Τα διδάγματα για Ευρώπη και ΝΑΤΟ από τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας

Η εισβολή του Ρώσου προέδρου Πούτιν στην Ουκρανία σημάδεψε την απαρχή μιας νέας περίπλοκης και επικίνδυνης εποχής.

Του Νίκου Βασιλειάδη 

Δυστυχώς, κάθε προσπάθεια διπλωματίας απέναντι στις απειλές που συσσωρεύονταν τους τελευταίους μήνες -ακόμη και αν μέχρι και την τελευταία στιγμή όλοι έλεγαν πως μιλούν με όλους- κατέδειξε πως η ώρα της διπλωματίας έχει περάσει ανεπιστρεπτί και ότι τώρα μόνο με δράση μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή την εποχή του κινδύνου.
Η πραγματικότητα αποκάλυψε πως ό,τι είχαν δηλώσει και πει τις τελευταίες εβδομάδες διάφοροι Ρώσοι διπλωματικοί εκπρόσωποι -τόσο ο υπουργός Εξωτερικών Λαβρόφ όσο και άλλοι- για το ότι «δεν θα υπάρχει καμία ρωσική εισβολή» και πως αυτά ήταν απλώς «δυτική υστερία» ήταν αναληθές.
Επομένως, όλοι αντιλήφθηκαν εκ των υστέρων, δυστυχώς, πως δεν έχει νόημα να μιλάμε με Ρώσους αξιωματούχους οι οποίοι είτε ψεύδονται σκοπίμως είτε δεν έχουν καμία δύναμη επειδή απλά δεν γνωρίζουν τίποτα.
Όπως επίσης είναι πια ολοφάνερο πως έθνος δεν θα γλιτώσει από τις συνέπειες της επιθετικότητας του Ρώσου προέδρου Πούτιν. Και τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα πρέπει να είναι έτοιμα για αυτή την αλλαγή στάσης της Ρωσίας, η οποία θα γίνεται ολοένα και πιο έντονη και πιο επιθετική διά των πρεσβευτών της στα υπουργεία Εξωτερικών.
Ήδη, στη Ρωσία κάθε φωνή που αντιτίθεται στο «αλάθητο Πούτιν» συλλαμβάνεται και εξουδετερώνεται. Όμοια και όλοι όσοι αγωνίζονται για τη δημοκρατική δομή της Ουκρανίας και περιγράφονται ως φασιστές, θα γίνουν αντικείμενο αυτού που ο Πούτιν αποτελεί «αποναζιστικοποίηση».
Και φυσικά κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλει πως η αποστολή αυτών των υπηρεσιών του δόγματος Πούτιν θα επεκταθεί και στις χώρες μας, επίσης με καθήκον να εντοπίσουν, να εναντιωθούν, να απειλήσουν ή να παρέμβουν εναντίον ανθρώπων που θεωρούν ότι υποστηρίζουν μια Ουκρανία που αντιστέκεται.

Καθεστώς μαριονέτα
Ο Πούτιν απέδειξε εν τη πράξει ότι είναι έτοιμος ακόμη και να σκοτώσει ανθρώπους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν πρέπει να είμαστε πλέον αφελείς. Υπάρχει μια μερίδα συμπολιτών μας που πιστεύει πως αν κρύψουμε το κεφάλι μας στην άμμο σαν τη στρουθοκάμηλο, στο θέμα του πολέμου στην Ουκρανία, αυτός δεν θα μας ακουμπήσει ποτέ… Λάθος.
Στόχος του ρωσικού ιμπεριαλισμού είναι να δημιουργήσει ένα καθεστώς-μαριονέτα στο Κίεβο που θα ελέγχει πλήρως, αλλά και να κόβει τα φτερά σε οποιονδήποτε μπορεί στο εγγύς μέλλον να απειλήσει την «ασφάλεια» της Ρωσίας, όπως ο ίδιος την αντιλαμβάνεται. Το μεγάλο ερώτημα για τη Δύση είναι αν θα πρέπει να το δεχτεί αυτό αμαχητί ή θα πρέπει να αντιμετωπίσει μια τέτοια νέα κατάσταση με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζει το καθεστώς των Ταλιμπάν στην Καμπούλ. Μην προσφέροντας νομιμοποίηση σε αυτό το νέο status quo.
Αρχικά είναι αυτονόητο ότι πρέπει να υποστηρίξει και να βοηθήσει όσους αναγκάζονται τώρα να εγκαταλείψουν τη χώρα τους και επιθυμούν να ζητήσουν καταφύγιο στην Ευρώπη, όπως επίσης και πως όπου είναι δυνατό -στην Ουκρανία ή κοντά στα σύνορα- να παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη.
Όπως επίσης είναι αυτονόητο πως η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει την άμυνά της. Η Γερμανία ήδη το έχει αντιληφθεί και έχει προχωρήσει σε αυτή την ιστορική στροφή στην πολιτική ασφάλειας και άμυνάς της. Το «δόγμα» ότι η γερμανική εξωτερική πολιτική εστιάζει αποκλειστικά στη διπλωματία και αφήνει τη στρατιωτική δράση σε χώρες με λιγότερο βεβαρημένο ιστορικό παρελθόν δεν ισχύει πλέον, με τη συναίνεση της αντιπολίτευσης.
Είναι κατανοητό πια πως πρέπει να γίνει μια σημαντική αναθεώρηση των διδαγμάτων από αυτή την κρίση, αφού η επίδειξη στρατιωτικής ικανότητας και πολιτικής βούλησης της Ρωσίας ξεπερνά αυτό που οι περισσότεροι από εμάς υπολογίζαμε.
Ήδη το ΝΑΤΟ ενισχύει την παρουσία του στην Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία, γεγονός σημαντικό για την άμυνά τους, αλλά σημαντικό επίσης και για την προστασία της Σουηδίας και της Φινλανδίας, δείχνοντας ξεκάθαρα πως μια ισχυρή ΕΕ και ένα ισχυρό ΝΑΤΟ αποτελεί μονόδρομο για την ασφάλεια, καθώς κάθε ιδέα για μια δημοκρατική Ρωσία σε ανοιχτή συνεργασία με την Ευρώπη έχει καταρρεύσει.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία μας αφορά άμεσα, όπως ακριβώς μας αφορούσε η εισβολή του Χίτλερ στην Τσεχοσλοβακία και την Πολωνία το 1939-1940.
Δικτάτορες που εισβάλλουν σε γειτονικές χώρες επειδή απλώς μπορούν να το κάνουν συνήθως δεν σταματούν πουθενά. Τούτο συμβαίνει γιατί θεωρούν πως η ισορροπία δυνάμεων που υπάρχει παγκοσμίως τους αδικεί και επιθυμούν να την αναθεωρήσουν.

Ο Χίτλερ μετά την Τσεχοσλοβακία, την Πολωνία και την Αυστρία, επιτέθηκε σε Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία και φυσικά τη Ρωσία, με την οποία πριν είχε συμφωνήσει και διαμελίσει την Πολωνία. Αν δεν υπήρχε η αντίδραση από πλευράς Τσόρτσιλ μετά από λίγο, σειρά θα είχε η Μεγάλη Βρετανία. Η νέα τάξη που ήθελε ο Χίτλερ θα ήταν ένας κόσμος μοιρασμένος μεταξύ Γερμανίας, Ιταλίας και Ιαπωνίας… Ευτυχώς αυτό δεν συνέβη, αν και το πληρώσαμε με εκατόμβες αίματος και φρίκης.

Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητα νερά για όλους – είναι σίγουρο. Και κανείς δεν θα εκπλαγεί από την επόμενη κίνηση του Πούτιν. Στην προκειμένη περίπτωση η στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αν περάσει χωρίς διεθνείς αντιδράσεις οι οποίες θα γονατίσουν τον επιτιθέμενο, θα αποτελέσουν ένα καλό κίνητρο για τον οποιονδήποτε ενστερνίζεται τις ίδιες ιδέες με τον Πούτιν να πράξει το ίδιο με κάποια γειτονική χώρα την οποία ενδεχομένως θεωρεί «του χεριού του». Πόσο σίγουροι είμαστε πως ο επιστήθιος φίλος του Ρώσου Προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν, δεν θα πράξει το ίδιο ακριβώς, αρχίζοντας από την Κύπρο και προχωρώντας στην Ελλάδα;
Όποιος παρακολουθεί τα όσα διαμείβονται σχεδόν καθημερινά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ιδιαίτερα μέσω των εμπρηστικών δηλώσεων των Τούρκων αξιωματούχων, θα έχει διαπιστώσει πως μήνες τώρα το καθεστώς Ερντογάν ετοιμάζει την εσωτερική αλλά και διεθνή κοινή γνώμη για κάτι τέτοιο.

Μάλιστα, ο τρόπος με τον οποίο αυτά συμβαίνουν είναι «καρμπόν» του τρόπου που ακολούθησε η Ρωσία με την Ουκρανία. Η Ρωσία θεωρούσε πως απειλείται θεωρητικά από την Ουκρανία, γιατί αν η χώρα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ και έχει τη δυνατότητα να εκτοξεύσει πυραύλους, αυτοί σε λίγα λεπτά μπορούν να χτυπήσουν τη Μόσχα.

Γεωπολιτικά συμφέροντα

Η Τουρκία υποστηρίζει εδώ και μήνες το ίδιο για τα ελληνικά νησιά. Το πάθημα της Ουκρανίας πρέπει να γίνει μάθημα και για αυτόν τον λόγο η «πυγμή» της ρωσικής αρκούδας πρέπει να ηττηθεί στην Ουκρανία, έστω και αν νικήσει στρατιωτικά, για να λάβει σοβαρά υπόψη τις συνέπειες ο επόμενος που θα σκεφτεί κάτι ανάλογο.
Για όσους λοιπόν ανησυχούν για το αν η Ελλάδα με τη στάση της έρχεται σε σύγκρουση με τη Ρωσία, ας γίνει κατανοητό πως η Ελλάδα αφενός μεν ποτέ δεν είχε να περιμένει τίποτα από τη Ρωσία, καθώς τα γεωπολιτικά συμφέροντα των δύο χωρών αποκλίνουν παντελώς, και μάλιστα οι αναθεωρητικές γεωπολιτικές επιδιώξεις της Ρωσίας ταυτίζονται ευκαιριακά με αυτές της Τουρκίας, που από κοινού συνυπάρχουν στη Συρία, τη Λιβύη και άλλου…

Ο πόλεμος στην Ουκρανία μας αφορά περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε. Τόσο σαν μήνυμα προς όσους σχεδιάζουν αλλαγές συνόρων, αλλά και για την υπεράσπιση του Διεθνούς Δικαίου και της νομιμότητας που βάλλονται από την πρώτη μέρα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Είτε το θελήσαμε είτε όχι, έχουμε πλέον εισέλθει σε μια νέα περίοδο γεωπολιτικών ανακατατάξεων, με την Ουκρανία, δυστυχώς, να είναι η ελάχιστη απώλεια που μπορεί να δικαιολογήσει η Δύση σε αυτό τον πόλεμο με έναν νέο Πούτιν, μια νέα Ρωσία, μια νέα απειλή.

Διαβάστε επίσης

Βοήθεια ρεκόρ για τους πρόσφυγες από την Ουκρανία

Ο Ερντογάν στέλνει τον Τσαβούσογλου σε Ρωσία και Ουκρανία