Με «σφραγίδα» Μακρόν η μετά Μέρκελ Ευρώπη

Στις 22 Νοεμβρίου η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ συμπλήρωσε 15 χρόνια παρουσίας στην κεντρική πολιτική σκηνή, όχι μόνον της Ευρώπης αλλά του κόσμου. Κάποιοι την αποκαλούν «σιδερά κυρία της Ευρώπης», μάλλον ατυχής ο όρος, αν σκεφτούμε πως ο τίτλος ανήκει δικαιωματικά στην εκλιπούσα Μάργκαρετ Θάτσερ.

Του Νίκου Βασιλειάδη

Ο Γάλλος πρόεδρος αναμένεται να αφήσει ισχυρό το αποτύπωμα της παρέμβασής του στο οικοδόμημα της Γηραιάς Ηπείρου.

Άλλοι πάλι την ονομάζουν «βασίλισσα της Ευρώπης» και πολλοί, που ένιωσαν στο πετσί τους την εμμονή της στη σκληρή λιτότητα, χρησιμοποιούν άλλους χαρακτηρισμούς που δεν θα έμπαιναν σε ένα άρθρο που σέβεται τα λεγόμενά του. Όπως, όμως, και να την αποκαλούν η καγκελάριος της Γερμανίας έχει ανακοινώσει πως αυτή είναι η τελευταία της θητεία και πως δεν σκοπεύει να θέσει υποψηφιότητα για καμία ευρωπαϊκή θέση στο μέλλον.

Συνέπειες

Το ερώτημα, λοιπόν, που γεννάται δεν είναι εάν η κυρία Μέρκελ θα συνεχίσει να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά ποιος θα είναι ο ηγέτης αυτός που θα έρθει να καλύψει το κενό που αφήνει πίσω της και μάλιστα σε μια πολύ δύσκολη περίοδο και υπό την πίεση για την παροχή λύσεων για τον μετριασμό των συνεπειών της οικονομικής και υγειονομικής κρίσης.

Ποιος, λοιπόν, θα μπορούσε να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην ΕΕ; Συνεργάτες και υποστηρικτές του Εμανουέλ Μακρόν – του μοναδικού φιλοευρωπαίου πολιτικού που έχει πολλές φορές καταθέσει προτάσεις για «λίφτινγκ» της Ένωσης – ελπίζουν ότι ο Γάλλος πρόεδρος θα καταφέρει να εμπνεύσει τους Ευρωπαίους ηγέτες.

Ο Μακρόν είναι ο Ευρωπαίος ηγέτης αυτός που αντιλήφθηκε το μέλλον της ΕΕ όπως πρέπει να είναι: «Το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο είναι, στα μάτια μου, η έδρα της ευρωπαϊκής νομιμότητας και λογοδοσίας και ως εκ τούτου αποτελεί ζωτικό τμήμα της. Εδώ διαδραματίζεται ένα τμήμα του μέλλοντος της Ευρώπης (…), εδώ πρέπει να εδραιώσουμε την αναγέννηση της Ευρώπης μέσα από το πνεύμα των πολιτών της. Ευελπιστώ να υπερβούμε τους διαχωρισμούς μεταξύ Βορρά και Νότου, Ανατολής και ∆ύσης, μικρών και μεγάλων, καθώς και τις εθνικές οπισθοδρομήσεις».

Έχει, όμως, ο Γάλλος πρόεδρος τους απαραίτητους συμμάχους εντός της Ένωσης για να αντικαταστήσει τη «βασίλισσα»; Ίσως, αλλά είναι πολύ νωρίς για να ειπωθεί με βεβαιότητα κάτι τέτοιο.

Aπό το 2017, όταν και ανέλαβε την εξουσία, o Μακρόν προσπάθησε σκληρά να κάνει τη Γαλλία ισχυρή και ανεξάρτητη, πέρα από τη σκιά της Γερμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα μετά το Brexit. Τρία χρόνια μετά την ημέρα που ο Μακρόν εγκαθίστατο ως ο όγδοος πρόεδρος της Πέμπτης ∆ημοκρατίας, στα Ηλύσια Πεδία, η θητεία του έχει προσλάβει ταυτόχρονα έναν τραγικό αλλά και έναν θριαμβευτικό χαρακτήρα.

Το αφήγημα Μακρόν αναμφισβήτητα έχει σημαδευτεί από μια σειρά εσωτερικών κρίσεων. Κρίση κοινωνική, μέσα από το κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων». Κρίση υγειονομική, λόγω της επιδημίας της Covid-19. Κρίση τρομοκρατική, μετά τον αποκεφαλισμό του καθηγητή που έδειξε στους μαθητές του τα σκίτσα του προφήτη Μωάμεθ. Κρίση διεθνή, με την κόντρα του με τον Ερντογάν και τους ακραίους Ισλαμιστές. Η ένταση στο πρόσωπο και τα λόγια του Γάλλου προέδρου, όταν έσπευσε στον τόπο της δολοφονίας του καθηγητή για να δηλώσει πως «δεν θα περάσουν», έδειχνε το μέγεθος του σοκ και την τραγικότητα των στιγμών που περνά η πατρίδα του.

Γεγονότα

Σίγουρα ο Εμανουέλ Μακρόν δεν είναι ο πρώτος πρόεδρος της ∆ημοκρατίας που βλέπει τη θητεία του να σημαδεύεται από τραγικά γεγονότα. Τα «χρόνια» του Φρανσουά Ολάντ είχαν σημαδευτεί από τις επιθέσεις στο Charlie Hebdo και το Μπατακλάν. «Το να είσαι πρόεδρος της Γαλλίας σημαίνει να φορτώνεσαι τη δυστυχία του έθνους», έγραψε ο Ολάντ στο βιβλίο του «Τα μαθήματα της εξουσίας». Τώρα, ο Μακρόν αντιμέτωπος πάλι με τον «ριζοσπαστικό ισλαμισμό», έρχεται να βγάλει στην επιφάνεια τις ευθύνες του πολιτικού συστήματος για την κατασκευή των γκέτο που γεννούν την τρομοκρατία, να σπάσει αυτό το απόστημα, αλλά και συγχρόνως να διατηρήσει την ενότητα της χώρας, να συσπειρώσει το έθνος γύρω από τις έννοιες της αλληλεγγύης και της ανθεκτικότητας. «Πρέπει να ξαναμάθουμε να είμαστε ένα ενωμένο έθνος, έχω ανάγκη από τον καθένα από εσάς», είπε πρόσφατα στο τηλεοπτικό μήνυμά του απευθυνόμενος στους Γάλλους πολίτες σε μια στιγμή που η διπλή τρομοκρατική και υγειονομική κρίση είχαν συνταράξει τους πάντες.

Ο Μακρόν, όμως, εξελέγη με την υπόσχεση για «καλύτερες ημέρες» και σε αυτές χάρη στις άοκνες προσπάθειές του, ευελπιστεί πως στο τέλος θα μπορέσει να αλλάξει με συγκεκριμένο τρόπο τα πράγματα. Αλλωστε, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής έχει μεγαλουργήσει.

Ο πρόεδρος Μακρόν πολύ γρήγορα αντιλήφθηκε οτι η Γαλλία είναι πολύ μεγάλη για να ασφυκτιά εντός μιας «γερμανικής» Ευρώπης, η οποία το περισσότερο που θα έκανε θα ήταν να αναγνώριζε τον συναινετικό ρόλο του Παρισιού.

Η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, ήταν η κατάλληλη ευκαιρία για τη Γαλλία. Το Brexit αυτόματα, κατέστησε τη Γαλλία την ισχυρότερη αμυντικά ευρωπαϊκή δύναμη και τη μόνη που μπορεί να εκπροσωπήσει την ΕΕ στο Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας. Έτσι, η Μεσόγειος έγινε για τον πρόεδρο Μακρόν η γεωπολιτική διέξοδος της Γαλλίας προκειμένου, όχι μόνο να γίνει ένα αντίβαρο στη Γερμανία, αλλά και να επανέλθει στο καθεστώς μεγάλης δύναμης με πλανητικό λόγο.
Επίσης, η επένδυση Μακρόν στην Αφρική. Με τη γαλλοφωνία ως το μεγάλο της όπλο, φέρνει το Παρίσι ξανά στον κόσμο να αρθρώνει μια συμπληρωματική ή και διαφορετική φωνή από δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία.

Συμφέροντα

Επιπλέον, αναγνωρίζοντας πως η Τουρκία προσπαθεί να επιβουλευτεί τα γαλλικά συμφέροντα στη Βόρεια Αφρική, τόσο στη Λιβύη όσο και στην Τυνησία και την Αλγερία γίνεται ο μόνος δυτικός ηγέτης που είναι σφοδρός πολέμιος του Ερντογάν.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής του, ο δίαυλος επικοινωνίας με τη Μόσχα, η οποία έχει αναβαθμίσει πολύ τον ρόλο της στη Μεσόγειο, τόσο σε Συρία όσο και στη Λιβύη. Όσο για τις ΗΠΑ, η περίοδος των «δυσκολιών» με τον πρόεδρο Τραμπ πολύ σύντομα θα αποτελέσει παρελθόν, αν και ο Μακρόν πιστεύει πως η Ευρώπη θα πρέπει να σταματήσει να στηρίζεται μόνο στις ΗΠΑ, ακόμη και υπό τον Μπάιντεν, υπογραμμίζοντας πως μία ισχυρή Ευρώπη είναι «η μοναδική δυνατότητα για την επιβολή των αξιών μας, για την αποφυγή του σινοαμερικανικού διπωλίου, τον κατακερματισμό, την επάνοδο εχθρικών περιφερειακών δυνάμεων».

