"Το άτομο με αναπηρία όρασης που συναντάτε στον δρόμο δεν είναι ένας παράξενος συμπολίτης"

Συνέντευξη στην Ελένη Τσιάβο

Ο κόσμος τους ιδιαίτερος και ο καθένας τους έχει και τη δική του ξεχωριστή ιστορία να μας διηγηθεί. Ο λόγος για τους τυφλούς συνανθρώπους μας. Η εφημερίδα Μπαμ μίλησε με τον πρόεδρο του Πανελληνίου Συνδέσμου τυφλών, τον κύριο Ηλία Μαργιόλα για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος με προβλήματα όρασης στην καθημερινή του ζωή, τον ρόλο του κράτους αλλά και το πώς μπορούμε όλοι να βοηθήσουμε. Μέσα από τη συνέντευξη του περνά ένα δυναμικό μήνυμα με πολλούς αποδέκτες: «Το άτομο με αναπηρία όρασης που συναντάτε στο δρόμο, στο λεωφορείο, στο γραφείο, στο γήπεδο, δεν είναι ένας ξένος και παράξενος συμπολίτης, αλλά ένας συνηθισμένος άνθρωπος με χαρίσματα και αδυναμίες, με καλές και κακές στιγμές, με δικαιώματα και υποχρεώσεις.» Έτσι λοιπόν, καμία διάκριση δεν χωρά απέναντι τους και θα πρέπει να τους αντιμετωπίζουμε με απόλυτο σεβασμό και δικαιοσύνη. Στο χέρι μας είναι να τους βοηθάμε όποτε βρεθούν δίπλα μας ωστόσο θα πρέπει και η Πολιτεία να μεριμνήσει για να κάνει τη ζωή τους πιο εύκολη.
Ακολουθεί η συνέντευξη με τον κύριο Μαργιόλα:

Ο κύριος Ηλίας Μαργιόλας, πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου τυφλών.

Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει ένας τυφλός στην καθημερινότητα του; Έχετε ακούσει και ακραία περιστατικά που προήλθαν από τον μη σεβασμό από τους γύρω τους;

1) Η αναπηρία όρασης ασφαλώς συνεπάγεται σοβαρούς περιορισμούς στην κανονικότητα της καθημερινής ζωής ενός ανθρώπου. Ωστόσο, η εκπαίδευση, η στήριξη του οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντος μπορούν να βελτιώσουν, να ενισχύσουν και να αναπτύξουν σημαντικά τις ικανότητες και τις δυνατότητες ενός τυφλού ατόμου. Οι αρνητικές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή που οφείλονται σε παραλήψεις γενικότερα του Κράτους και των κοινωνικών δομών, είναι πολλές και δεδομένες και αφορούν στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένα παιδί προσχολικής και σχολικής ηλικίας, ένας νέος που αναζητά το επαγγελματικό του μέλλον, ένας πολίτης με πρόβλημα όρασης που έχει ανάγκη την προσπελασιμότητα και την προσβασιμότητα στο δομημένο και φυσικό περιβάλλον, καθώς και στη συμμετοχή του στην ψυχαγωγία, τον αθλητισμό και γενικότερα στην κοινωνική ζωή. Ακραία περιστατικά που θα μπορούσε κανείς να σημειώσει δεν είναι δυστυχώς οι σπάνιες περιπτώσεις αλλά σχεδόν καθημερινά περιστατικά στους απροσπέλαστους δρόμους και τα πεζοδρόμια των μεγάλων πόλεων, η έλλειψη σεβασμού στους νόμους και τους κανόνες που τυχόν θεσπίζονται, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, στις τραπεζικές συναλλαγές.

Υπάρχει μεγάλη έλλειψη υποδομών στην Ελλάδα του 2018 για τους ανθρώπους με προβλήματα όρασης ή γίνονται σταδιακά βήματα για την βελτίωση της ζωής τους; Με ποιες πολιτικές θεωρείτε ότι μπορεί το κράτος να ενισχύει άμεσα την ευημερία και να γίνει αρωγός στο πρόβλημα της υγείας τους;

2) Το Ελληνικό Κράτος αποδεδειγμένα πολύ λίγο ή καθόλου έχει στην αντίληψή του, ότι στη Χώρα το 1/10 το λιγότερο των κατοίκων του αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα και ανάγκες που προέρχονται από αναπηρίες κινητικές, αισθητηριακές, νοητικές και άλλες και για τους οποίους οφείλει το Κράτος να εφαρμόζει, για λόγους συνταγματικής ισότητας και δικαιοσύνης, πολιτικές μη διάκρισης και να παρέχει τουλάχιστον ίσες ευκαιρίες με την ουσιαστική έννοια του όρου. Ιδιαίτερα για την τυφλότητα, που βασικά είναι μια αισθητηριακή αναπηρία αλλά όχι ασθένεια, η πλήρης άρση των αδικαιολόγητων σημερινών νομικών, τεχνικών και αρχιτεκτονικών εμποδίων θα απελευθέρωνε το δρόμο για περισσότερες προσωπικές επιλογές.

