Σάββατο 19 Ιουλίου 2025

Πόλεμος Ισραήλ – Ιράν: Πόσο επηρεάζει τους “περιφερειακούς” παίκτες στην περιοχή

Καθώς το  Ισραήλ από το πρωί της Παρασκευής εξαπολύει αεροπορικές επιδρομές σε όλο το Ιράν -χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ- και εξαλείφει τη στρατιωτική διοίκηση του Ιράν θεωρώντας πως είναι ο  μόνος τρόπος για να σταματήσει η Τεχεράνη από το να αναπτύξει πυρηνική βόμβα,  γεννιούνται ερωτηματικά αναφορικά με το κατά πόσο μια γενικευμένη σύγκρουση μεταξύ των δύο ισχυρότερων σε στρατό δυνάμεων της Μέσης Ανατολής θα επηρεάσει τους “περιφερειακούς” παίκτες.

Οι Χούθι στην Υεμένη, οι οποίοι υποστηρίζονται από το Ιράν και υποστηρίζουν τη Γάζα από την έναρξη του πολέμου τον Οκτώβριο του 2023, στοχεύοντας πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα που, όπως πίστευαν, συνδέονται με το Ισραήλ, κατέληξαν πρόσφατα σε συμφωνία με την Ουάσινγκτον για να σταματήσουν οι επιθέσεις .

Η επίθεση όμως του Ισραήλ στο Ιράν ενισχύει την  πιθανότητα  η συμφωνία αυτή να  ξεχαστεί και οι Χούθι να επανεξοπλιστούν και να αρχίσουν να πολεμούν για να υποστηρίξουν τον κύριο οικονομικό υποστηρικτή τους.

Μια ακόμη κλιμάκωση εντός και γύρω από τους βασικούς εμπορικούς δρόμους της Ερυθράς Θάλασσας απειλεί εκ νέου να αυξήσει τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων και του πετρελαίου και να διαταράξει τη ροή αγαθών μεταξύ των χωρών.

Ένα άλλο ζήτημα είναι ο Λίβανος.

Παρά το γεγονός ότι το Ισραήλ κατέληξε σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με την ένοπλη οργάνωση Χεζμπολάχ με έδρα τον Λίβανο τον Νοέμβριο του περασμένου έτους, οι ισραηλινές επιθέσεις στον Λίβανο δεν έχουν σταματήσει στην πραγματικότητα, με τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις να φέρονται να στοχεύουν μέλη και εγκαταστάσεις της Χεζμπολάχ.

Μέχρι στιγμής, η Χεζμπολάχ έχει παραμείνει σιωπηλή σχετικά με την κλιμάκωση των εντάσεων, αλλά, όπως και για τους Χούθι, ο κύριος οικονομικός υποστηρικτής της είναι το Ιράν.

Η πιθανότητα  είναι ότι η Χεζμπολάχ θα εξαπολύσει επιθέσεις αλληλεγγύης στο Ισραήλ και αντίθετα με τις ενδείξεις πως η  ομάδα έχει αποδυναμωθεί στρατιωτικά μετά από ένα χρόνο σχεδόν καθημερινών διασυνοριακών ανταλλαγών πυρών με το Ισραήλ, η Χεζμπολάχ διατηρεί σημαντική επιθετική ικανότητα, η οποία θα μπορούσε να μεταφραστεί σε πίεση στο βόρειο μέτωπο του Ισραήλ.

Το Ιράκ επίσης βρίσκεται σε ένα πολύ ευαίσθητο σημείο. Ένοπλες ομάδες πιστές στην Τεχεράνη, με επικεφαλής τις ιρακινές Ταξιαρχίες της Χεζμπολάχ, διατηρούν πάντα την ετοιμότητά τους εν αναμονή οποιασδήποτε στρατιωτικής εξέλιξης εναντίον του Ιράν, εγείροντας επείγοντα ερωτήματα σχετικά με το εάν αυτές οι ομάδες θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος στη στόχευση αμερικανικών βάσεων ή συμφερόντων που σχετίζονται με το Ισραήλ από το ιρακινό έδαφος.

Η Βαγδάτη καλείται να πάρει μια  αποφασιστική θέση απέναντι στην κρίση, αλλά και το πώς να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ της αποφυγής μιας καταστροφικής αντιπαράθεσης αφενός και της διατήρησης εύθραυστης σταθερότητας στον τομέα της ασφάλειας αφετέρου.

Οι εκθέσεις ασφαλείας υποδεικνύουν σοβαρούς φόβους ότι η λεγόμενη τρομοκρατική ομάδα Ισλαμικό Κράτος (IS) θα μπορούσε να αναδυθεί, εκμεταλλευόμενη τη  σύγκρουση και το πιθανό κενό ασφαλείας.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Ιράκ φαίνεται να κινδυνεύει να εμπλακεί σε μια σύγκρουση στην οποία δεν ήταν μέρος, αλλά μπορεί ξαφνικά να βρεθεί στο επίκεντρο μιας μάχης που υπερβαίνει την ικανότητά του να αντέξει ή να ελέγξει την πορεία της.

