Live:
Δεύτερη κορύφωση γρίπης και ιού RSV περιμένουν οι ειδικοί να έρθει την άνοιξη, σύμφωνα με τους επιστήμονες του Αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων CDC
Την πρόβλεψη πως θα δούμε και δεύτερη κορύφωση των κρουσμάτων της γρίπης και του συγκυτιακού ιού προς την άνοιξη κάνουν οι επιστήμονες του Αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων CDC, προειδοποιώντας πως, σε ό,τι αφορά την πανδημία COVID19, η υποπαραλλαγή της «Όμικρον» XBB.1.5 ( στέλεχος «Κράκεν») θα εξακολουθήσει να διασπείρεται, χωρίς ωστόσο να τρομάζει τους υγιειονομικούς, καθώς ο κορωνοϊός δεν μπορεί πια να προκαλέσει τόσο πολλές νοσηλείες ώστε να γεμίσουν ασφυκτικά τα νοσοκομεία.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Όπως επισημαίνει από το Νοσοκομείο Παίδων «Al Mushrif Children’s Specialty Center», στον μεγαλύτερο Ιατρικό Όμιλο (SEHA) του Abu Dhabi, η Ελληνίδα παιδοπνευμονολόγος Σοφία Κωνσταντινοπούλου: «Τα παιδιά που νόσησαν βαρύτερα με κορωνοϊό στο προηγούμενο διάστημα έχουν διπλάσιο κίνδυνο να χρειαστούν νοσηλεία εφόσον κολλήσουν γρίπη ή συγκυτιακό ιό (RSV) κατά τα τωρινά επιδημικά κύματα και συνεπώς συνιστούν μια ευπαθή ομάδα πληθυσμού για την οποία θα πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή».
Τα ευρήματα αυτά δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Pediatrics», με μία άλλη μελέτη να δείχνει ότι τα παιδιά που υπέστησαν διαδοχικές επαναλοιμώξεις -δηλαδή κόλλησαν κορωνοϊό, μετά κάποια άλλη ίωση και ούτω καθεξής- έχουν περισσότερες πιθανότητες να χρειαστούν μηχανική αναπνευστική υποστήριξη ή ακόμα και να εισαχθούν στην Εντατική.
Κατά κύματα
Για τη δριμύτητα των τωρινών κυμάτων των εποχικών ιώσεων έχουν διατυπωθεί αρκετές θεωρίες, με την επικρατέστερη να εμπλέκει την κατάργηση όλων των περιοριστικών μέτρων και της χρήσης της μάσκας, σε συνδυασμό με την εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων που σταμάτησαν να εκτίθενται σε κοινούς ιούς κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς ο κορωνοϊός είχε επικρατήσει και είχε επισκιάσει τα πάντα. Γι’ αυτό άλλωστε πολλοί επιστήμονες φέτος μιλούν για την περίφημη «τριδημία» (κορωνοϊού, γρίπης και συγκυτιακού ιού), με την παιδοπνευμονολόγο Σοφία Κωνσταντινοπούλου ωστόσο να σχολιάζει ότι για να είναι ο όρος «τριδημία» πολιτικά ορθός, θα έπρεπε οι κορυφώσεις των τριών κυμάτων να συμπίπτουν χρονικά – κάτι που στην προκειμένη περίπτωση δεν ισχύει. Για παράδειγμα, στην Αμερική, σύμφωνα με τα στοιχεία του Αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων CDC, το κύμα του συγκυτιακού ιού «φούσκωσε» μετά το κύμα της γρίπης και γι’ αυτό άλλωστε η δεύτερη κορύφωσή του αναμένεται πιο αργά, κατά τον Μάρτιο, αφού θα έχει κοπάσει το κύμα της εποχικής γρίπης, όπως επισημαίνει η Αμερικανίδα επιδημιολόγος και παιδολοιμωξιολόγος Τζένιφερ Λάιτερ από το Νοσοκομείο Παίδων «Hassenfeld» στο διάσημο ιατρικό κέντρο της Νέας Υόρκης NYU Langone Health.
«Τα παιδιά έως 2-3 ετών που δεν πρόλαβαν να εκτεθούν στη γρίπη ή στον συγκυτιακό ιό είναι τα πιο ευπαθή για σοβαρή νόσηση, ενώ κινδυνεύουν και τα μεγαλύτερα παιδιά που δεν έτυχε να κολλήσουν αυτούς τους ιούς στην προ πανδημίας εποχή, με συνέπεια ούτε αυτά να έχουν εκτεθεί στις ιώσεις ρουτίνας και ο οργανισμός τους να παραμένει ‘‘παρθένος’’» εξηγεί η Σοφία Κωνσταντινοπούλου. Και συνεχίζει: «Υπό φυσιολογικές συνθήκες, όλα σχεδόν τα παιδιά ηλικίας έως 2 ετών έρχονται σε επαφή με τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό. Κατά κανόνα, τα νήπια νοσούν με ήπια συμπτώματα και η ίωση υποχωρεί γρήγορα. Ωστόσο τα άτομα που έχουν άσθμα μπορεί να εκδηλώσουν σοβαρότερα συμπτώματα και να νοσήσουν πιο βαριά».
Στις ΗΠΑ ο συγκυτιακός ιός ευθύνεται ετησίως για 2.100.000 επισκέψεις λιλιπούτειων ασθενών στα εξωτερικά ιατρεία και για 58.000 έως και 80.000 νοσηλείες στα νοσοκομεία Παίδων, σύμφωνα με τις καταγραφές του Αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων CDC για τις ηλικίες κάτω των 5 ετών. Βαρύτερος είναι ο αντίκτυπος στις ηλικίες άνω των 65 ετών, στις οποίες ο συγκυτιακός ιός ευθύνεται για 60.000 έως και 120.000 νοσηλείες ετησίως και για 6.000 έως 10.000 θανάτους. Στους ηλικιωμένους, ο ιός RSV αποτελεί συχνή αιτία σοβαρής αναπνευστικής νόσου που παραμένει υποδιαγνωσμένη σε πολλές περιπτώσεις. Σε αυτές τις ηλικίες ο συγκυτιακός ιός μπορεί να προκαλέσει όπως και η γρίπη έμφραγμα του μυοκαρδίου και να επιδεινώσει χρόνιες πνευμονοπάθειες, όπως το άσθμα και η ΧΑΠ, με τους ασθενείς με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) να έχουν διπλάσια πιθανότητα να προσβληθούν από τον ιό RSV σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Χειρότερη η συλλοίμωξη
Οι συλλοιμώξεις -δηλαδή οι ταυτόχρονες λοιμώξεις- με γρίπη και κορωνοϊό αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και στα παιδιά και στους ηλικιωμένους, σύμφωνα με τα στοιχεία του CDC. Το συμπέρασμα αυτό εξήχθη από την επιδημιολογική επιτήρηση του CDC κατά τα χρόνια 2021-2022, όπου κατά την εποχή της έξαρσης της γρίπης, στο 6% των νοσηλειών από γρίπη στα παιδιά και στο 16% των θανάτων από γρίπη, πάλι στους μικρούς ασθενείς εντοπίστηκε ταυτόχρονη λοίμωξη με κορωνοϊό. Το συγκεκριμένο εύρημα δημοσιεύτηκε στην εβδομαδιαία Έκθεση Νοσηρότητας και Θνητότητας του CDC, προκαλώντας αίσθηση.
Και οι ενήλικοι μπορούν να κολλήσουν τον συγκυτιακό ιό, με τα άτομα που πάσχουν από πολλά υποκείμενα νοσήματα, τους ηλικιωμένους και τους ανοσοκατεσταλμένους να διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση. Η παιδοπνευμονολόγος Σοφία Κωνσταντινοπούλου εξηγεί πως η ανοσία που προκαλείται από τον συγκυτιακό ιό είναι βραχείας διάρκειας (σε σύγκριση με άλλες ιώσεις), με συνέπεια πολλά παιδιά να κολλούν ξανά και ξανά την ίδια ίωση, μετά από μερικές εβδομάδες. Ωστόσο, παρότι οι επαναμολύνσεις είναι συχνό φαινόμενο, συνήθως τα παιδιά εκδηλώνουν ηπιότερα συμπτώματα τις επόμενες φορές σε σύγκριση με την αρχική νόσηση.
