Στο… σφυρί της Folli Follie το θρυλικό ΜΙΝΙΟΝ!

Το ΜΙΝΙΟΝ μεσουράνησε για μισό αιώνα στην περιοχή της Ομόνοιας και στα χρόνια της ακμής του απασχολούσε 1.000 υπαλλήλους.

Ποιος όμως ήταν ο άνθρωπος, προφανώς πρωτοπόρος για την εποχή του, που συνέλαβε την ιδέα δημιουργίας του θρυλικού πολυκαταστήματος και κατέστη μία από τις πλέον εμβληματικές επιχειρηματικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης Ελλάδας.

Το πολυκατάστημα ΜΙΝΙΟΝ, όπως το έμαθαν εκατομμύρια Έλληνες, υπήρξε δημιούργημα του Ιωάννη Γεωργακά. Γεννημένος το 1913 σε χωριό της Ολυμπίας, από φτωχή οικογένεια, ο Γεωργακάς στα 13 του καταφθάνει στην Αθήνα για να αναζητήσει καλύτερη τύχη.

Τα επόμενα χρόνια θα εργαστεί στο μπακάλικο ενός θείου του, ως σερβιτόρος στην πλατεία Βάθη, σε πρατήριο τσιγάρων και ως τσιλιαδόρος ενός παπατζή, ενώ παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα σε νυχτερινό σχολείο. Το 1939 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Με την έναρξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου επιστρατεύθηκε ως έφεδρος αξιωματικός και συμμετείχε στις μάχες του αλβανικού μετώπου, κατά τη διάρκεια των οποίων τραυματίστηκε, καταλήγοντας στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Επιστρέφοντας στην Αθήνα φυλακίστηκε από τη γερμανική διοίκηση για τρεις μήνες στις φυλακές Αβέρωφ.

Ο Ιωάννης Γεωργακάς ίδρυσε με έναν συνεταίρο του (Άγγελος Σεραφειμίδης) το πρώτο περίπτερο με το όνομα… ΜΙΝΙΟΝ στην περιοχή της Ομόνοιας.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα, λόγω των ανταγωνιστικών τιμών, προσφορών, οι δαιμόνιοι συνεταίροι ενοικίασαν και δεύτερο περίπτερο, ενώ εν συνεχεία εγκαινίασαν το πρώτο κατάστημά τους στα Χαυτεία.

Τη δεκαετία του 1950 ο συνεταίρος του αποχώρησε για την Αμερική και ο ίδιος έλαβε την απόφαση να επεκτείνει την επιχείρηση μεταφέροντάς τη σε νέο, δεκαώροφο κτίριο, αγοράζοντας αργότερα και το διπλανό του. Η δικτατορία βρίσκει το ΜΙΝΙΟΝ να είναι το μεγαλύτερο κατάστημα της Αθήνας, σήμα κατατεθέν. Όντας δημοκράτης, ο ιδρυτής του, τις ημέρες του Πολυτεχνείου, προσφέρει καταφύγιο σε δεκάδες φοιτητές που προσπαθούν να διαφύγουν τη σύλληψη, δίνοντάς τους να φορέσουν ρούχα υπαλλήλων του καταστήματος. Τη δεκαετία του ’70 το ΜΙΝΙΟΝ έχει πια μετατραπεί σε ένα τεράστιο, σύγχρονο πολυκατάστημα, το ενδέκατο μεγαλύτερο σε μέγεθος σε όλη την Ευρώπη.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ: Νίκος Σάκκος: Ο μάρτυρας κλειδί στην υπόθεση της Folli Follie μιλά στον Πέτρο Κουσουλό (βίντεο)

Μια άγνωστη πτυχή για τον αγαπημένο προορισμό των Αθηναίων και των κατοίκων της επαρχίας. Φανταστείτε ότι το πολυκατάστημα που αποτέλεσε το επίκεντρο του εμπορίου, επί δεκαετίες, ξεκίνησε ως… περίπτερο.

Η αποτίμηση του ακινήτου κυμαίνεται μεταξύ 25.000.000 – 27.000.000 ευρώ. Το ιστορικό κτίριο της οδού Πατησίων, που θύμιζε την ελληνική εκδοχή του… Harrods, παρέμενε επί 23 χρόνια ερμητικά κλειστό.

Το κτίριο καταστράφηκε ολοσχερώς το 1980 από φωτιά, κατάφερε να αναγεννηθεί από τις στάχτες του, αλλά για λίγα χρόνια, καθώς τα δάνεια «έπνιξαν» τη διοίκηση.

Σήμερα, μεγάλοι όμιλοι του λιανεμπορίου – ξενοδοχειακού κλάδου βολιδοσκοπούν το ακίνητο, που χρήζει, βέβαια, εκτεταμένης ανακατασκευής, με τα σχέδια να αφορούν τη δημιουργία είτε ξενοδοχείου είτε πολυκαταστήματος. Ακόμη και με τη μορφή μίσθωσης (σε δεύτερο χρόνο), εφόσον κάποιος δράσει αστραπιαία και το αποκτήσει.

Να θυμίσουμε ότι ο Σάμι Φάις είχε αποκτήσει το ακίνητο πριν από 23 χρόνια, μέσω της Elmec Sport, ωστόσο το έχασε, όταν η εταιρεία του περιήλθε στη Folli Follie. Αφότου το ακίνητο πέρασε στην οικογένεια Κουτσολιούτσου υπήρχαν σκέψεις για επαναλειτουργία ως πολυκατάστημα, ακόμη και για μίσθωση από το υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλά τελικά τα όποια σχέδια έμειναν στα χαρτιά.

MHN ΧΑΣΕΤΕ: Folli Follie: Απάντηση-μυστήριο από την Καίτη Κουτσολιούτσου για τις κούτες στην Hertz. Γιατί δεν ερευνήθηκαν;

Το εννιαώροφο ακίνητο είχε μπει ως collateral για την ενδιάμεση χρηματοδότηση που έλαβε η εισηγμένη από το fund Arena Investors.

Κάποιες φορές όμως τα καλά τελειώνουν άσχημα. Μια αποφράδα ημέρα καταστράφηκε το ΜΙΝΙΟΝ, αλλά και το δεύτερο ιστορικό πολυκατάστημα που κοσμούσε την Αθήνα εκείνης της εποχής. Τα ξημερώματα της 19ης ∆εκεμβρίου 1980 δύο ταυτόχρονες πυρκαγιές κάνουν στάχτη το ΜΙΝΙΟΝ και τον «Κατράντζο», εν μέσω της εορταστικής περιόδου.

Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, και στα δύο πολυκαταστήματα ακούστηκαν εκρήξεις και σε λίγα δευτερόλεπτα φλόγες ξεπήδησαν από τα δύο κτίρια. Μέσα σε λίγα λεπτά έγιναν παρανάλωμα, εξαιτίας των εύφλεκτων υλικών και της απουσίας χωρισμάτων στους ορόφους.

Σύμφωνα με τη «Μηχανή του Χρόνου» κατέφτασαν στο σημείο 42 οχήματα της Πυροσβεστικής με 170 άνδρες. Μετέβη μέχρι και ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης, ο οποίος είχε κάνει λόγο για μια μεγάλη καταστροφή. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, από την αξιωματική αντιπολίτευση, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «επέτρεπε σε παρακρατικά και εγκληματικά στοιχεία να επιδίδονται σε καταστροφές που θίγουν επαγγελματίες και εργαζόμενους, καθώς και τη γαλήνη του κόσμου», ενώ το ΚΚΕ έκανε λόγο για «σκοτεινή υπόθεση».

Η ένταση της φωτιάς ήταν τέτοια που από το ΜΙΝΙΟΝ απέμεινε μόνον ο σκελετός, ενώ το κτίριο του «Κατράντζου» κατέρρευσε. Οι πρώτοι υπολογισμοί για τις ζημιές ήταν 2 δισεκατομμύρια δραχμές.

Στις 22 ∆εκεμβρίου ήρθε η επιβεβαίωση των φόβων περί τρομοκρατικής ενέργειας. Την ευθύνη ανέλαβε η πρωτοεμφανιζόμενη «Επαναστατική Οργάνωση Οκτώβρης ’80», που ήταν παρακλάδι του Επαναστατικού Λαϊκού Αγώνα (ΕΛΑ). Στην προκήρυξή της, που ταχυδρομήθηκε στις εφημερίδες, δικαιολόγησε την επίθεση στα πολυκαταστήματα υποστηρίζοντας ότι «κάθε επιχείρηση, έτσι και αυτές στηρίζονται στην εκμετάλλευση των προλετάριων. Τα αφεντικά εκμεταλλεύονται την ανάγκη των προλετάριων να έχουν ένα εισόδημα για να ζήσουν και τους στριμώχνουν στο μεροκάματο, την αλλοτρίωση και τη μιζέρια».

Στις 3 Ιουνίου 1981 πυρπολούνται ταυτόχρονα τα πολυκαταστήματα «Κλαουδάτος» και «Ατενέ», στις 4 Ιουλίου ο «∆ραγώνας» και τρεις ημέρες αργότερα το πολυκατάστημα «Λαμπρόπουλος» στον Πειραιά.