 Πως μπορεί ένας απλός πολίτης να βοηθήσει τον συνάνθρωπο του που αντιμετωπίζει προβλήματα στην όραση του; Πιστεύετε ότι θα ήταν χρήσιμο να παραδίδεται και ειδικό μάθημα στα σχολεία ώστε να υιοθετείται η σωστή συμπεριφορά από νωρίς;

3) Οι τυφλοί και γενικότερα τα άτομα με αναπηρία αισθάνονται και είναι καθημερινοί πολίτες ενταγμένοι –στο βαθμό που τους επιτρέπεται- στο οικογενειακό περιβάλλον, δραστήρια μέλη πολλών τοπικών κοινωνιών, αρωγοί πολλών κοινωνικών δράσεων, που δεν θέλουν να είναι αόρατοι πολίτες, να μην τους κρύβει κανείς και να μην κρύβονται από κανέναν. Η Κοινωνία πρέπει να εκπαιδευτεί αλλά και να κατανοήσει βαθιά ότι κάθε κοινωνική διάκριση είναι στην πραγματικότητα μια βαθιά, βίαιη και αδικαιολόγητη διάσπαση της κοινωνικής συνοχής που δεν μπορεί να έχει θέση στις Κοινωνίες του 2018. Η σχολική ενσωμάτωση των παιδιών με αναπηρία, που είναι μια κατάκτηση του τελευταίου μισού αιώνα έρχεται να στηρίξει δυναμικά την ελπίδα όσων ανθρώπων πίστεψαν στην ευκαιρία διεκδίκησης ίσων δικαιωμάτων και στην ομαλή ενσωμάτωση ενός μεγάλου κομματιού των σύγχρονων Κοινωνιών και την επιστροφή στους κόλπους της ενός ακρωτηριασμένου μέλους της. Στην μεγαλύτερη ακόμη κατανόηση αυτής της νέας Κοινωνίας θα παίξει ρόλο η διαπαιδαγώγηση του σχολείου που πρέπει να εμπνεύσει στα μικρά παιδιά από νωρίς την έννοια της μη διάκρισης, της κοινωνικής αποδοχής και της ύπαρξης της ανθρώπινης ποικιλομορφίας.

Πείτε μας λίγα λόγια για τον Πανελλήνιο σύνδεσμο τυφλών. Ποιοι είναι οι σκοποί του συνδέσμου, καθώς και ποιες είναι οι δράσεις του;

4) Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τυφλών (Π.Σ.Τ.) ιδρύθηκε το 1932 και είναι ο φορέας αυτοοργάνωσης των Ελλήνων τυφλών που λειτουργεί και δραστηριοποιείται σε όλη τη Χώρα. Σ ’αυτά τα 86 χρόνια με τους συνεχείς κοινωνικούς αγώνες του, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι πρωταγωνίστησε ή συνέβαλε στην ανατροπή πολλών κοινωνικών στερεοτύπων και δημιούργησε καινούργιες συνθήκες, επηρεάζοντας συνολικά τη ζωή των Ελλήνων τυφλών, ίσως γενικότερα και όλων των ατόμων με αναπηρία στη Χώρα μας, στην εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση, την απασχόληση, την κοινωνική πρόνοια κλπ. Το αναπηρικό κίνημα τις τελευταίες 10ετίες επηρέασε την πολιτική της Χώρας , προσφέροντάς της κοινωνικό πολιτισμό, την Ελληνική Κοινωνία με την εξωστρέφειά του και το αίτημα αλληλοαποδοχής, διεκδικώντας και προτείνοντας λύσεις στα προβλήματα, με βάση την δικαιωματική προσέγγιση που προωθούν πλέον διεθνείς συνθήκες όπως η Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών κλπ. Τέλος, ο Σύνδεσμος στην καθημερινή του λειτουργία έχει αναπτύξει τα τελευταία 20- 30 χρόνια δωρεάν καινοτόμες και πρωτότυπες υπηρεσίες προς τα μέλη του και όχι μόνο, όπως την Υπηρεσία Κινητικότητας Προσανατολισμού και Δεξιοτήτων Καθημερινής Διαβίωσης, την Υπηρεσία Ομιλούντων Βιβλίων που ξεκίνησε από τη 10ετία του 1960 και μέχρι σήμερα εξυπηρετεί με πολλούς τρόπους όλους τους Έλληνες τυφλούς, καθώς και εκείνους της Κύπρου, που μπορούν να απολαμβάνουν δωρεάν πάντα το περιεχόμενο 7,000 περίπου τίτλων βιβλίων. Τελευταία μάλιστα προς μεγάλη ικανοποίηση των μελών μας η πιο πάνω βιβλιοθήκη έχει «ανέβει» στο διαδίκτυο και μπορεί κάποιος να πλοηγηθεί σε αυτή πατώντας το Σύνδεσμο www . pstomiros .gr. Οφείλουμε να πούμε ότι το ίδιο διάστημα λειτουργεί και η ομιλούσα βιβλιοθήκη του Φάρου Τυφλών της Ελλάδος (Αθηνάς 17, Καλλιθέα), με την οποία υπάρχει στενή συνεργασία. Τέλος για τους μαθητές και φοιτητές λειτουργεί και η βιβλιοθήκη του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών στην Καλλιθέα.

 Και τέλος, ποιο μήνυμα θα θέλατε να περάσετε μέσω αυτής της συνέντευξης στους αναγνώστες μας;

5) Στον κάθε αναγνώστη της εφημερίδας σας, θα ήθελα να επισημάνω ως αυτονόητο ότι το άτομο με αναπηρία όρασης που συναντάτε στο δρόμο, στο λεωφορείο, στο γραφείο, στο γήπεδο, δεν είναι ένας ξένος και παράξενος συμπολίτης, αλλά ένας συνηθισμένος άνθρωπος με χαρίσματα και αδυναμίες, με καλές και κακές στιγμές, με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Αυτός που δεν είναι ήρωας, αλλά ούτε ανίκανος, είναι ο άνθρωπος της διπλανής σας πόρτας.