Πώς η πανδημία ανέδειξε την τοξική σχέση του ανθρώπου με τον πλανήτη

Οι θετικές παρενέργειες της καραντίνας στο πλανήτη δεν θα κρατήσουν. Πρέπει να κατανοήσουμε ποιες πράξεις μας έφεραν σε αυτήν την θέση για να αποτρέψουμε μια επόμενη πανδημία.

Της Κωνσταντίνας Μαλτεπιώτη

Ένας διαφορετικός κόσμος υπήρχε πριν την έξαρση του κορωνοϊού και ένας άλλος θα διαμορφωθεί στην απουσία του. Βρισκόμαστε σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο της ανθρωπότητας, ακινητοποιημένοι ανάμεσα σε αυτούς τους δύο κόσμους, όπου έχουμε το δικαίωμα να αποστασιοποιηθούμε από τον προηγούμενο και να οραματιστούμε έναν καλύτερο.

Είναι από τις λίγες φορές που μας δίνεται η ευκαιρία να ανασυγκροτηθούμε και να επαναπροσδιορίσουμε όλα τα χαρακτηριστικά που μας οδήγησαν σε αυτό το σημείο, εφόσον όλα τους έχουν αποδομηθεί και πλέον δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε.

Με την έξαρση της πανδημίας η κινητικότητα του ανθρώπου σταμάτησε και η φύση είχε τον χρόνο και το χώρο να ξαναζωντανέψει.

Πίσω από τα παράθυρα των σπιτιών μας μπορέσαμε να δούμε με νηφαλιότητα έναν κόσμο ελεύθερο από τις επιπτώσεις των ανθρωπίνων επιθυμιών.

Ο μολυσμένος ουρανός καθάρισε

Τους τελευταίους μήνες παγκόσμιας καραντίνας, δεδομένα από δορυφόρους και κέντρα ελέγχου από όλο τον κόσμο ειδοποιούν για μια τεράστια μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων σε όλο τον κόσμο.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), συγκρίνει τον μέσο όρο συγκέντρωσης του διοξειδίου του αζώτου, NO2, με τον μέσο όρο της περιόδου πριν την καραντίνα αλλά και με δεδομένα ίδιας εποχής του Μαρτίου το 2019.

Τα στοιχεία μιας εβδομάδας του Μαρτίου από τον ΕΟΠ δείχνουν ότι σε μερικές μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, πιο συγκεκριμένα της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Γαλλίας, οι επιβλαβείς ρύποι στον αέρα, όπως το διοξείδιο του αζώτου, που προέρχεται από τα οχήματα και τις μεταφορές, έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ εξ΄αιτίας της καραντίνας.

Πέρα από την Ευρώπη, επιστήμονες στην NASA, παρατήρησαν 25% μείωση του διοξειδίου του αζώτου στην Κίνα, την πηγή του νέου κορωνοϊού, καθώς και 30% μείωση στο βορειοανατολικό κομμάτι των ΗΠΑ, που περιλαμβάνει την πιο πληττόμενη πόλη σε όλο τον κόσμο από την αρχή της πανδημίας, την Νέα Υόρκη.

Τα ψάρια επιστρέφουν στα καθαρά νερά

Τον καθαρό ουρανό συνοδεύουν και τα καθαρά νερά όπου πλέον προσελκύουν θαλάσσια ζωή που η παρουσία των ανθρώπων είχε απομακρύνει.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της Βενετίας η οποία αποτελεί πόλο έλξης για εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο, τόσο που οι κάτοικοι εδώ και καιρό διαμαρτύρονται και ζητούν να ληφθούν μέτρα για την αποσυμφόρηση της πόλης.

Με το ξέσπασμα της πανδημίας, οι τουρίστες άρχισαν να αραιώνουν ώσπου στο τέλος δεν έμεινε κανείς. Τότε, όμως, τα φημισμένα κανάλια της πόλης γέμισαν με ψάρια, που μέχρι τότε κρύβονταν στα μολυσμένα νερά.

Η αναζωογόνηση της φύσης είναι προσωρινή

Η καραντίνα που έχει υποβληθεί αυτή την στιγμή είναι αδύνατον να συνεχιστεί για πολύ και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση αποτελεσματική λύση για να σώσουμε τον πλανήτη.

