακλή Ι» είναι 45 δισ. ευρώ κατά την ΤτΕ και θα μπορούσαν να μεταφερθούν στη bad bank, ενώ κατά τον κ. Ζαββό θα απομείνουν 13 δισ. ευρώ (περιλαμβανόμενης της εκτίμησης για νέα «κόκκινα» δάνεια), οπότε δεν υπάρχει κανένας λόγος για δημιουργία bad bank.

Alpha Bank: Αίτηση για ένταξη στο πρόγραμμα «Ηρακλής»

Oικονο-λάτρης: Το βαθύ λαρύγγι, η Eurobank, η Κεφαλαιαγορά και ο Κωτσόβολος

Όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί