Μάχη για μια θετική δήλωση στο Eurogroup

Λιγότερο από μιάμιση ώρα έχει απομείνει για την προγραμματισμένη έναρξη του Eurogroup, στο οποίο οι 19 υπουργοί Οικονομικών των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι και οι αρμόδιοι της Κομισιόν Μοσκοβισί και Ντομπρόβσκις θα συζητήσουν για το θέμα της Ελλάδας.

Πριν την έναρξη της συνεδρίασης, οι ισχυροί της Ευρωζώνης έχουν προαναγγείλει ότι σήμερα δεν θα πρέπει να αναμένεται συμφωνία ώστε να ξανανοίξει η ευρωπαϊκή κάνουλα της χρηματοδότησης προς την Ελλάδα.

Πού έγκειται λοιπόν η κρισιμότητα της σημερινής διαπραγμάτευσης στο Eurogroup; Η σημερινή συνεδρίαση στο Eurogroup εκ των πραγμάτων συνδέεται άμεσα με την αυριανή ημερομηνία 12 Μαϊου που η Ελλάδα πρέπει να καταβάλλει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δόση ύψους 750 εκατ.ευρώ και την Τετάρτη 13 Μαϊου οπότε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αποφασίσει για παροχή πρόσθετης οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα, όπως ζητά η ελληνική κυβέρνηση. Ο Μάριο Ντράγκι φέρεται πως διεμήνυσε στον Γιάννη Δραγασάκη με τον οποίο συναντήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα ότι δεν μπορεί πλέον να ελέγξει τις αντιδράσεις των κεντρικών τραπεζών των άλλων χωρών της ευρωζώνης.

Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, όπως φάνηκε και από το «πολεμικό» συμβούλιο της Κυριακής, θα λάβει τις τελικές αποφάσεις για το αν θα πληρώσει τη δόση του ΔΝΤ σε σχέση και με τα όσα θα γίνουν στο σημερινό Eurogroup. Είναι προφανές ότι από το «πόσο θετική» θα είναι η δήλωση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στο Eurogroup, θα εξαρτηθεί και ο βαθμός στον οποίο θα είναι ευνοϊκές οι αποφάσεις από την ΕΚΤ. Ουσιαστικά, οι υπουργοί Οικονομικών είναι αυτοί που θα υπαγορεύσουν στον Μάριο Ντράγκι τι να κάνει με το ελληνικό πρόβλημα. Οι αποφάσεις του Eurogroup επίσης είναι αυτές που σε μεγάλο βαθμό θα δείξουν και στην ελληνική κυβέρνηση ποιος είναι ο ορθός δρόμος ώστε να αποφασιστεί αν αξίζει να πληρωθεί η δόση στο ΔΝΤ ή αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα κάνει το βήμα, που ζητούν πολλοί στο εσωτερικό του, επιλέγοντας τη ρήξη.

Δεύτερο θέμα η Ελλάδα στην ατζέντα

Με δεύτερο θέμα στην ατζέντα την Ελλάδα (αλλά πρώτο ουσιαστικά μετά την συζήτηση για την γενικότερη κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας) συνεδριάζει στις 4 το απόγευμα στις Βρυξέλλες το πιο κρίσιμο για τη χώρα μας Eurogroup, τουλάχιστον από το 2012 και μετά.

Στην συνεδρίαση τη χώρα μας θα εκπροσωπήσουν ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης και ο πρόεδρος του ΣΟΕ Γιώργος Χουλιαράκης, που επί δέκα μέρες έχει εγκατασταθεί στις Βρυξέλλες δίνοντας την μάχη στα Brussels Group για να συμφωνήσει τα νέα μέτρα που θα αποτελέσουν τη βάση της νέας συμφωνίας. Αν και δεν αναμένεται σήμερα η τελική απόφαση, η κυβέρνηση τα δίνει όλα για μία δήλωση για «ορατή πρόοδο» από τους ευρωπαίους εταίρους και δανειστές. Αν δεν υπάρξει, τότε όλα συγκλίνουν πως η Αθήνα δεν θα πληρώσει την δόση αύριο προς το ΔΝΤ αλλά, στη συνέχεια, η ΕΚΤ απειλεί να κλείσει την στρόφιγγα της χρηματοδότησης προς τη χώρα μας.

Ωστόσο τα περιθώρια χρόνου και υπομονής των δανειστών έχουν πλέον εξαντληθεί, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να ζητά σήμερα στο Eurogroup να υπάρξει μία ηχηρή δήλωση επιβράβευσης των προσπαθειών της Αθήνας να καταλήξει σε συμφωνία, αλλιώς μπορεί την Πέμπτη η ΕΚΤ να ρίξει «κανονιά» περορίζοντας δραστικά τα περιθώρια χρηματοδότησης που προσφέρει χρόνια τώρα στην ελληνική οικονομία.

Για να μπορεί όμως και η Αθήνα να εμφανίσει σαν «νίκη» την όποια συμφωνία επιτευχθεί, οι δανειστές δια του κ. Ντάισελμπλουμ ενδέχεται να «χρυσώσουν το χάπι», υποσχόμενοι να δώσουν την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, που την είχαν υποσχεθεί από το 2012 και στην προηγούμενη κυβέρνηση, εφόσον επιτεύχθηκε το πρωτογενές πλεόνασμα.

Ωστόσο και η όποια «χαλάρωση» των στόχων συμφωνηθεί, υπολείπεται της υστέρησης που έχει ήδη καταγραφεί στην ελληνική οικονομία το τελευταίο εξάμηνο και ουσιαστικά έχει ξεπεραστεί και ακυρωθεί. Ενώ δηλαδή ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3% φέτος θεωρείται de facto ανέφικτος και έχει εγκαταλειφθεί, ακόμα και για να βγουν οι στόχοι για πλεόνασμα 1,2%-1,4% απαιτούνται μέτρα περίπου 5 δισ. στο β΄εξάμηνο του 2015.

Αλλά και αν και αυτοί αποδειχτούν ανέφικτοι –αφού και ο ίδιος ο κ. Βαρουφάκης έχει πει πως «δεν μπορεί κανείς να περιμένει να τηρήσει τους στόχους μια αριστερή κυβέρνηση»- μόνον και μόνον για να βγει ισοσκελισμένος ο προϋπολογισμός (με μηδέν πλεόνασμα και για να μην επιστρέψει στα ελλείμματα) στο Γενικό Λογιστήριο υπολογίζουν πως απαιτούνται μέτρα για επιπλέον έσοδα 3 δισ. στο β΄εξάμηνο του 2015.

Για το λόγο αυτό η κυβέρνηση αναγκάζεται τώρα να συζητά –αν και δεν είναι βέβαιον πως θα τηρήσει- και μέτρα άμεσης απόδοσης που προέβλεπε το email Χαρδούβελη όπως διατήρηση (και αύξηση) στην έκτακτη εισφορά, Ενιαίος ΦΠΑ, αύξηση φόρων στα ξενοδοχεία στα νησιά του Αιγαίου, νέοι φόροι πολυτελείας, περικοπές συντάξεων, αναβολή της αύξησης του αφορολογήτου, λοταρία αποδείξεων και ό,τι άλλο απαιτείται για να πειστούν οι δανειστές να αποδεσμεύσουν τα 7,2 δισ. ευρώ που αναμένει από το φθινόπωρο του 2014 ήδη η χώρα μας.

Τετ α τετ Βαρουφάκη-Σόιμπλε

Πριν ξεκινήσει το Eurogroup ο κ. Βαρουφάκης θα έχει συνάντηση με τον Γερμανό ομόλογό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που κρατά τα κλειδιά του Eurogroup και μπορεί να επηρεάσει καθοριστικά προς την κατεύθυνση που επιθυμεί η ελληνική κυβέρνηση. Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγες ώρες ο κ. Σόιμπλε προειδοποίησε για το ενδεχόμενο ξαφνικής χρεοκοπίας της Ελλάδας.

Η συνάντηση των δύο θα είναι χρήσιμη αν όχι απαραίτητη για να αποκατασταθεί και το κλίμα στο Eurogoup που στην τελευταία συνεδρίαση στην Ρίγα ήταν ψυχροπολεμικό για τον Έλληνα υπουργό, ο οποίος δεν μετείχε καν στο δείπνο κατά την ολοκλήρωση των εργασιών του.

Είναι δε αναγκαίο και στο πλαίσιο της προώθησης της συμφωνίας αφού μετά τις υποχωρήσεις με την αλλαγή της διαπραγματευτικής ομάδας η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να προχωρήσει περισσότερο σε αλλαγή του υπουργού της.

Αλλά και ο κ. Σόιμπλε ο οποίος το Σαββατοκύριακο τροφοδότησε ξανά τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης γύρω από το ελληνικό θέμα ήταν προσεκτικός όσον αφορά τον Έλληνα ομόλογό του.

Ερωτηθείς από την FAZ σε συνέντευξη που έδωσε σχετικά με τις πληροφορίες περί αντικατάστασής του ο κ. Σόιμπλε περιορίστηκε να πει ότι «ο Γιάνης Βαρουφάκης παραμένει ο Έλληνας συνομιλητής στο Eurogroup». Επί της ουσίας πάντως ο κ. Σόιμπλε δεν έχει παρεκλίνει από την αρχική του γραμμή και υποστήριξε ότι «ελπίζει η Ελλάδα να παραμείνει στην ΕΕ πρόσθεσε όμως ότι η απόφαση ανήκει στους Έλληνες και επανέλαβε για πολλοστή φορά ότι θα πρέπει να ολοκληρωθεί η τρέχουσα αξιολόγηση και ότι υπάρχει ευελιξία υπό την προϋπόθεση ότι θα προτείνονται ισοδύναμα μέτρα και μεταρρυθμίσεις».

Σενάριο παράλληλου νομίσματος στον γερμανικό Τύπο

Ενδιαφέρον έχει πάντως και σημερινό δημοσίευμα της «Handelsblatt» με τίτλο «Σενάριο Geuro» δηλαδή εισαγωγή ενός παράλληλου νομίσματος στην Ελλάδα εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία και χρειαστεί ένα Σχέδιο Β».

Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει το ΑΠΕ το δημοσίευμα αναφέρει ότι σε μία τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να συμβάλλει ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank Τόμας Μάιερ που είχε προτείνει την εισαγωγή ενός παράλληλου, δεύτερου νομίσματος.

Ο κ. Μάιερ δηλώνει στην «Handelsblatt» ότι σε συνάντησή του με τον τον υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη στις 28 Απριλίου συζητήθηκε «η τρέχουσα κατάσταση στην Ευρωζώνη και επίσης η παλιότερη πρότασή μου για ένα παράλληλο νόμισμα». Ακόμη και ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ήταν εκεί, προσθέτει και σημειώνει ότι και οι δύο «άκουσαν την πρότασή» του.

Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας, τέτοια σενάρια επεξεργάζονται και οι διεθνείς πιστωτές της Ελλάδας. «Όλοι έχουμε ασχοληθεί με αυτό», λέει ένας γερμανός κυβερνητικός αξιωματούχος, ενώ το ίδιο ισχύει τόσο για την ΕΚΤ όσο και για το ΔΝΤ. «Ένα παράλληλο νόμισμα δεν θα αποτελούσε ωραίο σενάριο, λένε, αλλά πιθανώς απαραίτητο».

Αν δεν αποκατασταθεί η ρευστότητα, ίσως δεν πληρωθεί η αυριανή δόση στο ΔΝΤ

Ρήξη στις διαπραγματεύσεις θα σημάνει τυχόν άρνηση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης να μην αναγνωρίσουν σήμερα, με ρητή «δήλωση» την πρόοδο, που έχει συντελεστεί ανάμεσα στους εταίρους και την ελληνική κυβέρνηση. Με τη χθεσινή συνεδρίαση του κυβερνητικού συμβουλίου, αλλά και τα όσα έχει διαμηνύσει τις τελευταίες ημέρες ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προς τους Ευρωπαίους ηγέτες το μήνυμα της κυβέρνησης είναι μάλλον σαφές: ή το Eurogroup κάνει τη θετική κίνηση και έτσι δίνει σήμα στην ΕΚΤ να αποκαταστήσει την ομαλή ρευστότητα προς την ελληνική οικονομία – έστω και με ημίμετρα – ή η Αθήνα δεν θα καταβάλλει αύριο την δόση προς το ΔΝΤ ύψους περίπου 780 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με πληροφορίες η προειδοποίηση είναι ρητή, όσο μπορεί τουλάχιστον σε αυτές τις περιπτώσεις. Αφενός, με τα σημερινά δεδομένα η κυβέρνηση δεν διαθέτει τα χρήματα για να ανταποκριθεί και στις δανειακές υποχρεώσεις του Μαίου και στην καταβολή μισθών και συντάξεων του μήνα. Αφετέρου, όμως, ακόμα κι αν τελικά εκτιμήσει ότι θα έχει τα χρήματα, θα καταστεί σαφές σε περίπτωση αρνητικής στάσης του Eurogroup ότι οι εταίροι έχουν επιλέξει το δρόμο της συντριβής και της ταπείνωσης της ελληνικής κυβέρνησης, όπερ σημαίνει ότι η συνέχιση της προσπάθειας για λύση δεν έχει νόημα.