Το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού έρχεται να αποκαταστήσει τις ισορροπίες
Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Έπιασαν τόπο και οι αποκαλύψεις της «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» αλλά και οι φωνές των ψυχιάτρων για τον σημαντικό ρόλο τους στην πολιτιστική συνταγογράφηση. Εμείς αναδείξαμε τα κενά του προγράμματος, που δεν γινόταν να υλοποιηθεί δίχως τη συμμετοχή των ειδικών επιστημόνων, δηλαδή εκείνων που μπορούν να κάνουν διάγνωση και να προτείνουν θεραπεία. Οι ψυχίατροι σε όλη τη χώρα είχαν ενστάσεις για το μοντέλο που ήθελαν να εφαρμόσουν από το υπουργείο Πολιτισμού, καθώς επί της ουσίας οι συνεργάτες της Λίνας Μενδώνη, υπό την ανοχή του Δημήτρη Βαρτζόπουλου, άφηναν εκτός και τη διυπουργική επιτροπή που είχε συστήσει η Ζωή Ράπτη, η οποία εμπνεύστηκε τη δράση με τη συμμετοχή του πολιτισμού στη μάχη κατά των ψυχικών παθήσεων, αλλά και γενικά απέφευγαν να αναγνωρίσουν τον αναγκαίο ρόλο του ψυχιάτρου στην πολιτική συνταγογράφηση. Έρχεται, όμως, το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού για να αποκαταστήσει τις ισορροπίες.
Στο άρθρο 3, με τίτλο «Πρόγραμμα πολιτιστικής συνταγογράφησης», ξεκαθαρίζεται το τοπίο. Κυρίως, όμως, καθίσταται σαφές ποιος πρέπει να συνταγογραφεί.
«1. Εισάγεται στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης το πρόγραμμα “Πολιτιστική Συνταγογράφηση ως Συμπληρωματική Αγωγή στην Ψυχική Υγεία” (εφεξής: πρόγραμμα πολιτιστικής συνταγογράφησης), στο οποίο εντάσσονται δράσεις τέχνης και πολιτισμού στην προληπτική και θεραπευτική αγωγή ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας, ψυχολογική επιβάρυνση από χρόνιες ασθένειες και αναπηρία. Το πρόγραμμα πολιτιστικής συνταγογράφησης έχει ενταχθεί σύμφωνα με την υπ’ αρ. πρωτ. 185396/19.12.2022 απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών περί ένταξης του έργου με τίτλο ‘‘Πολιτιστική Συνταγογράφηση ως Συμπληρωματική Αγωγή στην Ψυχική Υγεία’’) (κωδικός ΟΠΣ ΤΑ 5184298) στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΑΔΑ: Ω5ΧΖΗ-ΛΚΟ).
2. Οι δράσεις τέχνης και πολιτισμού του προγράμματος πολιτιστικής συνταγογράφησης συνδυάζουν την έκθεση και τη συμμετοχή των ασθενών σε καλλιτεχνικό δρώμενο με ομάδα συζήτησης και σχεδιάζονται και υλοποιούνται από φορείς του πολιτισμού.
3. Ως φορείς του πολιτισμού νοούνται, για τις ανάγκες του παρόντος:
α) τα νομικά πρόσωπα δημοσίου ιδιωτικού δικαίου, τα οποία εποπτεύονται και επιχορηγούνται τακτικώς από τη Γενική Γραμματεία Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού,
β) τα νομικά πρόσωπα δημοσίου ιδιωτικού δικαίου που έχουν ως σκοπό τη διενέργεια κάθε είδους καλλιτεχνικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων τη λειτουργία μουσείων, καθώς και
γ) ανώνυμη εταιρεία ειδικού σκοπού με την επωνυμία ‘‘Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ΑΕ’’.
Οι φορείς πολιτισμού του πρώτου εδαφίου δύνανται να διεξάγουν και να αναπτύσσουν δράσεις κατ’ εφαρμογήν του παρόντος, σε συνεργασία με νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, που έχουν κοινωφελείς και φιλανθρωπικούς σκοπούς.