Από την ανάληψη της εξουσίας από τον προσωρινό πρόεδρο Ahmad al-Sharaa, η Συρία βιώνει μια σταδιακή μετατόπιση στην προσέγγισή της στις περιφερειακές και διεθνείς σχέσεις, εν μέσω ενός ανοίγματος προς τη Δύση και υπαινιγμών για μια άνευ προηγουμένου προσέγγιση με το Ισραήλ.

Αυτή η μετατόπιση, ενώ βρίσκεται ακόμη σε διαδικασία διαμόρφωσης, εγείρει ένα κεντρικό ερώτημα: Υπό το φως των νέων αντιλήψεων, θα μπορούσε το συριακό έδαφος να γίνει διάδρομος ή πλατφόρμα για οποιεσδήποτε στρατιωτικές επιχειρήσεις σε περίπτωση σύγκρουσης;

Από την άλλη πλευρά, αυτό το σενάριο δεν είναι χωρίς εσωτερικές προκλήσεις. Τα απομεινάρια του προηγούμενου καθεστώτος θα επιδιώξουν να εκμεταλλευτούν τη νέα κατάσταση για να ανακτήσουν την επιρροή τους, ενώ η ανανεωμένη απειλή του ISIS αποτελεί πραγματική απειλή για τη σταθερότητα.

Όσο για τον αλ-Σαράα, αντιμετωπίζει μια μοιραία δοκιμασία. Εάν ξεσπάσει περιφερειακός πόλεμος, θα παραμείνει στο περιθώριο ή θα προσπαθήσει να καθορίσει τη θέση του σε μια σύνθετη περιφερειακή εξίσωση επιλέγοντας πλευρά;

Μια συμμαχία με το Ιράν φαίνεται απίθανη υπό το πρίσμα της νέας πολιτικής πορείας, όπως και μια συμμαχία εναντίον του Ισραήλ. Μεταξύ αυτών των δύο «αδυνατοτήτων», η περιοχή περιμένει να δει πώς θα τοποθετηθεί η Δαμασκός στην επόμενη φάση.

Νικητές και ηττημένοι
Οποιαδήποτε στρατιωτική επίθεση εναντίον του Ιράν είναι ούτε γρήγορη ούτε και  εύκολη επιχείρηση, αλλά μάλλον ένα βήμα γεμάτο με τεράστιες στρατηγικές και επιπλοκές ασφαλείας.

Το ξέσπασμα μιας μεγάλης πολεμικής αντιπαράθεσης θα σήμαινε την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της ώστε να περιλαμβάνει πολλαπλά μέτωπα, εκτεταμένη διατάραξη των περιφερειακών ισορροπιών και την έκθεση ζωτικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή σε οδυνηρά χτυπήματα.

Από την ισραηλινή πλευρά, ο Νετανιάχου μπορεί να βλέπει τον πόλεμο ως μια ευκαιρία να ξεφύγει από τις εσωτερικές πολιτικές και δικαστικές κρίσεις του – αντιμετωπίζει κατηγορίες σε τρεις ξεχωριστές υποθέσεις διαφθοράς – και να επιτύχει προσωπικά οφέλη εις βάρος της σταθερότητας της περιοχής.

Όσο για τις ΗΠΑ, παρά την τεράστια στρατιωτική τους ισχύ, βρίσκονται αντιμέτωπες με μια αποφασιστική στιγμή, ανάμεσα στην υιοθέτηση μιας σκόπιμης πολιτικής αποτροπής και στην εμπλοκή τους σε μια ανοιχτή σύγκρουση που θα μπορούσε να τους κοστίσει ακριβά, ειδικά υπό το πρίσμα της ανάπτυξης των στρατιωτικών βάσεων τους στην περιοχή γύρω από το Ιράν.

Το Ιράν, ήδη εξαντλημένο από τις δυτικές κυρώσεις και τις συσσωρευμένες οικονομικές πιέσεις, φυσικά θα είναι και το πρώτο που θα υποφέρει από τον πόλεμο, ο οποίος απειλεί να ανατινάξει την εσωτερική κατάσταση και να διευρύνει τον κύκλο της λαϊκής οργής σε μια εποχή που η ηγεσία της χώρας αντιμετωπίζει μια διπλή δοκιμασία: τη διατήρηση της εσωτερικής συνοχής και την αντιμετώπιση των εξωτερικών απειλών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ 

Τι πρέπει να γνωρίζετε για τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν

Το Ισραήλ βομβάρδισε το Ιράν – Νεκρός ο επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης

ΣΧΕΤΙΚΑ

eXclusive

eTop

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