Hotspot- Αιγαίο: "Κακοποίηση, βία, τραγικές συνθήκες"

• Κόλαφος η έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα hot spots
• Σφοδρή κριτική ασκεί η Επιτροπή στις κακές συνθήκες που προσφέρονται στα ασυνόδευτα παιδιά στις ειδικές εγκαταστάσεις στην Αμυγδαλέζα και την Πέτρου Ράλλη

Την έντονη ανησυχία του για τα όσα διαδραματίζονται στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στα νησιά του Αιγαίου εκφράζει το Συμβούλιο της Ευρώπης μέσω έκθεσης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT).

Κόλαφος είναι η έκθεση, σχετικά με τη συνεχιζόμενη κράτηση των ασυνόδευτων παιδιών, ενώ απευθύνει συστάσεις και τις συνθήκες κράτησης των ενήλικων μεταναστών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Ειδικότερα, αντιπροσωπεία της CPT πραγματοποίησε επισκέψεις στην Ελλάδα τον Απρίλιο και τον Ιούλιο 2016, προκειμένου να εξετάσει τις συνθήκες παραμονής προσφύγων και μεταναστών στα hot-spots στα νησιά, μετά την εφαρμογή της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, όπως και την κατάσταση κράτησης των αλλοδαπών παιδιών και των ενηλίκων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Στη Μόρια της Λέσβου και τη ΒΙΑΛ της Χίου, η Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης διαπίστωσε υπερπληθυσμό στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης παράλληλα με υψηλά επίπεδα βίας μεταξύ των διαμενόντων, ανεπαρκή παροχή βασικής υγειονομικής περίθαλψης, προβλήματα στην ποιότητα του πόσιμου νερού και του φαγητού, ανεπαρκή βοήθεια σε ευάλωτες ομάδες και ανεπαρκή νομική υποστήριξη, στοιχεία που έχουν δημιουργήσει εξαιρετικά εκρηκτική κατάσταση. Τα μέλη της Επιτροπής έλαβαν, επίσης, μεμονωμένες καταγγελίες από ασυνόδευτα παιδιά στη Μόρια για κακομεταχείριση και βία από αστυνομικούς.

Επίσης, η έκθεση αναφέρεται στη «συνεχιζόμενη και τακτική» κράτηση εκατοντάδων ασυνόδευτων παιδιών για μεγάλες περιόδους σε κακές συνθήκες διαβίωσης και με ανεπαρκή φροντίδα.Ενώ αναγνωρίζει τις προσπάθειες των ελληνικών Αρχών να βρουν πρόσθετα καταλύματα, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι Αρχές θα πρέπει να επανεξετάσουν την προσέγγισή τους.

Σφοδρή κριτική ασκεί η Επιτροπή στις κακές συνθήκες που προσφέρονται στα ασυνόδευτα παιδιά στις ειδικές εγκαταστάσεις στην Αμυγδαλέζα και την Πέτρου Ράλλη. «Η τοποθέτηση των ασυνόδευτων παιδιών, πολλά από τα οποία έχουν βιώσει τραυματικά ταξίδια και εμπειρίες, σε αυτές τις εγκαταστάσεις κράτησης για πολλές εβδομάδες ή μήνες είναι δύσκολο να κατανοηθεί», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Η CPT συστήνει στις Αρχές να σταματήσουν άμεσα να χρησιμοποιούν την Πέτρου Ράλλη για ασυνόδευτα και σημειώνει ότι και η Αμυγδαλέζα δεν θα πρέπει πλέον να χρησιμοποιείται για την κράτησή τους. Επίσης, ζητά να τερματιστεί η κράτηση γονέων με παιδιά σε αστυνομικά τμήματα.

Για τους ενήλικες κρατούμενους αναφέρει ότι έλαβε αξιόπιστες καταγγελίες περί σωματικής κακομεταχείρισης αλλοδαπών από τους αστυνομικούς στους ειδικούς χώρους κράτησης στη Θεσσαλονίκη και την Πέτρου Ράλλη και ζητά να ληφθούν αυστηρά μέτρα για την αντιμετώπιση των πράξεων κακομεταχείρισης. Επιπλέον, εκφράζει την απογοήτευσή της για τις εντελώς ανεπαρκείς συνθήκες κράτησης και στα περισσότερα αστυνομικά τμήματα που επισκέφθηκε, ενώ παρομοιάζει τις συνθήκες διαβίωσης στο αστυνομικό τμήμα της Δραπετσώνας με «μπουντρούμι», συνθήκες «που μπορούν να θεωρηθούν ως απάνθρωπες και εξευτελιστικές και να παρουσιάσουν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία».

Καταγγελίες έλαβε η CPT και για σωματική κακομεταχείριση των ύποπτων για εγκληματικές πράξεις, συμπεριλαμβανομένων και των ανηλίκων. Επισημαίνει δε ότι απαιτείται αποφασιστική δράση «για την αντιμετώπιση του ευρέως διαδεδομένου και βαθιά ριζωμένου προβλήματος της κακομεταχείρισης από την αστυνομία και για την προώθηση μιας θεμελιωδώς διαφορετικής προσέγγισης στις μεθόδους της αστυνομικής έρευνας». Αυτό απαιτεί, συνεχίζει, αυστηρές διαδικασίες πρόσληψης, βελτιωμένη επαγγελματική κατάρτιση και εισαγωγή ηλεκτρονικής καταγραφής των αστυνομικών συνεντεύξεων. Για τους κρατούμενους ζητά να έχουν πρόσβαση σε δικηγόρο και σε γιατρό, ενώ οι πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματά τους να παρέχονται σε γλώσσα που κατανοούν.

Η απάντηση των ελληνικών Αρχών

Η Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής απέστειλε απάντηση στο Συμβούλιο της Ευρώπης τον Μάρτιο 2017, όπου αναφέρει ότι οι διαδικασίες υποδοχής ακολουθούνται με γνώμονα το σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και είναι εναρμονισμένες με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας.

Όπως αναφέρεται, το προσωπικό καλείται να χειριστεί δύσκολες και ευαίσθητες υποθέσεις, σωματεμπορίας, βασανισμών και κάθε είδους ανθρώπινης εκμετάλλευσης, ενώ υπογραμμίζει ότι έχει την ευθύνη εντοπισμού των ευάλωτων και να διασφαλίσει ότι ακολουθείται η κατάλληλη διαδικασία γι’ αυτούς. Για τον υπερπληθυσμό των hot-spots επισημαίνει ότι έχουν γίνει συντονισμένες προσπάθειες όλων των εμπλεκόμενων να μετριάσουν το φαινόμενο, μεταξύ άλλων με τη μεταφορά από τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης των ευάλωτων περιπτώσεων.