Η ανθρωπότητα θα επιστρέψει στους ρυθμούς της και μαζί με αυτήν η γη θα ξανανοσήσει.

Ο κορωνοϊός ανέδειξε την σχέση της υγείας του ανθρώπου με την υγεία του πλανήτη.

Πώς φτάσαμε ως εδώ

Οι σύγχρονες πρακτικές μας για να συντηρήσουμε μια καταστροφική οικονομία βασισμένη στα ορυκτά καύσιμα είναι ο λόγος που η σχέση μας με τη φύση είναι τόσο τοξική και μέσα από αυτήν καταστρέφεται όλη η ζωή σε έναν πλανήτη, που η επιστήμη μας έχει δείξει ότι, μέχρι τώρα, είναι ο μόνος που μπορεί να την υποστηρίξει.

Πρέπει να καταλάβουμε ότι η οικονομία που έχουμε χτίσει μέχρι τώρα καταστρέφεται γιατί στην βάση της είναι προβληματική. Δεν έχει φτιαχτεί ώστε να βρίσκεται σε αρμονία με την φύση αλλά σε συνεχή πόλεμο.

Πέρα από το γεγονός ότι μια οικονομία που είναι βασισμένη σε πεπερασμένα υλικά είναι καταδικασμένη να έρθει σε κρίση, καταστρέφει την υγεία των ανθρώπων μαζί με του πλανήτη.

Χρησιμοποιώντας ορυκτά καύσιμα για την παραγωγή ενέργειας απελευθερώνουμε επιβλαβείς ρύπους που σιγά σιγά αφήνουν ευάλωτη τη γη στην θανάσιμη κοσμική και ηλιακή ακτινοβολία, αυξάνοντας παράλληλα την θερμοκρασία της και εξαλείφωντας έτσι τη ζωή από αυτήν.

Είναι αυτονόητο λοιπόν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση εκτός από τον μελλοντικό θάνατο της ζωής στον πλανήτη, επηρεάζει αυτήν την στιγμή τον οργανισμό μας με τον τρόπο που και ο κορωνοϊός το κάνει.

Είναι ο λόγος για την εμφάνιση πολλών αναπνευστικών και καρδιαγγειακών παθήσεων που οδηγούν στον πρόωρο θάνατο 5,5 εκατομμυρίων ανθρώπων τον χρόνο, αριθμό που ξεπερνά τα θύματα του κορωνοϊού.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση μειώνει την άμυνα μας σε ιογενείς λοιμώξεις, καθιστώντας μας πιο πιθανό να αρρωστήσουμε και κάνοντας τους πνεύμονές μας πιο ευάλωτους σε απειλητικές για τη ζωή, επιπλοκές.

Σε μια έρευνα του Περιβαντολλογικού Κέντρου του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ (C-CHANGE), παρατηρείται ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρέασε το ποσοστό θνησιμότητας των ανθρώπων με κορωνοϊό.

Τα στοιχεία της πρώτης εθνικής έρευνας που διεξάγεται για τον κορωνοϊό και συγκεντρώθηκαν από δείγματα που αποτελούν το 98% του πληθυσού των ΗΠΑ, έδειξαν ότι η συγκέντρωση επιβλαβών ρύπων στην ατμόσφαιρα, συγκεκριμένα μικροσκοπικών σωματιδίων αιθάλης που προκύπτουν κυρίως από οχήματα που καίνε καύσιμο ντίζελ ή αέριο, είναι διαφορετική από περιοχή σε περιοχή και καθοριστική για την πορεία της υγείας ενός ασθενούς με κορωνοϊό.

Τόσο καθοριστική που και η ελάχιστη διαφορά μετράει. Μάλιστα, η έρευνα έδειξε ότι αν μια περιοχή έχει ατμοσφαιρική ρύπανση ακόμα και κατά 1 μικρογραμμάριο περισσότερη ανά κυβικό μέτρο, η πιθανότητα να πεθάνουν οι κάτοικοί της αν προσβληθούν από τον κορωνοϊό είναι 15% μεγαλύτερη από όσο σε άλλη περιοχή.