Όλα αυτά έχουν μετατρέψει τη Γαλλία σε καθοριστικό παίκτη στη διεθνή σκακιέρα με τη σφραγίδα Μακρόν, ο οποίος έχοντας επιβεβαιώσει τη ρήξη του με τον νεοσυντηρητισμό των προκατόχων του, δεν σταματά να υπενθυμίζει σχεδόν καθημερινά την έγνοιά του για τη «θέση» της Γαλλίας στον κόσμο.

Ο Εμανουέλ Μακρόν, είναι ένας ηγέτης που αποφασίζει αμέσως. Είναι ένας κλασικός doer (αυτός που κάνει κάτι) και φαίνεται πως τα τρία και κάτι χρόνια που κατοικεί στα Ηλύσια δεν έχουν αλλάξει την άποψή του για τον προορισμό του πολιτικού απέναντι στο έθνος του, όπως τον περιέγραψε στο βιβλίο του ως υποψήφιος ακόμη πρόεδρος της πέμπτης γαλλικής δημοκρατίας «Επανάσταση».

Να αλλάξει τη Γαλλία και το μέλλον της σ’ έναν νέο κόσμο που βιώνει έναν μεγάλο μετασχηματισμό, σαν αυτόν που βίωσε η ανθρωπότητα τα χρόνια της Αναγέννησης και της εφεύρεσης της τυπογραφίας. «Στο πλευρό του Ρικέρ – (Ο Πολ Ρικέρ υπήρξε μια από τις σημαντικότερες μορφές της σκέψης και της φιλοσοφίας του προηγούμενου αιώνα) – γνώρισα τον περασμένο αιώνα και έμαθα να σκέφτομαι την Ιστορία. Με δίδαξε τη βαρύτητα με την οποία οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε ορισμένα θέματα και ορισμένες τραγικές στιγμές. Με δίδαξε πώς να σκέφτομαι μέσω των κειμένων, αλλά μέσα στη ζωή.
Μέσα από ένα αδιάκοπο πηγαινέλα από τη θεωρία στο πραγματικό. Ο Πολ Ρικέρ ζούσε μέσα στα κείμενα, αλλά με την επιθυμία να φωτίσει την πορεία του κόσμου, να κατασκευάσει ένα νόημα για την καθημερινότητα.

Να μην υποκύπτει ποτέ στην ευκολία των αισθημάτων ή του τι λέγεται. Να μην κλείνεται ποτέ σε μια θεωρία που δεν αντιμετωπίζει τα πράγματα της ζωής. Σε αυτή την αδιάκοπη, αλλά γόνιμη έλλειψη ισορροπίας η σκέψη μπορεί να σχηματιστεί και o πολιτικός μετασχηματισμός να λάβει χώρα…
Υπήρξα τυχερός και το ξέρω. Κατά τη διάρκεια των χρόνων αυτών σφυρηλάτησα την πεποίθηση ότι εκείνο που με εμψύχωνε δεν ήταν μόνο η μάθηση, η επιθυμία να διαβάζω ή να κατανοώ. Αλλά όντως να δρω και να αποπειρώμαι να αλλάξω με συγκεκριμένο τρόπο τα πράγματα».

Η κόντρα με τον Ερντογάν για τον ισλαμικό αυτονομισμό

Άγνωστος στο ευρύ κοινό πριν κατατροπώσει τη Μαρί Λε Πεν το 2017, ο τότε 39χρονος Εμανουέλ Μακρόν έγινε ο νεότερος ηγέτης του γαλλικού κράτους μετά τον Ναπολέοντα. Πολλοί απέδωσαν την πρωτοφανή του άνοδο στην ανάγκη των Γάλλων για νέα πρόσωπα, παράλληλα με την αναπάντεχη πτώση πολλών παραδοσιακών αντιπάλων του. Πολιτική του γραμμή και του «En marche»(Εμπρός!) του κινήματός του με τους «πεζοπόρους» (les marcheurs) που τον Δεκέμβριο του 2016 αριθμούσαν περί τις 130.000 νέους, ήταν το «Ούτε στα αριστερά ούτε στα δεξιά» ή μάλλον «Λίγο αριστερά και λίγο δεξιά και πολύ στο κέντρο». Αυτό το μήνυμα μπήκε σε κάθε γαλλικό σπίτι από πόρτα σε πόρτα και χάρισε στον Μακρόν εκτός από την καθολική υποστήριξη του κόσμου και την υποστήριξη πολλών προσωπικοτήτων, όπως του Ντομινίκ ντε Βιλπέν πρώην πρωθυπουργού, του Ζαν Ιβ λε Ντριάν, υπουργού Αμυνας, του Φρανσουά Μπαϊρού, ιδρυτή του κεντρώου κόμματος Modem και πλήθους άλλων προσωπικοτήτων.