Μετά την πυρκαγιά του 1980 και με τα δάνεια που χορηγήθηκαν αποκαταστάθηκαν οι ζημιές στο κτίριο και το κατάστημα επαναλειτούργησε, αλλά τελικά το 1983 κρατικοποιήθηκε. Με τη βοήθεια συνεταίρων ο Ιωάννης Γεωργακάς ξαναπήρε τον έλεγχο περί το 1990, αλλά η συνεργασία δεν τελεσφόρησε. Η προσπάθειά του άντεξε έναν χρόνο. Έχοντας φτάσει ήδη τα 79 έτη αποφάσισε να πουλήσει το μερίδιό του. Το ΜΙΝΙΟΝ συνέχισε τη λειτουργία του, αλλά τίποτα δεν μπορούσε να το επαναφέρει στα παλιά δεδομένα. Το οριστικό τέλος ήρθε λίγα χρόνια αργότερα και με πολλά προβλήματα. ∆υσκολίες ρευστότητας και σκληρός ανταγωνισμός, μεταξύ άλλων, θα οδηγήσουν το ΜΙΝΙΟΝ σε λουκέτο. Το 1998 το κτίριο αγοράστηκε από την οικογένεια Φάις (Elmec Sports), η οποία είχε φιλοδοξίες να επαναλειτουργήσει το κατάστημα έπειτα από ανακαίνιση, αλλά τελικά περιήλθε στους Κουτσολιούτσους. Το κτίριο σε αυτήν τη φάση είναι εγκαταλελειμμένο για σχεδόν δύο δεκαετίες. Ύστερα από διαγωνισμό του 2016 είχε καλυφθεί με ένα έργο ζωγραφικής.

Τα ρεκόρ

Το πολυκατάστημα ΜΙΝΙΟΝ στα μισά του 20ού αιώνα μετρούσε 120.000 είδη και 1.000 άτομα προσωπικό. Μέχρι το 1975 η επιχείρηση εκτείνεται σε ένα μπλοκ πέντε δεκαώροφων κτιρίων, με συνολικό τζίρο ενός δισεκατομμυρίου δραχμών. Ο Ιωάννης Γεωργακάς έστησε μια ανθρωποκεντρική επιχείρηση. Αποτέλεσε έναν από τους καλύτερους εργοδότες. Πριμ, μπόνους συνέπειας, σεμινάρια, παροχές προς το προσωπικό ήταν ασύλληπτα δεδομένα για εκείνη την εποχή. Καθιέρωσε τις ετήσιες εκπτώσεις, δημιούργησε τις λίστες γάμου, εγκατέστησε κυλιόμενες σκάλες, απαγόρευσε τα… παζάρια, διαφημίστηκε στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση.

Στο κέντρο της Αθήνας, σε μόνο ένα μέρος, ο καταναλωτής θα μπορούσε να βρει από καρφίτσες και τρόφιμα μέχρι ηλεκτρικά. Ακόμα και εστιατόριο.

Όνειρο Χριστουγέννων 

Το πολυκατάστημα συνδέθηκε με αναμνήσεις αμέτρητων Αθηναίων και όχι μόνο. Με το πέρασμα των χρόνων έγινε γνωστό σε όλη την Ελλάδα, με τους κατοίκους της επαρχίας να συρρέουν στην πρωτεύουσα μόνο για το ΜΙΝΙΟΝ και τις ουρές να αφήνουν ιστορία.

Ξεχωριστό κεφάλαιο ήταν ο 6ος όροφος που άνοιγε μόνο στις γιορτές και αποτελούσε μια χριστουγεννιάτικη έκσταση για μικρούς και μεγάλους.

Ήταν το πρώτο πολυκατάστημα που έφερε την ιδέα του Άι Βασίλη να μοιράζει δώρα στα παιδιά και να φωτογραφίζεται μαζί τους. Μια χρονιά ο αγαπημένος άγιος των Χριστουγέννων είχε φτάσει, μέσω της αεροπορικής TWA, και από το αεροδρόμιο μέχρι την είσοδό του στο κατάστημα είχε οργανωθεί ολόκληρη πομπή.

video by CamLover

Είχε λάβει ειδική άδεια για το άρμα του Άι Βασίλη, την παρέλαση με τις μαζορέτες μπροστά από το άρμα και τα πούλμαν με τα παιδάκια που το ακολουθούσαν. Η πομπή μάλιστα γινόταν συνοδεία μοτοσικλετιστών της Ελληνικής Αστυνομίας! Ο Άι Βασίλης μοίραζε σοκολάτες, ενώ και ο ίδιος ο ιδιοκτήτης στεκόταν στην είσοδο και έδινε γλυκίσματα στους λιλιπούτειους επισκέπτες, που έμεναν άφωνοι από τη φαντασμαγορική ατμόσφαιρα που επικρατούσε.

Όπως δημοσιεύτηκε στην κυριακάτικη εφημερίδα ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