Εμφανές παράδειγμα είναι οι αυξημένοι θάνατοι στις Αφροαμερικανικές γειτονιές των ΗΠΑ σε σχέση με άλλες. Ως πιο φτωχή κοινότητα ήταν αναγκασμένη να υποβληθεί σε χειρότερες συνθήκες διαβίωσης, όπως είναι να κατοικήσει σε μέρη με πιο βρώμικο αέρα, για παράδειγμα δίπλα σε σιδηροδρομικούς σταθμούς.

Σύμφωνα με τον δρ. Άαρον Μπέρνσταϊν, τον διευθυντή του Περιβαλλοντικού Κέντρου του Πανεπιστημίου του Harvard και παιδιάτρου στο παιδικό νοσοκομείο της Βοστώνης, εάν το Μανχάταν είχε ελαφρώς χαμηλότερη συγκέντρωση αιθάλης – μόνο κατά 1 μικρογραμμάριο λιγότερη ανα κυβικό μέτρο – θα υπήρχαν 248 λιγότεροι θάνατοι εώς τις 4 Απριλίου φέτος.

Σε μια άλλη πρόσφατη μελέτη, ο Yaron Ogen, ένας γεωεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Martin Luther Halle-Wittenberg της Γερμανίας, χρησιμοποίησε δορυφορικά δεδομένα που μετρούν την συγκέντρωση του διοξειδίου του αζώτου στην ατμόσφαιρα και τα δεδομένα για τους θανάτους από COVID-19 στην Ευρώπη, πιο συγκεκριμένα στην Ιταλία, την Ισπανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, για να εξετάσει αν η σύνδεση αυτών των δύο οδηγούν σε μεγαλύτερη θνησιμότητα.

Η έρευνα έδειξε ότι στις περιοχές που καταγράφηκε το 78% των θανάτων από κορωνοϊό, που είναι σε τέσσερα μέρη της βόρειας Ιταλίας και σε ένα κοντά στην Μαδρίτη της Ισπανίας, η ατμοσφαιρική ρύπανση ήταν πολύ μεγαλύτερη.

Πέρα όμως από τον μολυσμένο αέρα, σύμφωνα με τον δρ. Μπέρνσταϊν του Χάρβαρντ, βρεθήκαμε σε αυτή την θέση γιατί η ανάγκη μας να καλλιεργήσουμε όση περισσότερη γη μπορούμε και να εκμεταλλευτούμε κάθε χιλιοστό της μας έχει φέρει σε σύγκρουση με κινδύνους που κανονικά δεν θα είχε χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε.

Με την αποψίλωση των δασών έχουμε γίνει ευάλωτοι σε ασθένειες που υπήρχαν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν ανεξαρτήτως τις προσπάθειές μας να τις εξαλείψουμε.

Απογυμνώνοντας τεράστιες επιφάνειες της γης από δάση έχουμε καταστρέψει ένα οικοσύστημα που παρείχε τροφή και προστασία σε χιλιάδες ζώα με αποτέλεσμα να τα προτρέψουμε σε αναγκαστική φυγή και σε αναζήτηση νέων κατοικιών και πηγών τροφής.

Άγρια ζώα άρχισαν να βρίσκουν τροφή δίπλα σε ανθρώπινες κατοικίες και έτσι ο άνθρωπος άρχισε να έρχεται σε επαφή με περισσότερους οργανισμούς που κουβαλούσαν περισσότερες άγνωστες ασθένειες.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες προκάλεσαν την τεράστια εξάπλωση και άλλων ασθενειών όπως ήταν ο ιός ζίκα και η ελονοσία, αλλιώς μαλάρια, που μεταφέρονταν με τα κουνούπια.

Όσο το φαινόμενο του θερμοκηπίου χειροτερεύει και η θερμοκρασία του πλανήτη αυξάνεται τόσο πιο εύκολο είναι σε αυτές τις ασθένειες να εισχωρήσουν σε νέα γεωγραφικά πεδία και να προκαλέσουν μια ολική καταστροφή σαν αυτήν.

Live: Ο παγκόσμιος χάρτης εξάπλωσης της πανδημίας

Κορωνοϊός: Διαβάστε εδώ όλες τις εξελίξεις για τον φονικό ιό