Τραπεζική «θηλιά» στον «λαιμό» της οικονομίας

Οι τράπεζες αποτελούν τον «αδύναμο κρίκο» της ελληνικής οικονομίας και η σταθερή άρνησή τους να επιτελέσουν τον ρόλο τους, που είναι η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, έχει θορυβήσει την κυβέρνηση, η οποία προσπαθεί με κάθε τρόπο να τις πιέσει να… κάνουν τη δουλειά τους.

Του ΕΙ∆ΙΚΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ

Κυβερνητική δυσφορία για την αδυναμία των πιστωτικών ιδρυμάτων να στηρίξουν τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα

Η υπονόμευση της οικονομίας μάλιστα είναι διπλή, καθώς πέραν της άρνησής τους να δώσουν δάνεια προστίθεται και ο μεγάλος κίνδυνος να χαθούν πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης επειδή δεν υποβάλλονται πράσινα επενδυτικά σχέδια.

Η μη υποβολή επενδυτικών σχεδίων δεν οφείλεται στην έλλειψη σχεδίων, αλλά στην άρνηση των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν αυτά τα σχέδια.

Τα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος αποτυπώνουν μια τραγική εικόνα, που η προβολή της δείχνει ότι η καθαρή ροή δανείων προς την οικονομία τη χρονιά που διανύουμε είναι απίθανο να φτάσει τα 3 δισ. ευρώ, ενώ πιθανότερο σενάριο είναι να διαμορφωθεί ελαφρώς υψηλότερα των μόλις 2 δισ. ευρώ.

Και αυτό όταν το 2020, που ήταν μια ιδιαίτερα κακή χρονιά λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, η καθαρή ροή χρηματοδότησης ήταν της τάξεως των 7 δισ. ευρώ!

Μορατόρια

Το συγκεκριμένο αποτέλεσμα βέβαια είναι εν μέρει πλασματικό, καθώς είχαμε τα περίφημα μορατόρια, δηλαδή την αναστολή των υποχρεώσεων καταβολής τόκων και τοκοχρεολυσίων, η οποία έληξε στα τέλη του 2020. Τα μορατόρια δανείων ύψους 27,6 δισ. ευρώ έληξαν και ήδη τα προβλήματα στην αποπληρωμή των υπόχρεων είναι εμφανή! Παρ’ όλα αυτά υπολογίζεται ότι από τα μορατόρια με ρυθμίσεις όπως η μισή δόση θα αποπληρωθεί φέτος τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ.

Αυτό δείχνει πως, ακόμα και αν τα μορατόρια συνεχίζονταν, η καθαρή ροή δανείων δύσκολα θα ξεπερνούσε τα 5 με 5,5 δισ. ευρώ, δηλαδή θα ήταν χαμηλότερα από την κακή περσινή χρονιά.

Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ οι καταθέσεις στην περίοδο της πανδημίας και των συνεχόμενων lockdown έχουν αυξηθεί θεαματικά και η χρηματοδότηση των τραπεζών μέσω της ΕΚΤ είναι μηδενικού κόστους.

Έχουμε δηλαδή τις τράπεζες να αγοράζουν από καταθέτες και ΕΚΤ πολύ φθηνό χρήμα και να το πουλάνε σε μικρές ποσότητες και πανάκριβα.

Πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι και τις αρχές του 2021 το ∆ημόσιο έριξε τεράστιες ποσότητες χρήματος σε επιχειρήσεις και εργαζομένους μέσω των επιστρεπτέων προκαταβολών, αλλά και άλλων δράσεων όπως η αναστολή συμβάσεων και πληρωμής ενοικίων.

Η χρηματοδότηση από κρατικής πλευράς έχει πλέον εξαντληθεί και το μείγμα γίνεται εκρηκτικό, καθώς η οικονομία βιώνει το σοκ της απότομης μείωσης της ρευστότητας λόγω της άρνησης των τραπεζών να χορηγήσουν δάνεια και της αδυναμίας του ∆ημοσίου να συνεχίσει να μοιράζει χρήμα.

Έτσι, η οικονομία, αλλά κυρίως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ζουν υπό το άγχος της οικονομικής κατάρρευσης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η κατάσταση στο σκέλος της πιστωτικής επέκτασης θα ήταν ακόμα πιο δυσμενής αν δεν υπήρχαν οι εγγυήσεις του ∆ημοσίου μέσω αναπτυξιακής τράπεζας για τη χορήγηση δανείων.

Ρίσκο

Οι τράπεζες από την πλευρά τους ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να αναλάβουν μεγαλύτερο ρίσκο και να δημιουργήσουν νέα κόκκινα δάνεια, καθώς οι επιχειρήσεις που μπορούν πραγματικά να χρηματοδοτηθούν δεν υπερβαίνουν τις 25.000.

Βέβαια, αγνοούν ότι την ίδια στιγμή το ∆ημόσιο, δηλαδή οι φορολογούμενοι, αναλαμβάνει μεγάλα ρίσκα με τις εγγυήσεις που δίνει για να μπορέσει να μειώσει τα κόκκινα δάνεια μέσω των προγραμμάτων «Ηρακλής», ενώ οι φορολογούμενοι έχουν πληρώσει όλες τις ανακεφαλαιοποιήσεις των οποίων τα χρήματα έγιναν… ατμός.

Η πραγματικότητα όμως είναι ότι οι τράπεζες κρύβουν κάτω από το χαλί προβλήματα και ζημίες που προκύπτουν από τα «κόκκινα δάνεια» και οι αυξήσεις κεφαλαίου και άλλες μορφές κεφαλαιακής ενίσχυσης έρχονται να καλύψουν τρύπες που υπάρχουν και θα «φυτρώσουν» τους επόμενους μήνες από τις τιτλοποιήσεις δανείων. Τιτλοποιήσεις που δείχνουν επίσης ότι οι τράπεζες επί χρόνια έκαναν μικρότερες προβλέψεις και ουσιαστικά αλλοίωναν τα οικονομικά τους στοιχεία με συνενοχή από την Τράπεζα της Ελλάδος και τον SSM. Και αν δεν έκαναν τα σημερινά τερτίπια, θα υπήρχε ενεργοποίηση του νόμου για την αναβαλλόμενη φορολογία και πλήρης κρατικοποίηση με λεφτά των Ελλήνων φορολογουμένων και πάλι.

Σε τέλμα…

Η κατάσταση ουσιαστικά δείχνει ένα απόλυτο τέλμα, με τους τραπεζίτες να υποκρίνονται ότι όλα βαίνουν καλώς και να χρησιμοποιούν ψευδεπίγραφες δικαιολογίες και την κυβέρνηση ουσιαστικά να δείχνει ότι παρεμβαίνει για να τιμωρήσει τους… κακούς τραπεζίτες.

Ενδεικτικό του συστηματικού ψεύδους των τραπεζών είναι τα ανακοινωθέντα περί χορήγησης δανείων 24 δισ. ευρώ μέχρι το 2023, όταν στην πραγματικότητα, ακόμα και αν δοθούν τα δάνεια που λένε, η καθαρή ροή στην καλύτερη των περιπτώσεων δεν θα ξεπεράσει τα 12 δισ. ευρώ, πράγμα που βάζει «ταφόπλακα» στην ανάπτυξη.

Η μόνη λύση στο αδιέξοδο είναι μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου τους επόμενους μήνες που θα δώσουν περιθώρια και για νέα κόκκινα δάνεια, αλλά ουσιαστικά θα λύσουν το πρόβλημα της χρηματοδότησης της οικονομίας, ώστε η ανάπτυξη να στείλει στο… χρονοντούλαπο της ιστορίας τη σημερινή τραγική εικόνα. Το πρόβλημα είναι πως αυτήν τη στιγμή, ενώ γίνονται αυξήσεις κεφαλαίου, τα ποσά δεν φτάνουν και η ολοκλήρωση των αυξήσεων γίνεται με μεγάλη δυσκολία.

