"Όχι" του ΣτΕ στις κατασχέσεις χωρίς ενημέρωση

Υποχρεωμένες να ενημερώνουν τους κατά τόπους οφειλέτες για επερχόμενες κατασχέσεις, έκρινε πως είναι οι δημόσιες υπηρεσίες, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα στους οφειλέτες να ασκήσουν τα προβλεπόμενα ένδικα μέτρα ενώπιον των δικαστηρίων ή να εξοφλήσει την οφειλή του.

Αυτή ήταν η απόφαση της πενταμελούς σύνθεσης του ΣΤ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίνοντας πως οι ΔΟΥ δεν μπορούν να προβαίνουν σε κατασχέσεις χρημάτων που βρίσκονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς λόγω οφειλών, εάν προηγουμένως δεν έχει ενημερωθεί ο οφειλέτης.

[quote_text color=”#000000″ text_color=”#ffffff”]Σύμφωνα με εκτιμήσεις οι οφειλέτες φόρων και ασφαλιστικών οφειλών ξεπερνούν σε αριθμό τα 2,5 εκατομμύρια, ενώ το συνολικό ποσό οφειλής ανέρχεται σε 62,5 δισ. ευρώ.[/quote_text][quote_text color=”#000000″ text_color=”#ffffff”]Σύμφωνα με εκτιμήσεις οι οφειλέτες φόρων και ασφαλιστικών οφειλών ξεπερνούν σε αριθμό τα 2,5 εκατομμύρια, ενώ το συνολικό ποσό οφειλής ανέρχεται σε 62,5 δισ. ευρώ.[/quote_text]

Τα περισσότερα χρέη ωστόσο δεν ξεπερνούν τις 5.000 ευρώ και αφορούν κυρίως ποσά που είτε βρίσκονται σε καταθέσεις είτε λαμβάνονται σε τακτική βάση από τους οφειλέτες ως ενοίκια ή μισθοί και συντάξεις.

Υπενθυμίζεται πως με νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζει το Υπουργείο Οικονομικών θα εξαιρούνται από κατάσχεση χρέη έως 500 ευρώ αντί 300 ευρώ που ισχύει σήμερα, ενώ αν πρόκειται για μισθό ή σύνταξη το κράτος δεν θα μπορεί να κατάσχει ποσό έως 1.500 ευρώ από 1.000 ευρώ σήμερα.

“Ανίσχυρη και αντισυνταγματική” η διάταξη για τις κατασχέσεις

Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, κατά το άρθρο 30 του ν.δ/τος 356/1974 περί Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων συνάγεται ότι «σε περίπτωση κατασχέσεως εις χείρας τρίτων απαιτήσεως οφειλέτου του Δημοσίου, δεν απαιτείται η κοινοποίηση στον τελευταίο του κατασχετηρίου εγγράφου».

Στη συνέχεια οι δικαστές υπογραμμίζουν, ότι «η διάταξη αυτή είναι ανίσχυρη ως αντικειμένη στην διάταξη του άρθρου 20 παράγραφος 1 του Συντάγματος, διότι η παράλειψη αυτή έχει ως συνέπεια ο οφειλέτης να μη λαμβάνει γνώση ή να λαμβάνει καθυστερημένα γνώση της εις βάρος του επισπευδομένης αναγκαστικής εκτελέσεως, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να αμυνθεί αποτελεσματικώς προ της ολοκληρώσεως της εκτελεστικής διαδικασίας, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα είτε για την ακύρωση, είτε για την αναστολή της πράξεως εκτελέσεως». Στο σημείο αυτό αναφέρονται παλαιότερες αποφάσεις του δικαστηρίου που είχαν το ίδιο.

Πρωτοβάθμιο δικαστήριο, ερμηνεύοντας τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξής Δημοσίων Εσόδων υπό το φως του άρθρου 20 παράγραφος 1 του Συντάγματος, δέχτηκε ότι η έκθεση αναγκαστικής κατασχέσεως εις χείρας τρίτου και εις βάρος οφειλέτη του Δημοσίου πρέπει να κοινοποιείται πριν την εκτέλεση της ούτως ώστε αυτός να μπορεί να στραφεί με τα ένδικα μέσα που του παρέχει ο νόμος κατά της οικείας πράξεως, επιδιώκοντας την ακύρωση ή την αλλαγή της ή να προβεί στη ρύθμιση του χρέους. Ενδεχομένη παράλειψη της κοινοποιήσεως αυτής οδηγεί στην ακύρωση της πράξεως εκτελέσεως, εφόσον ο οφειλέτης επικαλεστεί το γεγονός της μη έγκαιρης έλευσης εις γνώση του τού περιεχομένου της έκθεσης αναγκαστικής κατασχέσεως.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η απόφαση αυτή λόγω της σοβαρότητας του θέματος παραπέμπεται στην ολομέλεια του ΣτΕ στις 5 Μαΐου 2014. Όπως αναφέρει αρμόδιο στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών, η απόφαση αυτή αναμένεται να αλλάξει σημαντικά τη μεθοδολογία που ακολουθεί σήμερα το Υπουργείο Οικονομικών κατά την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών, καθώς μέχρι σήμερα σε αρκετές περιπτώσεις μπορούσε απροειδοποίητα να προχωρήσει σε κατασχέσεις «εις χείρας τρίτων» αν ο οφειλέτης δεν είχε προχωρήσει σε ρύθμιση ή αποπληρωμή των χρεών του.

Οι αλλαγές αυτές θα περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο που πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή την ερχόμενη Παρασκευή και θα πρέπει να έχει ψηφιστεί έως την Κυριακή 30 Μαρτίου.