Όχι, το ακριβώς αντίθετο θα έλεγα. Νομίζω ότι το πώς αντιμετωπίζεται καμία/κανείς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό επίσης από τη δική της/του στάση.
Αλήθεια τι λένε οι νέοι άνθρωποι, οι φοιτητές για τη Συμφωνία και τις σχέσεις με την Ελλάδα;
Θεωρώ ότι, όπως και στην Ελλάδα, οι άνθρωποι είναι αρκετά διχασμένοι γύρω από αυτό. Αφενός υπάρχουν ενδοιασμοί γύρω από την ένταξη στο ΝΑΤΟ και κάποιες φορές και στην Ε.Ε. καθώς και γύρω από την αλλαγή του ονόματος όχι μόνο της χώρας, αλλά και αρκετών δημοσίων θεσμών. Αφετέρου επρόκειτο για ένα ζήτημα που αρκετά χρόνια παρέμενε χωρίς επίλυση και χρειαζόταν να λυθεί. Πολλοί θεωρούν ότι η συμφωνία θα επιφέρει λύσεις σε προβλήματα επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών αλλά και θα ξεμπλοκάρει τη σύνδεση με την Ε.Ε. Κάποιοι δεν είναι τόσο αισιόδοξοι, ενώ άλλοι αντιμετωπίζουν τη συμφωνία με αμφιθυμία. Αντιλαμβάνομαι μια γενικότερη κατάσταση αναμονής για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.
Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα brain drain στη χώρα. Τι λένε οι φοιτητές γι’ αυτό, γιατί φεύγουν;
Για οικονομικούς κυρίως λόγους αλλά και για λόγους που σχετίζονται με συγκεκριμένες εργασιακές επιλογές και την επαγγελματική εξέλιξη.
Βλέπεις κοινές αναφορές, ομοιότητες στην Αθήνα και τα Σκόπια;
Όπως το έθεσες στην προηγούμενη ερώτηση, υπάρχει μεγάλη μετακίνηση προς το εξωτερικό, όχι μονάχα σήμερα, αλλά και σε προηγούμενες γενιές. Στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Αυστραλία, για παράδειγμα, υπάρχουν μεγάλες κοινότητες και από τις δύο χώρες πολλά χρόνια τώρα. Κάτι ακόμα που παρατηρώ είναι μια αμφίθυμη διάθεση σε ό,τι αφορά τόσο τη σχέση με την Ε.Ε. και τη δυτική Ευρώπη, όσο και με το Οθωμανικό παρελθόν. Επίσης, υπάρχουν ομοιότητες στην κουζίνα, καθώς και αναφορές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία σε επίπεδο λέξεων, γεύσεων και συνηθειών, όπως ο καφές. Τέλος -και ένας από τους λόγους που επέλεξα αρχικά τα Σκόπια για συγκριτική μελέτη με την Αθήνα- υπάρχουν κάποιοι κοινοί προβληματισμοί στο πεδίο της τέχνης, τόσο σε ό,τι αφορά μεθόδους, εργαλεία και πειραματισμούς, όσο και σε σχέση με τη συζήτηση γύρω από την καλλιτεχνική εκπαίδευση και την εργασιακή επισφάλεια των καλλιτεχνών.
Τελικά είναι περισσότερα αυτά που μας χωρίζουν ή αυτά που μας ενώνουν;
Ίσως θα έπρεπε εδώ να σκεφτούμε το ποιοι αποτελούν αυτό το «εμείς», μήπως το «εμείς» είναι, τελικά, πολύ γενικό; Σε προσωπικό επίπεδο νιώθω πως υπάρχουν πράγματα που με συνδέουν με συγκεκριμένους ανθρώπους εξίσου στην Αθήνα και στα Σκόπια και αντίστοιχα πως διαφοροποιούμαι από άλλους (ή τους ίδιους) ανθρώπους σε ό,τι αφορά άλλα πράγματα, ανεξάρτητα από το από πού κατάγονται ή το που ζουν.