Χρηματοδότηση

Προκειμένου να γίνει αντιληπτή η κατάσταση επισημαίνεται ότι σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ: «Η τραπεζική χρηματοδότηση προς τα νοικοκυριά συνέχισε να μειώνεται με ελαφρά επιβραδυνόμενο ετήσιο ρυθμό μεταβολής το 2020 και το α΄ τετράμηνο του 2021.
Αναλυτικότερα, τον Ιανουάριο – Απρίλιο του 2021 η μέση μηνιαία ακαθάριστη ροή τραπεζικών δανείων τακτής λήξης προς τις ΜΧΕ ανήλθε σε 869.000.000 ευρώ, έναντι 1,35 δισ. ευρώ το 2020.

Η μέση μηνιαία καθαρή ροή τραπεζικής χρηματοδότησης προς ΜΧΕ το τετράμηνο αυτό διαμορφώθηκε αρνητικά σε -43.000.000 ευρώ, έναντι 558.000.000 ευρώ το 2020 (2019: 110.000.000 ευρώ), λόγω της αρνητικής ροής η οποία καταγράφηκε τον Απρίλιο του 2021. Επίσης, το μέσο μηνιαίο υπόλοιπο της τραπεζικής χρηματοδότησης χωρίς καθορισμένη διάρκεια (δηλαδή των πιστωτικών γραμμών και άλλων διευκολύνσεων) προς τις ΜΧΕ μειώθηκε το α΄ τετράμηνο του 2021 κατά 15% έναντι του 2020.

Το διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου 2021 η μέση μηνιαία ακαθάριστη ροή δανείων (τακτής λήξης) προς τις μεγάλες επιχειρήσεις ανήλθε σε 515.000.000 ευρώ, σε σύγκριση με ροή ύψους 847.000.000 ευρώ το 2020. Η αντίστοιχη ροή δανείων προς τις ΜΜΕ το τρίμηνο αυτό ήταν 355.000.000 ευρώ (2020: 503.000.000 ευρώ).

Η Τράπεζα της Ελλάδος αναφέρει ότι το τετράμηνο μέχρι τον Απρίλιο του 2021 οι τράπεζες συνέχισαν, όπως και το 2020, να κατευθύνουν μεγαλύτερο μέρος των δανείων προς τις μεγάλες επιχειρήσεις σε σύγκριση με τις ΜΜΕ, οι οποίες συνδέονται με υψηλό πιστωτικό κίνδυνο. Η διαφορά όμως μειώθηκε το εν λόγω τετράμηνο σε σύγκριση με το 2020, ως αποτέλεσμα της επίδρασης των προγραμμάτων της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας. Στην ουσία η ΤτΕ επιβεβαιώνει ότι οι τράπεζες αρνούνται να δανείσουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις συστηματικά και αν δεν υπήρχε η παρέμβαση του κράτους θα είχαν καταρρεύσει τα πάντα στη ραχοκοκαλιά της οικονομίας.

Ακόμα πιο τραγική είναι η κατάσταση με τα νοικοκυριά το πρώτο τετράμηνο του 2021, όπου ο ετήσιος ρυθμός συρρίκνωσης της καταναλωτικής πίστης (σε όρους καθαρής ροής) χειροτέρεψε και έφτασε στο -2,5%, κατά μέσον όρο, το εν λόγω διάστημα από -1,7% το 2020.  οικονομίας

Στα στεγαστικά δάνεια έγινε θαύμα, καθώς είχαμε πτώση 2,7% από 3% την ίδια περίοδο πέρυσι, πράγμα που σημαίνει ότι αντί να υπάρχει χρηματοδότηση συγκεντρώνεται μέσω των τραπεζών χρήμα από την αγορά.

Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