Μείωση χρόνου εργασίας: Απαιτείται στα συνδικάτα να βάλουμε το άλογο μπροστά από το κάρο

Του Δημήτρη Καραγεωργόπουλου

*Μέλος ΔΣ & Υπεύθυνος Τύπου ΓΣΕΕ

Τις τελευταίες μέρες γίνεται «ντόρος» στα social media στο άκουσμα της είδησης ότι «η νέα Πρωθυπουργός της Φιλανδίας σκοπεύει να καθιερώσει 6ωρη και 4ημερη εργασία». Η πραγματικότητα όμως είναι ότι η Φινλανδία δεν σκοπεύει να καθιερώσει την τετραήμερη εργασία, όπως ξεκαθάρισε μιλώντας στη Le Monde η 34χρονη πρωθυπουργός της σκανδιναβικής χώρας Sanna Marin, λέγοντας ότι «δεν υπάρχει τέτοιο θέμα στην κυβερνητική ατζέντα».

Την ιδέα για την τετραήμερη εργασία είχε βάλει, βέβαια, η ίδια στο τραπέζι τον Αύγουστο του 2019, αλλά τότε ήταν απλά υπουργός Μεταφορών…

Ασχέτως όμως αν η Φινλανδία ή όποια άλλη χώρα στον κόσμο σκοπεύει ή δεν σκοπεύει να μειώσει τον χρόνο εργασίας, ένα τέτοιο αίτημα θα μπορούσε να βρει πρόσφορο έδαφος στο Ευρωπαϊκό και Ελληνικό συνδικαλιστικό κίνημα. Θα μπορούσαμε να το κάνουμε όπως…δεν σκοπεύει να το κάνει η Φινλανδία.

Η βίαιη «προσαρμογή» του μισθού το 2012 με την 6η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, από τα 751€ στα 586€ και 511€ για εργαζόμενους άνω και κάτω των 25 ετών αντίστοιχα, υποτίθεται ότι μεταξύ άλλων προσχημάτων έγινε και για την καταπολέμηση της ανεργίας. Αυτό θα ίσχυε μόνο αν συνοδευόταν και από αντίστοιχη μείωση του χρόνου απασχόλησης από τις 8 στις 6 ώρες. Αυτόματα στην αγορά εργασίας θα δημιουργείτο αναγκαιότητα κάλυψης εκατομμυρίων εργατοωρών και συνεπώς ανάγκη για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Έτσι, η οικονομική θυσία όλων ημών θα είχε αντίκρισμα και θα είχε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής αλληλεγγύης προς όλους όσοι έχαναν ελέω κρίσης τις δουλειές τους. Ακόμα, και για να διασφαλίσουμε τις συνθήκες ασφάλειας και υγιεινής στο χώρο εργασίας και να επιτύχουμε μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ του χρόνου εργασίας και του ελεύθερου χρόνου.

Η μείωση των ωρών εργασίας συνιστά ένα αποτελεσματικό μέτρο για την αύξηση της απασχόλησης και την αντιμετώπιση της ανεργίας μέσω μιας αναδιανομής του εργάσιμου χρόνου η οποία μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερες θέσεις εργασίας.

Στη χώρα μας όμως δεν συνέβη κάτι τέτοιο, αφενός γιατί υπήρξαν Κυβερνήσεις ανέτοιμες, δίχως όραμα και ιδιαίτερη «έγνοια» για τους εργαζόμενους, αφετέρου διότι το σύνολο του πολιτικού προσωπικού της χώρας ήταν, τότε, εμφανώς κατώτερο της περίστασης, με αποτέλεσμα το «ματσάκι» με τους δανειστές να μην παίζεται σε επίπεδο «Εθνικής Ελλάδος».

Οι προσδοκίες για κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη δεν είναι δυνατό να επιτευχθούν χωρίς ουσιαστικές δομικές αλλαγές. Δεν αρκεί μόνο η στόχευση «σύγκλισης» με άλλες προηγμένες οικονομίες. Άλλωστε, πρωτίστως η κρίση είναι κρίση αξιών, κοινωνική και πολιτική, με επιπτώσεις οικονομικές.
Με αυτά και μ’ αυτά, το βίαιο πετσόκομμα των μισθών δεν οφέλησε ούτε τους εργαζόμενους, ούτε καν τους μικρομεσαίους. Αντιθέτως ευνοήθηκαν μεγάλοι όμιλοι και πολυεθνικές, πολλαπλασιάζοντας τα «φευγάτα» στο εξωτερικό κέρδη τους επωφελούμενοι το φθηνό εργατικό κόστος και το μαζικό κλείσιμο χιλιάδων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

Ποτέ όμως δεν είναι αργά. Στα συνδικάτα επιβάλλεται «να βάλουμε το άλογο μπροστά από το κάρο». Πρέπει να βγούμε ανοιχτά και να πούμε ότι η μείωση των ωρών εργασίας συμβάλλει στην καινοτομία και στην ανάπτυξη αλλά και στην κερδοφορία είτε μίας χώρας είτε μίας επιχείρησης. Αφού ιδιαίτερα στον ανταγωνιστικό κόσμο, οι περισσότερες οικονομικές επιτυχίες και η κερδοφορία εξαρτώνται όλο και περισσότερο από την ικανότητα της καινοτομίας. Χωρίς δημιουργικές και καινοτόμες επιχειρήσεις μια εθνική οικονομία καθίσταται δύσκολα ανταγωνιστική γεγονός που καθιστά την μείωση των ωρών εργασίας ίσως έναν παράγοντα που κρύβεται πίσω από την επιτυχία μίας επιχείρησης ή χώρας.

Η κρίση δεν είναι το πρόβλημα. Είναι η κατάλληλη ευκαιρία για το συνδικαλιστικό κίνημα να διεκδικήσει δυναμικά και ριζοσπαστικά και με μεγαλύτερη πειθώ την μετάβαση του στη νέα εποχή. Γιατί, αντίθετα με την ψευδαίσθηση της εξατομικευμένης προσέγγισης, κανείς δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα ζητήματα ατομικά αν δεν βελτιώσει και τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες λειτουργεί.

Εξάλλου να μην ξεχνάμε ότι και η μείωση στο σαραντάωρο συντελέστηκε αποφασιστικά στην αιχμή του κραχ του 1929.