Βατοπέδι και στη Σκύρο με ανεμογεννήτριες σε περιοχή Natura

Περιβαλλοντικό έγκλημα στο οποίο εμπλέκεται η Μονή Μεγίστης Λαύρας και ο ηγούμενός της Πρόδρομος Λαυριώτης. Η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε προστατευμένη περιοχή Natura, 37.000 στρ.

Του Θανάση Κουκάκη

Δεν είναι μόνον η Εκκλησία της Ελλάδος που εμπλέκεται σε δύσοσμες υποθέσεις. Στην επικαιρότητα αυτή την περίοδο βρίσκεται το επιχειρούμενο περιβαλλοντικό έγκλημα στη Σκύρο, στο οποίο εμπλέκεται η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας και ο ηγούμενός της Μονής Πρόδρομος Λαυριώτης. Για όσους δεν το γνωρίζουν, η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Μεγίστης Λαύρας είναι μια εκ των 20 μονών του Αγίου Όρους και κατατάσσεται πρώτη στην ιεραρχική τάξη των αγιορείτικων μονών. Διαθέτει μεγάλη ακίνητη περιουσία, την οποία σε μεγάλο βαθμό απέκτησε με την επίκληση χρυσόβουλων και δωρεών Βυζαντινών Αυτοκρατόρων όπως ο Νικηφόρος Φωκάς.

Η Σκύρος που συγκαταλέγεται στους 100 πιο «πράσινους» προορισμούς σύμφωνα με την παγκόσμια λίστα «Green Destinations» και θεωρείται πρότυπο ισόρροπης αειφόρου ανάπτυξης, έχει βρεθεί αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή κατάσταση, λόγω των αποφάσεων της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Μονής και επιχειρηματιών με τους οποίους συνεργάζεται, στο νότιο τμήμα της Σκύρου σε μία προστατευμένη περιοχή Natura, 37.000 στρεμμάτων προβλέπεται να εγκατασταθούν 60 ανεμογεννήτριες ύψους 180 μέτρων η κάθε μία και ισχύος 5,6 MW εκάστη. Αν το project των 333 MW υλοποιηθεί αυτό θα σημαίνει πως η Σκύρος, ένα μικρό νησί της Εύβοιας, θα παράγει το 10% του συνόλου της παραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και θα φιλοξένει μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών στην Ευρώπη.

Η κάθε ανεμογεννήτρια θα έχει ύψος πυλώνα 105 μέτρων και διάμετρο πτερωτής 150 μέτρων διαμορφώνοντας το ύψος της κάθε ανεμογεννήτριας στα 180 μέτρα περίπου. Δηλαδή, με όρους οικοδομησιμότητας, το ύψος τής κάθε ανεμογεννήτριας θα προσομοιάζει με ουρανοξύστη ύψους 60 ορόφων. Τέτοιο υπεργιγάντιο μέγεθος ανεμογεννητριών θα εμφανισθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ενώ θα αποτελούν και τις μεγαλύτερες βιομηχανικές υποδομές σε ύψος στην Ελλάδα (τονίζεται ότι ο Πύργος Αθηνών, το ψηλότερο κτίριο της χώρας, έχει ύψος 103 μέτρα).

Η τερατώδης βιομηχανική εγκατάσταση ανεμογεννητριών θα καλύψει σχεδόν το μισό νησί. Η εγκατάσταση θα γίνει σε περιοχή Natura με σημαντική βιοποικιλότητα και για να υλοποιηθεί το έργο θα πρέπει να γίνει διάνοιξη δρόμων που προσεγγίζουν τις διαστάσεις λεωφόρων για τη διέλευση φορτηγών, θα πρέπει να υπάρξει εμφύτευση χιλιάδων τόνων σκυροδέματος στο ανάγλυφο του βουνού για την πάκτωση των γιγαντιαίων ανεμογεννητριών με μη αναστρέψιμη δυνατότητα, ενώ θα απαιτηθεί και η απόρριψη εκατοντάδων τόνων χώματος από την διάνοιξη των βάσεων της εγκατάστασης των ανεμογεννητριών λόγω της εκχωμάτωσής τους. Όλα αυτά θα «ματώσουν» οριστικά και ανεπίστροφα το ανάγλυφο του βουνού. Και θα αποτελέσουν μια οικολογική βόμβα.

Να σημειωθεί πως το όρος «Κόχυλας» έχει ενταχθεί από το 2006 στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο «Natura 2000» και αποτελεί «Τόπο Κοινοτικής Σημασίας» με κωδικό «GR 242006» λόγω της «βιοποικιλότητας» με προέχουσα την παρουσία της μοναδικής παγκοσμίως φυλής του μικρόσωμου Σκυριανού Αλόγου, του πτηνού Μαυροπετρίτη (Falco eleonorae) και σπάνιων φυτών που περιλαμβάνονται στον Κόκκινο Κατάλογο Απειλουμένων Ειδών, της σημαντικότητας της περιοχής για την αναπαραγωγή θαλάσσιων πουλιών, αρπακτικών πτηνών και ειδών που συνδέονται με θαμνώδη βλάστηση.

Σύμφωνα με τον δήμαρχο Σκύρου Νίκο Μαυρίκο, το σχέδιο των επενδυτών και της Μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους, υπονομεύει τον ήπιο εναλλακτικό τουρισμό της περιοχής και βλάπτει τις προοπτικές μελλοντικής βιώσιμης ανάπτυξης και εν γένει το παρόν και το μέλλον ολόκληρου του νησιού.

Η εταιρεία

Σημειώνεται πως η Μονή Μεγίστης Λαύρας σύστησε το 2005 την εταιρεία με την ονομασία «Αιολική Νότιας Σκύρου ΑΕ» με εταίρους κατά 95% τη Μονή και 5% την εταιρεία «ΕΝΤΕΚΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΕ», του επιχειρηματία Κώστα Φιλιππίδη, με στόχο τη δημιουργία των αιολικών πάρκων. Το 2010 η εγκατάσταση του έργου των 333 MW είχε προϋπολογιστεί στα 620 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ποσού της διασύνδεσης με την ηπειρωτική Ελλάδα.

Μέχρι σήμερα η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει εκδώσει δύο άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 150 MW έναντι του συνολικού έργου των 333 MW. Τα δύο αιολικά πάρκα «1ο Αιολικό Πάρκο Σκύρου ΕΠΕ» και «9ο Αιολικό Πάρκο Σκύρου ΕΠΕ», αποτελούν συνολικά ισχύ 150 MW, επιμεριζόμενη σε από 78MW και 72MW αντίστοιχα. Σύμφωνα με τις καταγγελίες του Δήμου Σκύρου οι ελληνικές εταιρείες που φέρονται να επιδιώκουν να χρηματοδοτήσουν με τραπεζικό δανεισμό το έργο «είναι κουφάρια αδρανών νομικών προσώπων, χωρίς επιχειρηματική δραστηριότητα και απασχόληση προσωπικού, με μηδενικά ίδια κεφάλαια και στο σύνολό τους ζημιογόνες οικονομικά».

Στο παρελθόν η υπόθεση με την ακίνητη περιουσία της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας στην Σκύρο, είχε αποκαλεστεί Βατοπέδι Νο2 και με αυτή είχε ασχοληθεί και ο πρώην Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γιώργος Σανιδάς.

Το όλο ζήτημα αφορά στην τρόπο με τον οποίο περιήλθε στην κυριότητα της Μονής Μεγίστης Λαύρας η έκταση 37.000 στρεμμάτων στη Σκύρο, που αντιστοιχεί στο 1/8 του νησιού.

Όλα ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 1998, όταν με αφορμή μια κοινοτική επιδότηση που διεκδικούσε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Μονή άσκησε αγωγή στο Πρωτοδικείο Χαλκίδας ζητώντας να της αναγνωριστούν 38.000 στρέμματα στη θέση «Βουνό» στη νότια Σκύρο. Η Μονή επικαλούμενη χρυσόβουλα του 10ου αιώνα, αλλά και μια δωρεά του Νικηφόρου Φωκά κέρδισε και την πρωτόδικη δίκη και τη δίκη στο εφετείο, στο οποίο προσέφυγε το Δημόσιο.

Τον Μάρτιο του 2001 το Δημόσιο άσκησε αίτηση αναίρεσης κατά της απόφασης (8.665/2000) του Εφετείου Αθηνών, αλλά δύο μήνες μετά (28/5/2001) το Δ’ τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ότι είναι «αβάσιμες» οι αιτιάσεις του Δημοσίου, δεχόμενο το επιχείρημα της Μονής πως από το «1831 ενέμετο συνεχώς και αδιαλείπτως με τα προσόντα της εκτάκτου χρησικτησίας, χωρίς ποτέ να ενοχληθεί παρ’ ουδενός, ούτε από το Δημόσιο…».

Αποζημίωση-μαμούθ σε μοναχούς

Η απόκτηση του 1/8 της συνολικής έκτασης της Σκύρου γέννησε άμεσα αποτελέσματα για τη Μονή. Το Δημόσιο απαλλοτρίωσε 1.935 στρέμματα, έναντι τιμήματος 7,5 δισ. δραχμών, δίνοντας έτσι στους μοναχούς. Μάλιστα με το Ν. 3208/2003 η ιδιοκτησία της Μονής κλείδωσε και απαγορεύθηκε στο Δημόσιο όποια μελλοντική διεκδίκηση. Συγκεκριμένα, με το άρθρο 15 παρ. 1 του Ν. 3208/2003 τα δάση της Σκύρου αναγνωρίστηκαν πλέον ως «ιδιωτικά».

*Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί