Πρωτογενές πλεόνασμα made in Greece – Πως από εκεί που μας έλειπαν, μας περισσεύουν

Περιχαρής η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι έχουμε 1,5 δισ. Ευρώ πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο μάλιστα είναι υψηλότερο από τα προσδοκώμενα. Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε γιατί ακριβώς μιλάμε: Το κράτος καταγράφει τα έσοδα, την ώρα που τα εισέπραξε και τις δαπάνες του, τη στιγμή που τις πραγματοποίησε. Η διαφορά μεταξύ των δύο οδηγεί σε έλλειμμα όταν οι δαπάνες είναι μεγαλύτερες από τα έσοδα και σε πλεόνασμα όταν συμβαίνει το αντίθετο.

Σε ταμειακή βάση είναι τα στοιχεία της εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού που δημοσιοποιεί κάθε μήνα το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Επίσης, δημοσιοποιούνται στοιχεία σε ταμειακή βάση για τη λεγόμενη Γενική Κυβέρνηση, στην οποία εκτός από την κεντρική διοίκηση, περιλαμβάνονται οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, τα ασφαλιστικά ταμεία, τα νοσοκομεία και άλλα ΝΠΔΔ. Στο πρωτογενές πλεόνασμα ή έλλειμμα δεν περιλαμβάνονται τα τοκοχρεολύσια.

Πριν φτάσουμε να εξηγήσουμε γιατί οι ελληνικές μέθοδοι δημιούργησαν χρήματα, αξίζει να αναφέρουμε ότι ιστορικά καμία κυβέρνηση δεν το χρησμοποιήσε όπως θα έπρεπε το περίσσευμα (δηλαδή να κλείνει τρύπες χρεών). Παρά τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και την ευνοϊκή συγκυρία (υψηλό ονομαστικό ΑΕΠ, χαμηλό κόστος δανεισμού) το δημόσιο χρέος υπερδιπλασιάσθηκε σε απόλυτους αριθμούς και σε ποσοστά επί του ΑΕΠ κατά την περίοδο 1996-2003.

Ειδικότερα:

1. Το πρωτογενές πλεόνασμα κατά την περίοδο 1996 – 2003 είχε διαμορφωθεί το 1996 έως το 2002 σε υψηλά επίπεδα και κυμαινόταν μεταξύ 2,9% του ΑΕΠ και 7,2% του ΑΕΠ . Μόνο το 2003 το πρωτογενές πλεόνασμα συρρικνώθηκε στο1,4% του ΑΕΠ.
2. Σε υψηλά επίπεδα ανέρχονταν και οι ρυθμοί αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ κατά την ίδια περίοδο, αφού κυμαίνονταν μεταξύ 6,5% και 10,7%!
3. Το κόστος δανεισμού από το 1996 άρχισε να συρρικνώνεται συνεχώς και από 10% του ΑΕΠ μειώθηκε σταδιακά στο  5% το 2003.
4. Τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις  ανήλθαν την περίοδο 1096 – 2003 σε 15,4 δις. ευρώ.

Πως το κάναμε… πλεόνασμα
Η Eurostat και η τΕΛΣΤΑΤ χρησιμοποιεί το Ευρωπαϊκό Λογιστικό Σύστημα για την καταγραφή των δημοσίων οικονομικών και σύμφωνα με αυτή τη μεθοδολογία το 2013 η Ελλάδα παρουσίασε δημοσιονομικό έλλειμμα 23,109 δισ. ευρώ.
Ο κοινά αποδεκτός ορισμός του πρωτογενούς αποτελέσματος παγκοσμίως γίνεται με την αφαίρεση από το δημοσιονομικό αποτέλεσμα τις δαπάνες τόκων.
Έτσι, σύμφωνα με τη Eurostat το αποτέλεσμα ήταν ελλειμματικό κατά 23,109 δισ. ευρώ, αλλά οι τόκοι 7,225 δισ. ευρώ.
Άρα, κάνοντας την αφαίρεση το πρωτογενές αποτέλεσμα του ελληνικού προϋπολογισμού το 2013 ήταν ελλειμματικό κατά 15,884 δισ. ευρώ.

Και εδώ έρχεται η τρόικα και η ελληνική κυβέρνηση να κάνουν τα μαγικά τους:
Εξαιρούνται από το πρωτογενές αποτέλεσμα τα έσοδα και οι δαπάνες που δεν έχουν μόνιμο χαρακτήρα. Και σύμφωνα με το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής το πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης δεν περιλαμβάνει και το κόστος από τη στήριξη των τραπεζών.
Βάσει των στοιχείων που ανακοίνωσε η Eurostat, το 2013 η Ελλάδα δαπάνησε 19,272 δισ. Ευρώ για τα ελληνικά ιδρύματα. Ετσι, το πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης από ελλειμματικό γίνεται σε πλεονασματικό κατά 3,388 δισ. Ευρώ!

Αφαιρώντας στη συνέχεια και κάποια έσοδα, προσωρινού χαρακτήρα από τον υπολογισμό του πρωτογενούς ισοζυγίου το πρωτογενές πλεόνασμα που επικυρώνει η τρόικα διαμορφώνεται στο 1,5 δισ. ευρώ.