Κορωνοϊός: Αυξάνονται οι νεκροί στη Σουηδία χωρίς καραντίνα - Τι λέει μια Ελληνίδα φοιτήτρια στην Ουψάλα

Η ανορθόδοξη προσέγγιση της Σουηδίας στην αντιμετώπιση της πανδημίας από τον Covid-19, έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον όλου του κόσμου.

Σε αντίθεση με άλλες χώρες που εφαρμόζουν μέτρα κατ’ οίκον περιορισμού, ακόμα και αν μετρούν λιγότερα κρούσματα και νεκρούς από αυτήν, η Σουηδία διατηρεί ένα κλίμα κανονικότητας μέσα στο χάος. Γιατί, όμως, η Σουηδία αρνείται να εφαρμόσει την καραντίνα;

Η απάντηση δεν έγκειται στη νοοτροπία των Σκανδιναβικών χωρών να κρατούν διαρκώς την ψυχραιμία και τη λογική τους. Πρώτον, γιατί οι γειτονικές της χώρες, η Δανία και η Φινλανδία, έχουν εφαρμόσει αυστηρά μέτρα καραντίνας για τον περιορισμό του κορωνοϊού και δεύτερον γιατί ακριβώς πρόκειται για τον περιορισμό εξάπλωσης ενός ιού και όχι για παραλογισμό. Ποια είναι η απάντηση, λοιπόν; Κανείς δεν ξέρει! Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο δρόμος που ακολουθεί η Σουηδία οδηγεί προς την έξοδο από την πανδημία.

Η προσέγγιση της Σουηδίας εγείρει ερωτήματα σχετικά με το εάν πρόκειται για «παιχνίδι» με την πανδημία που δεν έχει καμία θεραπεία ή εμβόλιο ή εάν η τακτική της θα θεωρηθεί λογική στρατηγική για την καταπολέμηση μιας μάστιγας που έχει κοστίσει εκατομμύρια θέσεις εργασίας και προκάλεσε πρωτοφανή μέτρα περιορισμού παγκοσμίως.

Μέχρι και σήμερα Τρίτη 7 Απριλίου η Σουηδία, με 11.000.000 κατοίκους, έχει 7.206 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 477 νεκρούς. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι Σουηδοί δεν κατανοούν το τεράστιο μέγεθος της πανδημίας. Οι Αρχές της χώρας και οι υπάλληλοι υγείας τόνισαν το πόσο απαραίτητα μέτρα είναι το πλύσιμο των χεριών, η κοινωνική απομάκρυνση και η προστασία των ατόμων ηλικίας άνω των 70 ετών, περιορίζοντας την επαφή μαζί τους. Αλλά, σε κάθε καφέ της Στοκχόλμης θα δει κανείς ομάδες από δύο ή περισσότερους ανθρώπους να γευματίζουν. Οι παιδικές χαρές είναι γεμάτες από παιδιά που τρέχουν. Εστιατόρια, γυμναστήρια και εμπορικά κέντρα έχουν μεν λιγότερο κόσμο, αλλά λειτουργούν κανονικά.

Τα μέτρα που μπορούν να θεωρηθούν αυστηρά είναι τα κλειστά πανεπιστήμια και η απαγόρευση των εκδηλώσεων με περισσότερους από 50 ανθρώπους. Αλλά εάν κανείς εμφανίσει συμπτώματα, μπορεί ακόμα να επιστρέψει στη δουλειά ή στο σχολείο μόλις δύο ημέρες αφότου αισθανθεί καλύτερα. Αν ένας γονέας αρχίσει να εμφανίζει συμπτώματα, του επιτρέπεται να συνεχίσει να στέλνει τα παιδιά του στο σχολείο.

Μερικοί Σουηδοί πιστεύουν ότι η χώρα τους αποκλίνει από την απάντηση των περισσότερων άλλων εθνών για να επιταχύνει την ανοσία της αγέλης, διακινδυνεύοντας άσκοπα ζωές. Ο οργανισμός δημόσιας υγείας το αρνείται αυτό, αλλά ακόμη και επιστήμονες αρχίζουν να παίρνουν θέση απέναντι στη στρατηγική της χώρας.

Κάποιοι κάτοικοι, όπως η Elisabeth Hatlem, μια ξενοδόχος, αμφιβάλλουν σχετικά με τη σουηδική προσέγγιση. Είναι ευγνώμων που μπορεί να κρατήσει την επιχείρησή της ανοιχτή, αλλά δεν τη αρέσει που τα έξι παιδιά της πάνε στο σχολείο εν μέσω της πανδημίας. «Για εμάς, ένα πλήρες lockdown είναι μια καταστροφή. Αλλά ανησυχώ ότι η Σουηδία θα σημειώσει έκρηξη κάποια στιγμή. Νιώθω ότι ζούμε σε ένα τεράστιο πείραμα και ποτέ δεν ρωτήθηκα αν θέλω να συμμετέχω».

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με βρετανικά μέσα, περισσότεροι από 2.000 Σουηδοί πανεπιστημιακοί ερευνητές, δημοσίευσαν κοινή επιστολή την Τετάρτη, αμφισβητώντας τη θέση της υπηρεσίας δημόσιας υγείας, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα κορυφαίοι επιδημιολόγοι επιτέθηκαν στον οργανισμό με μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

«Πόσες ζωές είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν, ώστε να μην πάνε σε lockdown και να διακινδυνεύσουν μεγαλύτερες επιπτώσεις στην οικονομία;» διερωτάται ο Joacim Rocklöv, καθηγητής επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Umea.

Anders Tegnell: Ο Τσιόδρας της Σουηδίας

Ο κρατικός επιδημιολόγος Anders Tegnell δήλωσε σε συνέντευξή του, ότι η στρατηγική της Σουηδίας βασίζεται στην επιστήμη: «Προσπαθούμε να επιβραδύνουμε τη διάδοση τόσο-όσο, ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τους ασθενείς που έρχονται». Η προσέγγιση της Σουηδίας απευθύνεται στον αυτοπεριορισμό και την αίσθηση της κοινής ευθύνης, δήλωσε ο κ. Tegnell.

«Αυτός είναι ο τρόπος που δουλεύουμε στη Σουηδία. Όλο μας το σύστημα για τον έλεγχο των μεταδοτικών νόσων βασίζεται σε εθελοντική δράση. Το σύστημα ανοσοποίησης είναι εντελώς εθελοντικό και υπάρχει κάλυψη 98 τοις εκατό», εξήγησε. «Τους δίνουμε την επιλογή να κάνουν ό, τι είναι καλύτερο για τη ζωή τους. Αυτό λειτουργεί πολύ καλά, σύμφωνα με την εμπειρία μας».

Σύμφωνα με τον ιστορικό Lars Tragardh ένας αυστηρός νόμος στο Σύνταγμα απαγορεύει στην κυβέρνηση να παρεμβαίνει στις υποθέσεις των διοικητικών αρχών, όπως η υπηρεσία δημόσιας υγείας.

«Ως εκ τούτου, δεν χρειάζεται η μικροδιαχείριση σε λεπτομερές επίπεδο μέσω απαγορεύσεων ή απειλής κυρώσεων ή προστίμων ή φυλάκισης. Έτσι ξεχωρίζει η Σουηδία, ακόμη και από τη Δανία και τη Νορβηγία», λέει ο Tragardh.

Η καθηµερινότητα µιας Ελληνίδας φοιτήτριας στην Ουψάλα

Η Αυγουστίνα Ζαΐμη είναι 24 χρονών, απόφοιτος του τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Καποδιστριακού και νυν μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλας, στο τμήμα του Digital Media and Society.

Η Αυγουστίνα δουλεύει παράλληλα σε ένα καφέεστιατόριο στην Ουψάλα.

«Έχοντας ήδη λάβει γεύση από την πανδημία που προσφάτως μας χτύπησε την πόρτα, μπορούμε αναμφίβολα να μιλήσουμε για πλήρη επαναπροσδιορισμό κανονικότητας. Πολλά κράτη έχουν αναγκάσει τους πολίτες να απομονωθούν, οι πόλεις έχουν χάσει κάθε ίχνος ζωής και σε πολλές περιπτώσεις η έξοδος για τα απαραίτητα προϋποθέτει αποστολή μηνύματος/αναφοράς.

