"Γυμνοί" στην μάχη της Διαφθοράς

Ο ετήσιος απολογισμός του έργου της Γενικής Γραμματείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράςπαρουσιάστηκε σήμερα στην ημερίδα «15 μήνες Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς»που πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Συνεδρίων της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης. 

Κατα την διάρκεια της ημερίδας παρουσιάστηκαν ενδιαφέροντα στοιχεία και εξήχθησαν συμπεράσματα. Υπήρξε ομως και προβληματισμός καθώς απο το στόμα των καθ’ ύλην αρμοδίων ειπώθηκε αυτο το οποίο έχει αναδείξει το ereportaz. Οτι εκτος απο την υλικοτεχνική υποδομή οι εισαγγελικές Αρχές δεν έχουν επαρκές προσωπικό να δουλέψουν τις χιλιάδες δικογραφίες. 

Ενδεικτική ηταν η αναφορά της εισαγγελέως για την Καταπολέμηση της Διαθφοράς, Ελένης Ράικου. Επεσήμανε οτι σήμερα το Γραφείο του Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς Αθηνών, στο οποίο υπηρετούν εκτός από την ίδια, ένας εισαγγελέας πρωτοδικών, τρεις αντιεισαγγελείς πρωτοδικών και μια δικαστική υπάλληλος – γραμματέα,  θα έπρεπε κανονικά να απασχολεί 45 στο σύνολο οργανικές θέσεις επιστημονικού, διοικητικού και βοηθητικού προσωπικού στο Γραφείο Ειδικών Εμπειρογνωμόνων, όπως προβλεπεται απο κοινή υπουργική απόφαση των συναρμόδιων Υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών. Αυτή τη στιγμή εργάζονται μόνο πέντε.

Ακόμη ένα πρόβλημα είναι η  έλλειψη υποδομών,  θέμα το οποίο με την βοήθεια της  Γενικής Γραμματείας για την καταπολέμηση της Διαφθοράς, προσπαθούν να λύσουν απο μόνοι τους όπως φαίνεται στο Γραφείο του Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς Αθηνών.

Παμε καλυτερα στις κατασχέσεις

Όσο αφορά τη διαφθορά, η μέτρηση της αποτελεί μια ιδιαίτερα πολύπλοκη και συνεχώς μεταβαλλόμενη διαδικασία, η οποία παρουσιάζει πληθώρα δυσχερειών. Η εν λόγω πολυπλοκότητα οφείλεται αφενός στην έλλειψη σταθερής μεθοδολογίας για τη μέτρηση του φαινομένου και αφετέρου στην ευρύτητα της έννοιας της διαφθοράς, όπως και στο μεγάλο «σκοτεινό» αριθμό, δηλ. στον αριθμό των περιστατικών διαφθοράς που δεν καταγγέλλονται και δεν καταγράφονται επισήμως. 

Η ΓΕΓΚΑΔ πραγματοποίησε έρευνα με στοιχεία που συλλέχθηκαν από δείγμα 80% των κατά τόπους Εισαγγελιών Πρωτοδικών καθώς και της Εισαγγελίας Αθηνών κατά της Διαφθοράς8. Η συλλογή των στοιχείων και η επεξεργασία αυτών έλαβε χώρα το διάστημα Απρίλιος-Μάιος 2016. Τα δεδομένα που χορηγήθηκαν αφορούσαν στα έτη 2014 και 2015 προκειμένου να γίνει συγκριτική αξιολόγηση και ανάλυση των τάσεων.

Επιπλέον η ΓΕΓΚΑΔ δραστηριοποιείται στον τομέα καταπολέμησης του λαθρεμπορίου γενικά και ιδιαιτέρως του λαθρεμπορίου καπνικών, όχι μόνο με την αξιοποίηση συγκεκριμένων πληροφοριών, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα τις άμεσες κατασχέσεις αλλά και με μια σειρά άλλων δράσεων στις οποία συμπεριλαμβάνεται και η δημιουργία μεικτών κλιμακίων ελέγχου.

Πιο συγκεκριμένα, για το έτος 2015 τα στοιχεία των κατασχέσεων τσιγάρων κινήθηκαν ως εξής:
• Συνολική Ποσότητα: 630.801.892 τεμάχια
• Γνήσια: 527.793.622 τμχ. (83,67%)
• Παραποιημένα: 21.165.220 τμχ. (3,36%)
• Εκκρεμεί πραγματογνωμοσύνη για: 81.843.050 τμχ. (12,97%)
• Αναλογούντες Δασμοί & Φόροι: 114.544.017 €

Από την Ειδική Γραμματεία Σ.Δ.Ο.Ε. σε συνεργασία με την Συντονιστική Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης- AFCOS, από τον Νοέμβριο του 2015 έως τον Μάιο του 2016 διενεργήθηκαν  επιτόπιοι έλεγχοι (on–the–spot checks– Κανονισμοί 2185/1996 και 883/2013), σε οκτώ (8) οικονομικούς φορείς στην Ελλάδα, στα πλαίσια τεσσάρων (4)  υποθέσεων. Οι υποθέσεις αυτές αφορούσαν σε έρευνα για απάτη και παρατυπίες.

Η Τελωνειακή Υπηρεσία σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς – AFCOS  από τον Οκτώβριο του 2015 έως τον Απρίλιο του  2016 κατέσχεσε έντεκα (11) εμπορευματοκιβώτια (containers) με λαθραία τσιγάρα. Ο συνολικός αριθμός κατασχεθέντων τσιγάρων ανέρχεται στα 125.570.000 εκατομμύρια ενώ το ποσό των αναλογούντων δασμών και φόρων αντιστοιχεί σε  €23.119.841,18 .

Το Τμήμα Πληροφοριών, Παραποιημένων &  Δίωξης  του Ε’ Τελωνείου Πειραιά σε συνεργασία ξανά με την Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς – AFCOS κατά τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2016 κατέσχεσε πέντε (5) εμπορευματοκιβώτια (containers) με λαθραία τσιγάρα. Στην προκειμένη περίπτωση ο συνολικός αριθμός  κατασχεθέντων τσιγάρων ανέρχεται στα 58.350.000 εκατομμύρια ενώ το ποσό των αναλογούντων δασμών και φόρων στα  €10.751.164,59 .

Αξιοσημείωτο είναι πως, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην Ημερίδα, αναφορικά με τις κατασχέσεις καπνικών προϊόντων στην Ε.Ε, η Ελλάδα εν έτη 2015, κατείχε την πρώτη θέση στην λίστα των χωρών.

Σε ό,τι αφορά στη θεματική κατανομή των διερευνηθεισών υποθέσεων, δεν διαπιστώνεται σημαντική διαφοροποίηση με άλλες χρονιές με τις υποθέσεις οικονομικής διαχείρισης να αποτελούν και πάλι τη βασική κατηγορία. 

Οι Δήμοι απασχόλησαν λιγότερο τον ΓΕΔΔ το 2015, ενώ αυξήθηκε το ποσοστό των υποθέσεων που αφορούσαν σε ελέγχους εποπτευόμενων ιδιωτικών φορέων (296 υποθέσεις), γεγονός που πιθανώς οφείλεται στην
αυξανόμενη τάση της νομοθεσίας για ανάθεση άσκησης δημόσιας εξουσίας σε ιδιωτικούς φορείς και στην παρεπόμενη ανάγκη επαρκούς εποπτείας των τελευταίων από τις εντεταλμένες προς τούτο δημόσιες υπηρεσίες.
Η γεωγραφική κατανομή των υποθέσεων παραμένει σχεδόν ίδια με την Περιφέρεια Αττικής να προηγείται κατά πολύ των υπολοίπων γεωγραφικών περιοχών λόγω της συγκέντρωσης της διοικητικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι και το 2015 το Γραφείο του ΓΕΔΔ ανέλαβε των έλεγχο των περισσότερων υποθέσεων (50 % περίπου), από δε τις υπόλοιπες ο μεγαλύτερος όγκος διαβιβάστηκε προς έλεγχο σε ελεγκτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών.

Λήψη τενχικής βοήθειας

Το Νοέμβριο του 2015, η Γενική Γραμματεία, δια του αρμοδίου Υπουργού αιτήθηκε ομοίως, τεχνική βοήθεια για την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, χρηματοδοτούμενη απο την Ε.Ε., μέσω υπογραφής συμβάσεων μικρής αξίας, που διατίθενται για αυτόν το σκοπό, δυνάμει του άρθρου 25 του Καν. 1303/2013.  Στις αρχές του Μαρτίου 2016, η Υπηρεσία υπέβαλε εμπρόθεσμα πέντε προτάσεις, σχετικά με τα ακόλουθα κατά σειρά προτεραιότητας θέματα

Κατά την διάρκεια της ημερίδας  ο «οικοδεσπότης» της συνέντευξης Τύπου και Γενικός Γραμματέας για την καταπολέμηση της διαφθοράς, Γιώργος Βασιλειάδης, εξέφρασε την ελπίδα οτι «η δουλειά μας θα εμπνεύσει και θα συμπαρασύρει περισσότερες κοινωνικές δυνάμεις, που μέχρι σήμερα θεωρούσαν ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει, κινητοποιώντας τις μάλιστα με τέτοιο τρόπο ώστε σύντομα να υπάρξουν ακόμα μεγαλύτερα αποτελέσματα στην μάχη κατά της διαφθοράς». 

Από την πλευρά του ο Αναπληρωτής Υπουργός Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Δημήτρης Παπαγγελόπουλος άφησε βαρύτατες αιχμές για θέματα διαφθοράς: «Δύο σύμβολα με την κακή έννοια του όρου που έχουν δεσπόζουσα θέση το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα είναι τα ξίφη και τα πιστόλια. Κάποιοι εκπροσωπώντας τη Διαπλοκή, ξιφουλκούν και κραδαίνουν τα σπαθιά τους, όχι μόνο κατά της Κυβέρνησης, κάτι που είναι αναμενόμενο, αλλά και κατά Θεσμών. Ματαιοπονούν! Τα ξίφη τους είναι στομωμένα, σκουριασμένα και ρυπαρά. Είναι εντελώς ακίνδυνα γι ‘αυτούς για τους οποίους τα κραδαίνουν. Είναι όμως επικίνδυνα για τους ίδιους. Κινδυνεύουν να αυτοτραυματιστούν  και να δηλητηριαστούν από τη σκουριά και του ρύπους του μίσους και της εμπάθειας τους». 

Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, Γιώργος Πιτσιλής, δήλωσε: «δεν χωρεί καμία έκπτωση από τις αξίες της διαφάνειας και της αξιοκρατίας, η οποία πρέπει να διέπει τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και η οποία καθίσταται ακόμα πιο αναγκαία στο πλαίσιο της Ανεξάρτητης Αρχής η οποία ιδρύεται από 1/1/2017».

«Η διαφθορά, κατά την άποψή μου, είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που προκάλεσαν τη βαθιά οικονομική κρίση, την οποία εξακολουθεί να διέρχεται η χώρα μας» επεσήμανε η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, Βασιλική Θάνου και πρόσθεσε: «ορθώς επομένως αναβαθμίστηκε ως ένας από τους σημαντικούς στόχους της εθνικής στρατηγικής η πάταξη της διαφθοράς και ανατέθηκε αυτό σε ειδική υπηρεσία, τη Γενική Γραμματεία κατά της Διαφθοράς».

Ως ένα σταυρόλεξο που πρέπει να λυθεί χαρακτήρισε τη διαφθορά η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου,  Ξένη Δημητρίου – Βασιλοπούλου, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «η κάθε είδους διαφθορά και σε οποιοδήποτε κοινωνικό επίπεδο, παράγει οικονομικό κόστος με τη διαστρέβλωση των κινήτρων, καθώς επίσης πολιτικό και κοινωνικό κόστος με την υποβάθμιση των θεσμών και την ανατροπή της καλής πίστης που είναι προαπαιτούμενο για την αποτελεσματική λειτουργία της κυβερνητικής μηχανής, της πολιτικής και του εμπορίου».

«Το τελευταίο διάστημα κατέστη δυνατή η επιστροφή 40 εκατ. ευρώ από τα εξοπλιστικά προγράμματα και δεσμεύτηκε η περιουσία εμπλεκομένων πάνω από 400 εκ. ευρώ», τόνισε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ξένη Δημητρίου.

Ο υφυπουργός οικονομίας ανάπτυξης και τουρισμού,Αλέξης Χαρίτσης, σημείωσε πως «Δεν είναι απλώς ηθικό ζήτημα.  Η συστημική διαφθορά, τα περίκλειστα συστήματα διαχείρισης των κονδυλίων, τα «κυκλώματα» και οι «παρέες» υπονομεύουν κάθε προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης, κάθε προσπάθεια στρατηγικής παρέμβασης στην οικονομία. Υπονομεύουν ακόμη τους όρους της κοινωνικής συνύπαρξης, δομούν μια στρεβλή σχέση κράτους-κοινωνίας».

Σημειώνεται ότι η Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφοράς, ορίζεται ως η αρμόδια αρχή για τον συντονισμό της καταπολέμησης της απάτης (AFCOS), σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 3 του Κανονισμού (EE, EUPATOM) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11η Σεπτεμβρίου του 2013 (EE L248), η οποία ακολουθεί ένα Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο. 

Ενδεικτικές δράσεις της:

1.Ψηφισθέντα νομοθετήματα, υιοθέτηση διατάξεων ήπιου δικαίου-υπό κατάρτιση σχέδια νόμου, η παρουσίαση των οποίων θα αναπτυχθεί αμέσως μετά.

2.Χαρτογράφηση των δικαστικών, ελεγκτικών, διωκτικών, διοικητικών, ανεξάρτητων και εποπτικών αρχών και υπηρεσιών και οργάνων, σωμάτων, υπηρεσιών επιθεώρησης, που συμμετέχουν στο δίκτυο των φορέων καταπολέμησης της διαφθοράς (αναρτημένη από το Σεπτέμβριο 2015 στην ιστοσελίδα της ΓΕΓΚΑΔ: www.gsac.gov.gr)

3. Παρακολούθηση των υφιστάμενων ειδικών στρατηγικών στους τομείς υψηλού κινδύνου διαφθοράς (συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία αναφορικά με την φορολογική και τελωνειακή διοίκηση, την υγεία και τις δημόσιες συμβάσεις αντίστοιχα)

4. Κατάρτιση ειδικών στρατηγικών στους τομείς υψηλού κινδύνου διαφθοράς (συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία, αναφορικά με τους ΟΤΑ και τις ιδιωτικές επενδύσεις αντίστοιχα) και παρακολούθηση υλοποίησης αυτών

5. Συνεργασία με τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες στον Εσωτερικό Έλεγχο της Δημόσιας Διοίκησης, προκειμένου να βελτιωθεί το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο και να ενισχυθεί εν γένει ο ρόλος τους στη Δημόσια Διοίκηση.

6. Συντονισμός μικτών κλιμακίων ελέγχου

7. Καταπολέμηση της δωροδοκίας αλλοδαπών αξιωματούχων σε διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές

8. Ενεργοποίηση επιτροπής στρατηγικής για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος

9. Βελτίωση του πλαισίου για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων κ.ά.