Η... μακριά σκιά της παιδικής κακοποίησης μέσα στην οικογένεια

Όλα ξεκίνησαν κατά την ακρόαση μιας ομιλίας στο BLOD.GR του Ιδρύματος Μποδοσάκη, μιας πρωτοβουλίας που αποσκοπεί στη διάδοση της επιστημονικής γνώσεις μέσω του ∆ιαδικτύου.

Tης ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ

Η ψυχολόγος – οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια του Σωματείου «ΕΛΙΖΑ» Αλεξία Βερνίκου εξηγεί πώς καταγράφει ο εγκέφαλος τα συμπτώματα

Η ψυχολόγος – οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια Αλεξία Βερνίκου, από το Σωματείο Ενάντια στην Κακοποίηση του Παιδιού «ΕΛΙΖΑ», καλωσόρισε το διαδικτυακό ακροατήριο και ξεκίνησε την παρουσίασή της με θέμα «Πώς καταγράφει ο εγκέφαλος την κακοποίηση σε μια περίοδο ταχείας ανάπτυξης».

Η Β.Χ., ακροάτρια, από τους ανθρώπους που είχαν ζητήσει στήριξη στο Σωματείο «ΕΛΙΖΑ», μητέρα η ίδια σήμερα, ένιωσε να γυρίζει πολλές δεκαετίες πίσω, σε μια εποχή που «κοιμάται» στο ασυνείδητο. Όπως λέει στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ»: «Με θυμάμαι να ανοίγω την πόρτα και να τρέχω την κατηφόρα που η μητέρα μου ανηφόριζε για να την παρακαλέσω να μη μαλώσουν εκείνο το βράδυ. Είχε αργήσει και ο πατέρας μου ήταν έτοιμος να ξεκινήσει τον καβγά. Κάθε βράδυ τις καθημερινές και το Σάββατο, όλη μέρα τις Κυριακές (ήταν η μόνη αργία της εβδομάδας) μάλωναν. Στο σπίτι, στον δρόμο, στο αυτοκίνητο, σε ξένα σπίτια. Γυρίζαμε άρον άρον, όπου και να ήμασταν, για να μαλώσουνε με την ησυχία τους, ανεβάζοντας θορυβωδώς τους χτύπους της καρδιάς μου. Να στέκομαι ανάμεσά τους και να με σπρώχνουν ασυναίσθητα και εγώ να βολοδέρνομαι σαν κλαράκι που πιστεύει ότι μπορεί να τα βάλει με τον άνεμο.

Να κρύβομαι πίσω από το μαύρο πιάνο και να περιμένω αγκυλωμένη, στριμωγμένη ανάμεσα στον κρύο τοίχο και στο σκληρό ξύλο, μέχρι να κοπάσει και εκείνη η μπόρα. Να μαζεύω τα γυαλάκια από τις σπασμένες κορνίζες, τα κομματάκια από τα σπασμένα μπιμπελό, τα απομεινάρια τους ξεσπάσματος της οργής. Το έκανα προσεκτικά για να μην κοπούν εκείνοι, έτσι απρόσεκτοι που ήταν από τον θυμό τους. Να χαϊδεύω τα χέρια της και να της σκουπίζω τα δάκρυα. Να της φέρνω βρεγμένες πετσέτες για να δροσίσει τις πληγές από τις νυχιές που ξέσκιζαν τα χέρια της. ∆ικές της νυχιές από το ξέσπασμα της απελπισίας των ατελείωτων καβγάδων. Να κάθομαι γονατιστή δίπλα στο κρεβάτι μέχρι να την πάρει ο ύπνος, κρατώντας της το χέρι. Εξουθενωμένες και εκείνη και εγώ από έναν ακόμη καβγά. Ποτέ δεν κατάλαβα το γιατί. Ούτε που προσπάθησα να το κατανοήσω. Επείγον ήταν να μη γίνει ένας ακόμη καβγάς. Για μία έστω μέρα. Μία μέρα που θα την κατέγραφα στη μνήμη μου και θα την κράταγα φυλακτό για να κρατηθώ τα επόμενα χρόνια από την ανάμνησή της. Στα 12 μου ήμουν πια ο σκύλος του Παβλόφ. Το κλειδί στην πόρτα σήμαινε ταχυπαλμία, εφίδρωση, αγωνία, απροσδιόριστο φόβο. Εκεί στα 12, σε έναν ακόμη καβγά, από τους συνηθισμένους που δεν συνηθίζονται, λιποθύμησα. Η θερμοκρασία μου έμεινε σταθερή για έναν μήνα στο 37,6°C και η καρδιά μου χτύπαγε τρελαμένη ζητώντας διαφυγή. Το σώμα μου απαιτούσε να σωπάσει για να σταματήσει να βλέπει, να ακούει, να βιώνει. Ο γιατρός αποφάνθηκε ‘’αν δε χωρίσετε, το παιδί σας θα πεθάνει’’. Χώρισαν πράγματι, όταν ο ένας από τους δύο, ο μπαμπάς μου, ο κατά τα άλλα γλυκός και τρυφερός, που ούτε μυρμήγκι δεν πείραζε, εκτός από εμένα και τη μαμά μου, έφυγε απότομα από τη ζωή. Με μία ανάσα, με ένα άξαφνο σταμάτημα της καρδιάς, έπεσε στην αγκαλιά μου κι έφυγε. Για χρόνια με κυνήγαγε η πρώτη σκέψη που έκανα μόλις αντίκρισα το καρφωμένο του βλέμμα ‘’Τι καλά. ∆εν θα μαλώσουν ποτέ ξανά’’».