Αυτά και άλλα πολλά περιγράφουν άνθρωποι δικοί μου που διαμένουν στην Ελλάδα κι εγώ απλώς αδυνατώ να κατανοήσω, καθώς ζω στη Σουηδία.

Εδώ και ενάμιση χρόνο, λοιπόν, βρίσκομαι στην Ουψάλα, όπου σπουδάζω και εργάζομαι ταυτόχρονα. Όλο το προαναφερθέν διάστημα το βίωνα ήρεμη και ασφαλής, σκεπτόμενη πως βρίσκομαι σε μια χώρα που φημίζεται παγκοσμίως για το υψηλό επίπεδο κοινωνικής πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος υγείας.

Ωστόσο, η εμφάνιση της πανδημίας αποδόμησε όλη την εικόνα του τέλειου που είχα χτίσει στο μυαλό μου. Παρακολουθώντας εδώ και αρκετό διάστημα τις εξελίξεις και τα σκληρά μέτρα που πολλές χώρες έχουν λάβει για τον περιορισμό κρουσμάτων, ακολουθεί αυτομάτως η ερώτηση: Εδώ γιατί όχι; Τη στιγμή που η Ιταλία και άλλες χώρες προσχώρησαν σε εθνική καραντίνα, στη Σουηδία παρακολουθούσαμε κανονικά τα μαθήματα στο πανεπιστήμιο.

Μεσολάβησαν μηνύματα ανησυχίας από τους φοιτητές προ τους καθηγητές μέχρι να επιτευχθεί η
στοιχειώδης κινητοποίηση. Τα πανεπιστήμια έκλεισαν πρι από περίπου δέκα μέρες, ενώ σήμερα πραγματοποιήθηκε επιτυχώς το πρώτο μάθημα online.

Το «παράδοξο» της Σουηδίας, όμως, όπως πολλοί το ονομάζουν, είναι πως όλες οι υπόλοιπες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των δημοτικών σχολείων, λειτουργούν κανονικά. Αυτό σημαίνει ότι συνεχίζουμε να εργαζόμαστε και συνεπώς η καθημερινότητά μας ακολουθεί το προκαθορισμένο μοτίβο.

Αξιοσημείωτη, δε, είναι η στάση των Σουηδών πολιτών και η απεριόριστη εμπιστοσύνη που δείχνουν προς την κυβέρνηση και τον τρόπο διαχείρισης της κατάστασης. Μέτρα, ωστόσο, όπως η υπενθύμιση των κανόνων υγιεινής και η απαγόρευση κοινωνικών συναθροίσεων άνω των 50 ατόμων, είναι κατά τη γνώμη μου ανούσια και δε συμβάλλουν στην οριζοντιοποίηση της καμπύλης του ιού.

Ως αποτέλεσμα, το τελευταίο διάστημα για μένα χαρακτηρίζεται από ανασφάλεια και περιέργεια. Ανασφάλεια, διότι συνεχίζω να εργάζομαι χωρίς να γνωρίζω στο τέλος της ημέρας εάν η υγεία μου παραμένει άθικτη και περιέργεια διότι ειλικρινά αδυνατώ να φανταστώ τι θα ακολουθήσει.

Οι απόψεις διίστανται όσον αφορά τις εντυπώσεις από Ελλάδα, με μερικούς να αναφέρονται σε «σκέτη παράνοια», και άλλους εν μέρει να ζηλεύουν που «εκεί τουλάχιστον μπορείτε να βγείτε μία βόλτα χωρίς να πάρετε άδεια». Δεν γνωρίζω εάν το αντισυμβατικό μοντέλο μηχανισμού της Σουηδίας θα αποδειχθεί αποτελεσματικό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι εν μέσω της πάλης που βιώνουμε-οικονομικά, κοινωνικά, ψυχικά- θα πρέπει να παραμένουμε όσο μπορούμε ήρεμοι και αισιόδοξοι, με βασικά όπλα την υπομονή και την κοινωνική αλληλεγγύη» .

*Όπως δημοσιεύθηκε στην «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί