Ποια ανάπτυξη; Αυτή τελείωσε πριν από τέσσερις δεκαετίες

Κάποτε οι αγρότες πάλευαν για τη σοδειά τους με το αλέτρι και μετακινούνταν με το κάρο.Η μετακίνηση από τα χωράφια μέχρι το χωριό διαρκούσε ολόκληρες ώρες. Και έτσι ζούσαν σε μια κατάσταση που έμοιαζε με τις επαρχίες σήμερα της Ινδίας και της Κίνας. Από τη δεκαετία του ’60 και του ’70 ήρθε η ανάπτυξη και αυτό πιστοποιούν όλοι οι οικονομικοί δείκτες. Και όταν λέμε ανάπτυξη εννοούμε τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα της οικονομίας.

Φτιάχτηκαν δρόμοι,ήρθαν και έμειναν επενδύσεις, άρχισε δειλά δειλά η ζωή όλων να παίρνει την ανηφόρα..Δεν είναι τυχαίο ότι τις δεκαετίες αυτές έχει καταγραφεί αύξηση του ΑΕΠ έως και 10%. Μετά άρχισε η κατηφόρα, η στασιμότητα, η χαλάρωση η αποεπένδυση.ν Ωστόσο οι έλληνες έγιναν πιο πλούσιοι και το βιοτικό τους επίπεδο ανέβηκε αισθητά. Πώς όμως; Απλά χάρις στον άκρατο δανεισμό και την εισροή κοινοτικών κονδυλίων από τη δεκαετία του 80 μέχρι σήμερα.

Μισό τρις ευρώ έπεσαν στην αγορά και όλοι, άλλοι λιγότερα, άλλοι περισσότερα (οι πολύ λίγοι) απόλαυσαν ζεστό χρήμα στις τσέπες τους, στην αγορά ακινήτων και σε καταθέσεις στο εξωτερικό. Και ξαφνικά, λές και δεν έπρεπε να το αναμένουμε, ανακαλύψαμε ότι είχαμε στήσει ένα θεόρατο οικοδόμημα χρέους που δεν μπορούσαμε, ούτε μπορούμε πλέον, να αποπληρώσουμε.

Συνένοχοι στη σιωπή (λόγω άγνοιας η ωχαδελφισμού δημοσιογράφοι, πολιτικοί, επιχειρηματίες, ακόμη και οι απλοί μισθωτοί (τι να έκαναν άραγε αυτοί;). Η φούσκα έσκασε και τώρα μας φταίνε όλοι και όλα. Ελάχιστοι δημοσιογράφοι και πολιτικοί έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες της πλαστής ευμάρειας και του άκρατου καταναλωτισμού (βλέπε Αλέκος Παπαδόπουλος,Γιάννης Μαρίνος,Νίκος Νικολάου κλπ).

Όλοι μας οι υπόλοιποι ,το μόνο που κάναμε ήταν να σιγοντάρουμε στον γιγαντισμό του δημοσίου, στην φοροδιαφυγή μικρομεσαίων, ελευθέρων επαγγελματιών και μεγάλων επιχειρηματιών,γιατί όλο και κάποιο κοκαλάκι κρέας έπεφτε και σε μάς. Οι δείκτες όμως της οικονομίας ήταν αμείλικτοι.Εμπορικό ισοζύγιο; Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, εξαγωγές, επενδύσεις παγίου κεφαλαίου; Όλα ήταν αρνητικά και το μόνο που σάρωνε ήταν η υπερκατανάλωση δημιουργώντας,όπως είπε και ο Αλέκος Παπαδόπουλος, την ψευδαίσθηση της ανάπτυξης με αύξηση του ΑΕΠ που οφειλόταν μόνο και μόνο στην εγχώρια κατανάλωση.

Όχι δεν χτίσαμε στην άμμο, αλλά μετά την δεκαετία του 80 αυτά τα ολίγα που διαθέταμε ως επιχειρήσεις προστιθέμενης αξίας, αυτές είτε χρεοκόπησαν (η τις χρεοκόπησαν), η συντηρήθηκαν με κρατικό χρήμα, απλώς για να εμφανιζόμαστε ότι διαθέτουμε κι εμείς βιομηχανία. Στην υψηλή τεχνολογία αποδειχτήκαμε και πάλι εισαγωγείς και όχι παραγωγοί της. Που πήγε ο δανειακός πλούτος;

Είπαμε από ακίνητα μέχρι καταθέσεις στο εξωτερικό (φτάνουν λένε τα 130 δις). Έτσι τελειώνει εδώ το παραμύθι της επανεκκίνησης δήθεν της ανάπτυξης. Ποιάς ανάπτυξης; Αυτής που δεν υπήρξε ποτέ μετά τη δεκαετία του 80; Τα υπόλοιπα είναι παχιά λόγια για αφελείς. Όσο για το κάρο που λέγαμε στην αρχή μπορεί να έγινε τρακτέρ αλλά κι αυτό από το εξωτερικό αγοράστηκε.

Αν ακόμη ζούμε αξιοπρεπώς (όσοι ζούμε έτσι) ας όψονται οι επενδύσεις που έγιναν στη χώρα μας πρίν από 4 δεκαετίες, η λειψή παραγωγή του αγροτικού τομέα,ο τουρισμός και η ναυτιλία. Αυτά γεννούν πλούτο κι όχι οι υπηρεσίες του τριτογενούς τομέα που έφτασε στο ρεκόρ του 80% επί του παραγωγικού δυναμικού. Δηλαδή δύο παράγουν στην ελλάδα και οι υπόλοιποι οκτώ ζούμε από αυτούς. Έτσι για να μην βαυκαλιζόμαστε.