Εξαρτήσεις

Η ψυχολόγος – οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια του Σωματείου «ΕΛΙΖΑ» εξηγεί πώς καταγράφει ο εγκέφαλος την κακοποίηση και ξετυλίγει το κουβάρι από τις εξαρτήσεις της εφηβείας, τη ροπή στη διαφυγή, την αδυναμία συγκέντρωσης, τις αυτοκτονικές εμμονές, τις κρίσεις πανικού, την κατάθλιψη και εκείνη τη σκιά (του θύματος) που σε ακολουθεί παντού.
Όπως επισημαίνει: «Πέρα από τα ανεξίτηλα ίχνη που αφήνει η κακοποίηση στον παιδικό ψυχισμό, οι επιδράσεις είναι ορατές και στον εγκέφαλο, ενώ μπορεί να συντελεί στην ανάπτυξη προβλημάτων συμπεριφοράς, όπως η σεξουαλική δυσλειτουργία αργότερα στη ζωή».

Χρόνια αργότερα, όταν η Β.Χ., το παιδί-θύμα έγινε μητέρα, πάλεψε με θεούς και δαίμονες για να μη μεταφέρει στη ζωή των παιδιών της ούτε ίχνος από τη (δική της) «σκιά».
Ακούει την Αλεξία Βερνίκου να της εξηγεί ότι: «Με βάση τις τελευταίες έρευνες, οι τραυματικές εμπειρίες που έζησαν προηγούμενες γενιές μπορούν να επηρεάσουν επιγενετικά και τις επόμενες, ‘’κληρονομώντας’’ τις επιπτώσεις του προβλήματος». Και η ψυχολόγος – οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια προσθέτει:

«∆εν είναι όλοι οι γονείς κακοποιητικοί. Αν ήξεραν τι κάνουν, ίσως να ήταν πιο συγκρατημένοι, πιο προσεκτικοί.

Οι επιπτώσεις στον ψυχισμό, στη νόηση, στην ανάπτυξη, οι ‘’ασθένειες’’ από τις οποίες υποφέρουν οι άνθρωποι που έχουν κακοποιηθεί τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, όταν ακόμη διαμορφώνονται, αναπτύσσονται, δεν οφείλονται σε κάποια γονιδιακή εντολή, αλλά μόνο σε ό,τι βίωσαν.

Εμφανίζονται ως αποτέλεσμα της κακοποίησης που βιώνουν ως παιδιά. Άρα, οι ασθένειες αυτές, η ελλιπής ανάπτυξη, οι προβληματικές νοητικές και ψυχικές καταστάσεις θα μπορούσαν να είχαν απολύτως αποτραπεί, αν το παιδί βίωνε μία μη κακοποιητική, μία φυσιολογική, υγιή παιδική ηλικία». κακοποίηση

Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Νέα Βρετανική οδηγία αποφυγής αυτού του εμβολίου στους κάτω των 40