Μετάδοση
Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός μεταδίδεται αερογενώς με τα σταγονίδια που εκτινάσσονται όταν ένας ασθενής βήχει ή φταρνίζεται. Επειδή ο συγκεκριμένος ιός επιβιώνει αρκετές ώρες έξω από το ανθρώπινο σώμα, τα παιδιά μπορεί να μολυνθούν αγγίζοντας και μολυσμένες επιφάνειες, αν στη συνέχεια αγγίξουν τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα τους με βρόμικα χέρια. Σε ό,τι αφορά τα συμπτώματα, ο ιός RSV συνήθως μιμείται ένα γερό κρυολόγημα. Τα παιδιά έχουν μπουκωμένη μύτη, βήχα φτάρνισμα, πονόλαιμο και πυρετό. Στα πολύ μικρά παιδιά, μπορεί τα συμπτώματα της ίωσης με τον ιό RSV να διαφέρουν και να περιλαμβάνουν κυρίως έλλειψη διάθεσης για παιχνίδι και φαγητό. Οι γονείς πρέπει να ενημερώσουν τον παιδίατρο όταν το παιδί παρουσιάζει σημάδια δυσκολίας στην αναπνοή, δηλαδή γρήγορη και κοφτή αναπνοή, αναψοκοκκινισμένο πρόσωπο και στήθος που ανεβοκατεβαίνει. Στα μικρά παιδιά η εικόνα είναι πολύ χαρακτηριστική, με τα οστά των πλευρών τους να διαγράφονται καθαρά καθώς η κοιλιά και το στομάχι των μικρών ασθενών τραβιέται προς τα μέσα ενώ προσπαθούν να αναπνεύσουν.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Η θεραπεία της ίωσης με συγκυτιακό ιό είναι συμπτωματική και περιλαμβάνει παυσίπονα για τον πυρετό, σιρόπια για τον βήχα, εισπνεόμενα φάρμακα για τη βουλωμένη μύτη και τη διευκόλυνση της αναπνοής και λήψη υγρών για την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης. Συνήθως μετά από λίγες ημέρες η ίωση του ιού RSV υποχωρεί, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει βρογχίτιδα ή πνευμονία, προσβάλλοντας το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. Όσο πιο μικρό είναι ένα παιδί τόσο πιο μικροί είναι οι βρόγχοι του και γι’ αυτό η δυσκολία στην αναπνοή εντείνεται όταν προσβάλλεται από τον συγκυτιακό ιό. Στα παιδιά που είναι κάτω των 6 μηνών, ποσοστό 1-2% μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία μετά τη μόλυνση με τον συγκυτιακό ιό, ακριβώς επειδή είναι πιο επιρρεπή στο να εκδηλώσουν σοβαρότερα συμπτώματα. Στην ερώτηση του «ενός εκατομμύριου ευρώ» κάθε γονέα, «τι μπορεί να έχει κολλήσει το παιδί μου, κορωνοϊό, γρίπη ή συγκυτιακό ιό», εφόσον το πιτσιρίκι γυρίσει πίσω από το σχολείο ή από ένα παιδικό πάρτι με συμπτώματα ίωσης, την απάντηση δίνουν τα γρήγορα τεστ. Ένας απλός μπούσουλας ωστόσο για να υποπτευθούμε τι μπορεί να συμβαίνει είναι πως ο συγκυτιακός ιός δεν δίνει συνήθως συμπτώματα από το γαστρεντερολογικό σύστημα, τα οποία στον αντίποδα αποτελούν κλασική εκδήλωση στη συμπτωματολογία της γρίπης και της λοίμωξης COVID-19. Αν λοιπόν το παιδί έχει ναυτία, κάνει εμετό, πονέσει η κοιλιά του ή κάνει διάρροια, τότε το πιθανότερο είναι πως δεν έχει κολλήσει συγκυτιακό ιό.
Πρόωρα βρέφη
Στα πρόωρα βρέφη οι πνεύμονες δεν είναι πλήρως αναπτυγμένοι και αν κολλήσουν συγκυτιακό ιό έχουν αυξημένες πιθανότητες να χρειαστούν αναπνευστική υποστήριξη. Στα μωρά που θα νοσήσουν χορηγείται προφυλακτικά το μονοκλωνικό αντίσωμα palivizumab σαν παθητικός εμβολιασμός, και οι επιστήμονες περιμένουν πώς θα διαμορφωθεί η επιδημιολογία της ίωσης φέτος που όλα είναι διαφορετικά εξαιτίας του κορωνοϊού.