4. Ωφελούμενοι του προγράμματος είναι οι λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας, οι οποίοι συμμετέχουν στις δράσεις του παρόντος με την έκδοση παραπεμπτικού συνταγογραφούντος ψυχιάτρου, ψυχιάτρου νευρολόγου παιδοψυχιάτρου, με χρήση του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης ΗΔΙΚΑ (ΣΗΣ).
5. Για τη σχεδίαση και υλοποίηση των δράσεων που εντάσσονται στο πρόγραμμα πολιτιστικής συνταγογράφησης, οι φορείς πολιτισμού της παρ. 2 αναθέτουν σε έναν (1) τουλάχιστον επαγγελματία της τέχνης και σε έναν (1) τουλάχιστον επαγγελματία από τον χώρο της ψυχικής υγείας την εκτέλεση της δράσης, οι οποίοι συνεργάζονται για την επιλογή της μορφής της τέχνης που θα παρακολουθήσει ωφελούμενος του προγράμματος και για την αξιολόγηση της επίδρασης αυτής στην ψυχική υγεία του.
6. Η δράση του παρόντος δεν συνδέεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο με τη συνταγογράφηση φαρμάκου, τη συνταγογράφηση νέας κατηγορίας φαρμάκων.
7. Οι δαπάνες των δράσεων που εκτελούν οι φορείς πολιτισμού της παρ. 2 καλύπτονται εξ ολοκλήρου από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σύμφωνα με την απόφαση έγκρισης της χρηματοδότησης της παρ. 1 και δεν επιφέρουν καμία οικονομική επιβάρυνση στους ωφελούμενους του προγράμματος, ούτε στους προϋπολογισμούς οποιουδήποτε άλλου φορέα του ελληνικού Δημοσίου.
8. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Πολιτισμού και Υγείας προσδιορίζονται οι μορφές τέχνης που εντάσσονται ως επιλέξιμες στο πρόγραμμα της πολιτιστικής συνταγογράφησης, τα κριτήρια επιλογής των επαγγελματιών της παρ. 4, η διαδικασία ένταξης αυτών στο πρόγραμμα, τα κριτήρια υπαγωγής των ωφελουμένων και η διαδικασία συμμετοχής τους στο πρόγραμμα, οι προϋποθέσεις, το πλαίσιο συμμετοχής και η διαδικασία ένταξης των φορέων πολιτισμού της παρ. 2, καθώς και οι λοιποί κανόνες εκτέλεσης των δράσεων. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Πολιτισμού, Υγείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης ρυθμίζονται η διαδικασία και οι τεχνικές άλλες απαιτήσεις για την ένταξη του προγράμματος πολιτιστικής συνταγογράφησης στην εφαρμογή του ΣΗΣ, οι προδιαγραφές της υποδομής που πρέπει να διαθέτουν οι φορείς πολιτισμού της παρ. 2, προκειμένου να προβαίνουν σε ηλεκτρονική εκτέλεση των παραπεμπτικών, η διαδικασία ταυτοποίησης των ωφελουμένων κατά την ηλεκτρονική εκτέλεση παραπεμπτικών, καθώς και τα τεχνικά και λεπτομερειακά θέματα για την εφαρμογή του παρόντος», ανέφερε το σχέδιο νόμου που χαρακτηρίστηκε από πολλούς ψυχιάτρους «μια μικρή νίκη», καθώς θα συνταγογραφούν μόνο ειδικοί επιστήμονες. Διατηρούν, όμως, πολλές από τις ενστάσεις τους επειδή θεωρούν ότι σε πολλά σημεία, ειδικά στους φορείς που μπορούν να παράσχουν υπηρεσίες σε ωφελούμενους, «το πρόγραμμα παραμένει ξέφραγο αμπέλι», όπως λένε χαρακτηριστικά.
*Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΜΠΑΜ της Κυριακής