Πάντως, αν και αρκετά νέος, ο Μακρόν δεν «προσγειώθηκε» στην προεδρία ουρανοκατέβατος, ούτε όμως αναδείχθηκε και από κάποιον κομματικό «σωλήνα», όπως οι περισσότεροι ηγέτες της Ευρώπης. Τα χρόνια που προηγήθηκαν της εκλογής του, σπούδασε και ασχολήθηκε με τη δημόσια διοίκηση και τις επιχειρήσεις, περνώντας μάλιστα και από τον Οίκο Ρότσιλντ, επιλογή για την οποία δέχεται επικρίσεις μέχρι σήμερα.

Ενασχόληση

Ο ίδιος, όμως, απαντά πως: «Αυτά τα τέσσερα χρόνια που πέρασα στην τράπεζα δεν μετανιώνω για τίποτα. Πολλοί μου έχουν προσάψει αυτή την επαγγελματική ενασχόληση, αφού αυτοί που δεν γνωρίζουν αυτό το σύμπαν φαντάζονται πως το γνωρίζουν, αλλά δε γνωρίζουν παρά μόνο τα φαινόμενα. Εγώ απ’ τη μεριά μου, έμαθα ένα επάγγελμα. Ολοι οι πολιτικοί ιθύνοντες θα έπρεπε να έχουν ένα επάγγελμα. Ανακάλυψα πολλούς τομείς και πολυάριθμες χώρες, κάτι που μου χρησίμευσε έκτοτε. Συναναστράφηκα με ανθρώπους που παίρνουν τις αποφάσεις, γεγονός που είναι πάντοτε πολύ παιδαγωγικό. Και βέβαια, χάρη σε αυτό το επάγγελμα, κατόρθωσα να κερδίζω τη ζωή μου, χωρίς ωστόσο να κάνω περιουσία που θα μου επέτρεπε να μην εργάζομαι».

Σήμερα, έχοντας διανύσει περισσότερο από το μισό της πενταετούς θητείας του, είναι ο μόνος που δίνει την εικόνα του νέου ηγέτη που χρειάζεται η Ευρώπη, σε μια πολύ κρίσιμη εποχή υψώνοντας τη φωνή της κόντρα σε ηγέτες και καταστάσεις που μέχρι πριν λίγο καιρό αποτελούσαν ταμπού για την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, όπως το θέμα της Τουρκίας και του Ερντογάν. Ο Γάλλος πρόεδρος από την αρχή της θητείας του έχει δεσμευτεί να πολεμήσει τον «ισλαμικό αυτονομισμό», ο οποίος, ανθεί στην πατρίδα του που αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια προβλήματα από ισλαμιστές τρομοκράτες με γαλλική υπηκοότητα.

Σχέδια

Σε μια χώρα, με τις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης ζωντανές και ισχυρές στην κοινωνία της, που εφαρμόζει τον αυστηρό διαχωρισμό εκκλησίας-κράτους και κατά μια έννοια, η Γαλλία εκφράζει την «επίσημη άγνοιά» της για τη φυλή και τη θρησκεία των πολιτών της – μια αξιέπαινη αρετή που χρονολογείται από την κατάργηση της φεουδαρχίας το 1789, ο Μακρόν θέλει να εξαλείψει κάθε επιθετική ισλαμική θρησκευτική πρακτική που απειλεί την αποκοπή από τους θεσμούς και τους νόμους του δημοκρατικού κράτους της Γαλλίας.
Και αυτό είναι που έχει εξοργίσει τον Ερντογάν και το δικής του εμπνεύσεως «πολιτικού Ισλάμ», που βλέπει να ακυρώνονται τα σχέδιά του για ενίσχυση του ρόλου σε μια περιοχή που έως τώρα θεωρούσε ότι ανήκει στην παραδοσιακή σφαίρα επιρροής του.

 

Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Εξιτήριο από το νοσοκομείο για τη γυναίκα και το μικρό αγοράκι του Έλληνα οδοντίατρου στην Τρίερ

Γερμανία: Ένας Έλληνας και η μόλις λίγων εβδομάδων κόρη του στα θύματα του Τρίερ