Ενδοοικογενειακή βία: Μία στις τρεις γυναίκες "πληρώνουν" την καραντίνα

Με τρεις δολοφονίες γυναικών να έχουν καταγραφεί στο χρονικό διάστημα της καραντίνας προκαλώντας σοκ στην κοινή γνώμη και σε πολλές χώρες του κόσμου να πολλαπλασιάζονται οι καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία, φαίνεται ότι υπάρχει έξαρση του φαινομένου και στην Ελλάδα, μια έξαρση που εκτοξεύτηκε στους μήνες του εγκλεισμού, αλλά με την πλειονότητα των περιστατικών να κρύβεται κάτω από το χαλί κι ελάχιστες γυναίκες να ζητούν βοήθεια.

Της Αλεξίας Σβώλου

Πρώτοι μίλησαν πριν από δύο εβδομάδες η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και το Χαμόγελο του Παιδιού τονίζοντας σε διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου ότι έχουν βουβαθεί οι γραμμές τηλεφωνικής στήριξης 1056 του Χαμόγελου και 15900 της ΓΓΙ, κάτι που προκαλεί έντονο προβληματισμό.

«Ο κόσμος φοβάται τον κορωνοϊό, έχει άγχος για την καθημερινότητα, έχει άγχος για την επιστροφή στη δουλειά, αν θα αντέξει οικονομικά και δεν σηκώνει το τηλέφωνο να καταγγείλει ότι πέφτει ξύλο στο γειτονικό διαμέρισμα», δήλωσε ο πρόεδρος του Χαμόγελου, Κώστας Γιαννόπουλος, επιχειρώντας να εξηγήσει τη βουβαμάρα. Να σπάσουν τη σιωπή τους και να απευθυνθούν στο τηλέφωνο 15900, ή στην Αστυνομία ή να στείλουν μέιλ στο [email protected], προτρέπει τις γυναίκες που υφίστανται βία, η Αναστασία Σωτηριάδου, Δρ. Κοινωνιολογίας-διεθνολόγος, Προϊστάμενη του τμήματος Παιδείας/Εκπαίδευσης της Γενικής Γραμματείας Ισότητας.

Σύμφωνα με έρευνα-γροθιά στο στομάχι του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, το 32,5% των Ελληνίδων απάντησε ότι έχει δεχτεί βία από σύντροφο/πρώην σύντροφο στην εποχή του εγκλεισμού, ενώ όχι απάντησε το 67,5%. Ωστόσο, η πλειονότητα των περιστατικών δεν δηλώνεται ποτέ στις Αρχές, με το 43,5% των Ελληνίδων να παραδέχονται ότι εάν ασκηθεί βία επάνω τους δεν το αναφέρουν σε κανέναν.

Στην ερώτηση, «πού το λέτε», το 27,17% απάντησε ότι το εξομολογείται σε φίλο/φίλη, σε άτομο του στενού συγγενικού περιβάλλοντος το 16,67%, στην αστυνομία το 6,67% και σε ειδικό ψυχικής υγείας το 6%. Στην ερώτηση «αν βρεθήκατε στην ανάγκη να αναζητήσετε ιατρική περίθαλψη λόγω βίας, που ασκήθηκε πάνω σας», το 90,83% απάντησε όχι και ναι απάντησε το 9,17%, γεγονός που συνάδει με παλαιότερα στοιχεία συμφώνα με τα οποία οι άνδρες που κακοποιούν τις συντρόφους τους δεν αφήνουν πάντα εμφανή σημάδια πάνω τους. Στην έρευνα, το 19,17% των γυναικών παραδέχτηκε ότι ο εγκλεισμός έχει αλλάξει προς το χειρότερο τη συμπεριφορά του συντρόφου τους, ενώ στην ερώτηση πότε ήταν η τελευταία φορά που ασκήθηκε βία (ψυχολογική, συναισθηματική ή σωματική) πάνω σας, το 9,5% απάντησε τον τελευταίο μήνα και το 8,33% απάντησε την τελευταία εβδομάδα!

Όπως επισημαίνει ο Δρ. Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, χειρουργός ουρολόγος – ανδρολόγος, πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών: «Οι συνθήκες που ζούμε είναι πρωτόγνωρες και, δυστυχώς, ο εγκλεισμός και η καραντίνα ευνοούν τέτοιες συμπεριφορές. Οι άνθρωποι, που επιβάλλονται με τη βία, επιδεικνύουν τη δύναμή τους σε αυτούς που θεωρούν ότι είναι πιο αδύναμοι. Όλο αυτό το κλίμα αβεβαιότητας συντείνει στην αύξηση των περιστατικών, αλλά στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, οι περισσότερες γυναίκες δεν λένε πουθενά ότι υφίστανται βία».

Οι άκρως ανησυχητικές διαστάσεις που έχει προσλάβει το φαινόμενο διεθνώς λόγω του lock down, έκαναν τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες να απευθύνει παγκόσμια έκκληση για την προστασία των γυναικών και των νεαρών κοριτσιών στο σπίτι. Τη σοβαρότητα του ζητήματος έχει τονίσει και η Διεθνής Αμνηστία. Στη χώρα μας «τρέχουν» σχετικές καμπάνιες από τη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ) και το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας («Μένουμε σπίτι αλλά δεν μένουμε σιωπηλές»), αλλά και από την Εταιρεία κατά της Κακοποίησης του Παιδιού «ΕΛΙΖΑ».

Από τη μεριά της η δικηγόρος Ελένη Δασκαλάκη τονίζει πως: «Η ενδοοικογενειακή βία δυστυχώς δεν είναι προϊόν αμορφωσιάς και οικονομικής δυσπραγίας όπως πολλοί υποψιάζονται αφού οι άνδρες που ασκούν βία στο σπίτι είναι πλειοψηφικά τάξεις ανώτερες οικονομικά και κοινωνικά (γιατροί δικηγόροι πολιτικοί πλούσιοι) και αυτό εξηγεί και τα μικρά ποσοστά καταγγελιών από τις γυναίκες θύματα. Ποιος θα πιστέψει ότι ένας ευυπόληπτος πολίτης βιαιοπραγεί; Η βία στον πολιτισμένο άνθρωπο πολλαπλασιάζεται γιατί έχει συναίσθηση της εξουσίας που τον περιβάλλει και τον κάνει να νιώθει άτρωτος και ατιμώρητος πολλαπλασιάζοντας έτσι την εγγενή ανθρώπινη του βία σε πνευματική και φυλετική και οικονομική υπεροπλία που μέσα στο κλειστό δωμάτιο εξουσίας στο οποίο ζει αυτόν τον καιρό περιορισμένος θα την ασκήσει στον πιο αδύναμο. Δηλαδή στην γυναίκα και τα παιδιά».

Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Κατά της Βίας Κική Πετρουλάκη στέλνει το μήνυμα ότι στις περιπτώσεις που η βία απειλεί τη σωματική ακεραιότητα των γυναικών, υπάρχει νομοθεσία, βάσει της οποίας ο Εισαγγελέας μπορεί να ζητήσει την απομάκρυνση του άνδρα-θύτη και να μην χρειαστεί να ξεσπιτωθούν εκείνες και τα παιδιά τους. Πολλές φορές ο φόβος «πού θα πάω, πως θα προστατέψω τα παιδιά μου, που θα βρω μια στέγη» καθηλώνει τις γυναίκες και διαιωνίζει τη θυματοποίησή τους, προσθέτει η Κική Πετρουλάκη. Και θυμίζει ότι οι γυναίκες πρέπει να ζητούν βοήθεια στο 112, το 100, το 1056, το 15900, να πηγαίνουν στο κοντινότερο Αστυνομικό τμήμα και να μην κρύβουν κάτω από το χαλί τη βία που υφίστανται.

Κορωνοϊός: Διαβάστε εδώ όλες τις εξελίξεις για τον φονικό ιό

Live: Ο παγκόσμιος χάρτης εξάπλωσης της πανδημίας