Liberation: Η πλατεία Συντάγματος κέντρο της πολιτικής ζωής της ελληνικής πρωτεύουσας

Από την πλατεία Ταχρίρ το 2011 ως την πλατεία Συντάγματος το 2011, η Liberation παρουσιάζει όλα τα μέρη που έγιναν σύμβολα και όπου οι πολίτες διαδήλωσαν.

Γράφει ο Michel Sivignon, γεωγράφος, ειδικός για τα θέματα της Ελλάδας και των Βαλκανίων για την πλατεία Συντάγματος:

«Δεν υπάρχει αναφορά στην Πλατεία Συντάγματος στην αρχαιότητα. Το όνομά της παραπέμπει στην σύγχρονη Ελλάδα η οποία βγήκε μέσα από την επανάσταση του 1821 ενάντια στην οθωμανική αυτοκρατορία. «Ελευθερία ή θάνατος!» φώναζαν οι Ελληνες στην επανάσταση που ξεκίνησε από την Πάτρα και μεταλαμπαδεύτηκε σε όλη τη χώρα. Φορούσαν τότε φουστανέλλα και τσαρούχια.

Σήμερα αυτό είναι το κοστούμι των Ευζώνων της Εθνικής Φρουράς, των οποίων το ιδιόρρυθμο βάδισμα μπροστά στο άγαλμα του άγνωστου στρατιώτη καταπλήσσει τους τουρίστες που τραβούν φωτογραφίες. Εξάλλου οι τουριστικοί οδηγοί αναφέρουν την πλατεία Συντάγματος μόνο για τους Ευζώνους και μετά παραπέμπουν στην Ακρόπολη, στα σοβαρά πράγματα.

Στο βάθος αυτής της πλατείας με την ανηφόρα υψώνεται η αυστηρή όψη της Βουλής με νεοκλασική πρόσοψη και σειρά από αρχαϊκές κολόνες. Υπήρξε το παλάτι του βασιλιά Οθωνα, γιού του βασιλιά της Βαυαρίας και πρώτου βασιλιά της Ελλάδας. Οικοδομήθηκε άρον-άρον από το 1834 ως το 1838 ενώ οι βαυαροί αρχιτέκτονες σχεδίαζαν την όψη της νέας Αθήνας. Εκείνη την εποχή η Αθήνα ήταν μια μικρή κωμόπολη 5.000 κατοίκων, μιας περιθωριακής επαρχίας της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η νυν πλατεία Συντάγματος είναι μια από τις γωνίες ενός τριγώνου που ξεκινάει από την πλατεία Ομονοίας και καταλήγει στην πλατεία Μοναστηρακίου, στα πόδια της Ακρόπολης.

Η πλατεία Συντάγματος είναι το κέντρο της πολιτικής ζωής της ελληνικής πρωτεύουσας. Εδώ υπάρχει το άγαλμα του αγνώστου στρατιώτη, εδώ γίνονται οι παρελάσεις στις εθνικές γιορτές, εδώ περνούν ο στρατός και τα σχολεία.

Η Βουλή δεν είναι το μόνο σημαντικό μνημείο της πλατείας Συντάγματος. Στο κάτω μέρος υψώνεται το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία. Πρώην κατοικία ενός Ελληνας που πλούτησε στην Τριέστη, υπήρξε για καιρό πιο πολυτελής από το βασιλική παλάτι, με μπάνια από τα μέσα του 19ου αιώνα και ασανσέρ από το 1888.

Κατά τη γερμανική κατοχή επιτάχθηκε και το επισκέφθηκαν τόσο ο Χίμλερ όσο και ο Γκέρινγκ, λάτρεις της αρχαιότητας. Το 1944 οι Γερμανοί αντικαταστάθηκαν από την βρετανική αποστολή η οποία επανέφερε στην Ελλάδα τον βασιλιά που είχε εξορισθεί στην Αίγυπτο. Σε αυτό το ξενοδοχείο ο στρατηγός Σκόμπι διηύθυνε την «μάχη της Αθήνας» ενάντια στις δυνάμεις της Αριστεράς, πρελούδιο του εμφυλίου που θα μάτωνε τη χώρα μεταξύ 1946-1949. Ετσι το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία έγινε αντικείμενο διαδηλωτών εναντίον των βρετανικών δυνάμεων και γενικώς εναντίον της ξένης παρουσίας στην Ελλάδα.

Στις πρόσφατες διαδηλώσεις της οικονομικής κρίσης οι διαδηλωτές ξήλωσαν τα μάρμαρα του πολυτελούς ξενοδοχείου και τα έκαναν πέτρες εναντίον της αστυνομίας.

Τα τελευταία χρόνια η πλατεία Συντάγματος έγινε το επίκεντρο του ευρωπαϊκού κινήματος των Αγανακτισμένων. Το κίνημα βρήκε μεγάλη ανταπόκριση στην Ελλάδα το 2011 και 2012 και είχε στόχο το Μνημόνιο και την Τρόικα.

Υπήρξε η απαρχή μια μεγάλης γιορτής με τέντες και πρόχειρες ταβέρνες. Δόθηκε η αίσθηση ότι κάτι πήγαινε να αλλάξει, ότι δεν θα γίνονταν αποδεκτές οι εντολές της Τρόικα που ψήφιζε το κοινοβούλιο. Αλλά η γιορτή πήρε γρήγορα άλλα χρώματα. Οι διαδηλώσεις εξελίχτηκαν σε αγριότητες, ειδικά τον Φεβρουάριο του 2012. Σαράντα κτίρια κάηκαν στους δρόμους κοντά στην πλατεία Συντάγματος. Υπήρξαν θύματα. Η κυβέρνηση κατηγόρησε την άκρα αριστερά αλλά υπήρξαν σενάρια σύμφωνα με τα οποία υπήρξε ανάμειξη της αστυνομίας για να αμαυρωθεί το κίνημα: κουκουλοφόροι διαδηλωτές ήταν μήπως προβοκάτορες της αστυνομίας;

Δακρυγόνα και κυνηγητά μοτοσυκλετιστών της αστυνομίας στους δρόμους της πλατείας Συντάγματος συνεχίστηκαν τόσο επί πρωθυπουργίας Παπαδήμου όσο και επί πρωθυπουργίας Σαμαρά, προέδρου της Νέας Δημοκρατίας. Σήμερα η πλατεία Συντάγματος είναι το κέντρο μόνο ολιγόωρων διαδηλώσεων οι οποίοι καταπνίγονται από την αστυνομία. Ισως οι Ελληνες κουράστηκαν να διαδηλώνουν, ίσως να είναι απελπισμένοι.

Σε αυτή την πλατεία επέλεξε ένας δυστυχισμένος φαρμακοποιός να βάλει φωτιά και να καεί τον Απρίλιο του 2012 στην πιο εντυπωσιακή πράξη αυτοκτονίας που έγιναν εκ μέρους ενός λαού που υπήρξε θύμα μιας κρίσης χωρίς τέλος.

Κατά τη διάρκεια των μεγάλων διαδηλώσεων, τα ξενοδοχεία της πλατείας Συντάγματος γέμισαν από ανταποκριτές μεγάλων ξένων ΜΜΕ. Δεκάδες δημοσιογράφοι και οπερατέρ τραβούσαν εικόνες και εξηγούσαν τα γεγονότα. Γιά ολόκληρο τον κόσμο η Ελλάδα περιλαμβανόταν στις διαδηλώσεις της πλατείας Συντάγματος.