Περού: Πέθανε ο Αμπιμαέλ Γκουσμάν

Πέθανε σε ηλικία 86 ετών ο ιδρυτής της περουβιανής οργάνωσης «Φωτεινό Μονοπάτι» Αμπιμαέλ Γκουσμάν, γνωστότερος ως «Γκονσάλο».

Πλήθος κόσμου έχει συγκεντρωθεί στους δρόμους της Λίμα, ενώ οι αρχές είναι προβληματισμένες με το τι θα απογίνει με τη σορό του, καθώς φοβούνται πως αν ταφεί ο τάφος μπορεί να τραπεί σε τόπο προσκυνήματος.

Ποιός ήταν ο Αμπιμαέλ Γκουσμάν

Ο ιστορικός ηγέτης της μαοϊκής ανταρτικής οργάνωσης «Φωτεινό Μονοπάτι», Αμπιμαέλ Γκουσμάν, έσπειρε τον τρόμο επί πολλά χρόνια στο Περού, όπου απέκτησε το προσωνύμιο «Πολ Ποτ των Άνδεων, λόγω των ωμοτήτων που διέπραττε το κίνημα.

Μετά από σχεδόν 30 χρόνια πίσω από τα κάγκελα -συνελήφθη το 1992 και εξέτιε ποινή ισόβιας κάθειρξης μετά τις καταδίκες του το 2006 και το 2018- πέθανε στη φυλακή υψίστης ασφαλείας της ναυτικής βάσης του Καλάο, κοντά στη Λίμα.

Ο 86χρονος είχε εισαχθεί σε νοσοκομείο στις 20 Ιουλίου και στη συνέχεια «επιδεινώθηκε η υγεία του». Κατέληξε λόγω επιπλοκών, σύμφωνα με το σωφρονιστικό ίδρυμα.

Ο Γκουσμάν και οι υπαρχηγοί του συνελήφθησαν στη Λίμα το 1992, επί προεδρίας του Αλμπέρτο Φουχιμόρι (1990-2000), ο οποίος είχε εξαπολύσει σκληρή επίθεση στο κίνημα. Φιλόσοφος και πρώην καθηγητής πανεπιστημίου έγινε ο άνθρωπος που ηγήθηκε της οργάνωσης, που κήρυξε πόλεμο στο κράτος με αποτέλεσμα έναν από τους αιματηρότερους εμφυλίους στη Λατινική Αμερική, που συγκλόνισε το Περού για σχεδόν μια εικοσαετία.

Το 2003 η Επιτροπή Αλήθειας και Συμφιλίωσης (CVR) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι νεκροί ή οι αγνοούμενοι από τις συγκρούσεις μεταξύ του στρατού και των ανταρτών του «Φωτεινού Μονοπατιού» και του Επαναστατικού Κινήματος Τουπάκ Αμάρου (γκεβαριστές) ανέρχονται σε περίπου 70.000.

Ο Γκουσμάν σφυρηλάτησε την εικόνα ενός σκληρού και αδυσώπητου επαναστάτη λόγω των εκτελέσεων χωρικών και των πυροπολήσεων χωριών που αρνούνταν να στηρίξουν τους αντάρτες. Ο ίδιος αυτοαποκαλούνταν «Πούκα Ιντι» («κόκκινος ήλιος» στη γλώσσα κέτσουα).

Μεταξύ των χειρότερων επιθέσεων: η δολοφονία, το 1984, 117 χωρικών στο Σόρας, στην περιοχή του Αγιακούτσο και η έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου, το 1992, σε μια συνοικία της Λίμας, όπου σκοτώθηκαν 25 άνθρωποι και τραυματίστηκαν περισσότεροι από 150.

Ο Γκουσμάν γεννήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 1934 στο Μογιέντο. Στις αρχές της δεκαετίες του 1960 εγκατέλειψε την έδρα του στο Πανεπιστήμιο Σαν Κριστόμπαλ δε Ουαμάνγκα, στο Αγιακούτσο, μια από τις φτωχότερες περιοχές της χώρας του, για να αφοσιωθεί στην επανάσταση.

Λίγα χρόνια αργότερα ίδρυσε το μαοϊκών τάσεων Κομμουνιστικό Κόμμα του Περού-Φωτεινό Μονοπάτι, αποστολή του οποίου ήταν «να οικοδομήσει τον κομμουνισμό ακολουθώντας το φωτεινό μονοπάτι του Χοσέ Κάρλος Μαριάτεγκι», του ιδρυτή του Σοσιαλιστικού Κόμματος του Περού.

Το κίνημά του βρήκε πρόσφορο έδαφος στους ιθαγενείς, τους «ξεχασμένους» της αγροτικής μεταρρύθμισης του 1969 και τους σπουδαστές που αποφοιτούσαν από το πανεπιστήμιο λαμβάνοντας ένα άχρηστο πτυχίο, λόγω των φυλετικών και γλωσσικών διακρίσεων.

Στη δίκη του, το 2006, παρουσιάστηκε ωστόσο μια πολύ διαφορετική εικόνα του. Ο υπαρχηγός του, Όσκαρ Ραμίρες, έκανε τότε λόγο για έναν «δειλό, αλκοολικό και μεμψίμοιρο» άνθρωπο, ανίκανο να πατήσει τη σκανδάλη ενός όπλου.

Η «πολιτιστική επανάσταση» του Μάο, στα μέσα της δεκαετίας του 1960, ενίσχυσε τη βούλησή του να εγκαθιδρύσει ένα παρόμοιο σύστημα στο Περού. Το 1979 πέρασε στην παρανομία, με σκοπό να φέρει την επανάσταση από την ύπαιθρο στις πόλεις και να ανατρέψει την κυβέρνηση μέσω ένοπλου αγώνα. Στις 17 Μαΐου 1980 το Φωτεινό Μονοπάτι ξεκίνησε τον ανταρτοπόλεμο, με μια συμβολική ενέργεια: έκαψε τις κάλπες σε ένα χωριό των Άνδεων, την παραμονή των πρώτων εκλογών που θα διεξάγονταν στη χώρα έπειτα από 12 χρόνια στρατιωτικής δικτατορίας.

Οι αντάρτες, που ήταν πολύ καλά οργανωμένοι, αρχικά βρήκαν στήριξη στους χωρικούς, στους οποίους διένεμαν γη. Όμως η κατάσταση εκφυλίστηκε, με τις δολοφονίες χωρικών και αρχηγών τοπικών κοινοτήτων. Η μαοϊκή οργάνωση γινόταν ολοένα και πιο ολοκληρωτική, καθώς δεν δίσταζε να στρατολογεί ακόμη και μικρά παιδιά ή να καλλιεργεί κόκα και να σφαγιάζει τους λιποτάκτες.

Ο στρατός που κινητοποιήθηκε από το 1982 για να τους πολεμήσει, κατηγορήθηκε επίσης για εγκλήματα εναντίον των αμάχων πολιτών.

Μετά τη σύλληψη του Γκουσμάν το 1992 στα προάστια της Λίμας –και την παρουσίασή του στον Τύπο μέσα σε ένα κλουβί– η δράση του «Φωτεινού Μονοπατιού» περιορίστηκε σημαντικά.

Διαβάστε ακόμη

Περού: Πέθανε ο ιδρυτής της οργάνωσης “Φωτεινό Μονοπάτι” Αμπιμαέλ Γκουσμάν

Επίσκεψη αποχαιρετισμού της Άγκελα Μέρκελ στα Δυτικά Βαλκάνια