Τι αλλάζει στη διακυβέρνηση της χώρας

Αλλαγές-τομή στο μοντέλο διακυβέρνησης της χώρας επιφέρει το νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος, το πρώτο της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Πρόκειται για μια μεταρρύθμιση-βαθιά τομή στη λειτουργία του κράτους, όπως την ξέρουμε μέχρι σήμερα. Βάσει αυτής, συγκεντρώνονται όλες οι διάσπαρτες διατάξεις των τελευταίων 40 ετών για την οργάνωση της κυβέρνησης και της κεντρικής διοίκησης, δημιουργούνται νέοι θεσμοί και τίθενται νέοι κανόνες για τη λειτουργία του κράτους.

Με το νομοσχέδιο επέρχεται μείωση των θέσεων γενικών γραμματέων από 93 σε 58, με εξοικονόμηση 1.800.000 ευρώ ετησίως. Επίσης, στο πλαίσιο της απόκομματικοποίησης, διατηρούνται οι γενικοί διευθυντές που τοποθετήθηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση.

Παράλληλα, όσον αφορά τις Ειδικές Γραμματείες ΣΔΟΕ, ΣΕΠΕ και Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, καταργείται η θέση του γενικού γραμματέα και την ευθύνη/αρμοδιότητα αναλαμβάνει ο γενικός διευθυντής.
Aναλυτικά, το υπουργικό συμβούλιο δεν θα είναι πλέον ένα συλλογικό όργανο που θα νομιμοποιεί ειλημμένες αποφάσεις, αλλά θα συνέρχεται τακτικά και θα παράγει συνεκτικό επιχειρησιακό κυβερνητικό σχέδιο, το οποίο θα υλοποιούν τα αρμόδια υπουργεία.

Θεσμοθετείται Εθνική Αρχή Διαφάνειας, που θα ενσωματώνει τις ‒διάσπαρτες σήμερα‒ δομές ελέγχου για την αντιμετώπιση της δημόσιας και της ιδιωτικής διαφθοράς, όπως το Σώμα Επιθεωρητών – Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, οι επιθεωρητές Υγείας και οι επιθεωρητές Δημοσίων Έργων.
Η πορεία του κυβερνητικού έργου θα παρακολουθείται από κεντρική δομή της Προεδρίας της Κυβέρνησης, όπως συμβαίνει σε όλα τα προηγμένα διοικητικά συστήματα. Αυτό θα γίνεται μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα «Μαζί», ώστε αφενός να καταπολεμώνται τα προβλήματα που προκαλούν οι πολλαπλές συναρμοδιότητες, αφετέρου να αντιμετωπίζονται άμεσα και ριζικά οι καθυστερήσεις στις κυβερνητικές δράσεις. Επίσης, προβλέπονται Επιτροπές Εργασίας, κάτω από το υπουργικό συμβούλιο, οι οποίες θα προετοιμάζουν τα θέματα της ατζέντας.

Αντιμετωπίζονται η κακονομία και η πολυνομία σε δύο επίπεδα, άμεσα, με ένα γενναίο πρόγραμμα απλοποίησης και κωδικοποίησης της υφιστάμενης νομοθεσίας, αλλά και της μελλοντικής νομοθεσίας, με την εισαγωγή ενός πλέγματος κανόνων καλής νομοθέτησης, που θα ελέγχουν τη μέχρι σήμερα ανεξέλεγκτη παραγωγή νόμων.
Καταπολεμάται η κομματικοποίηση στο Δημόσιο και καθιερώνεται υπηρεσιακός γενικός γραμματέας σε κάθε υπουργείο. Αυτός θα επιλέγεται αποκλειστικά με διαδικασίες ΑΣΕΠ, χωρίς καμία εμπλοκή της πολιτικής ηγεσίας. Θα προέρχεται από τα στελέχη του δημόσιου τομέα και θα διαχειρίζεται όλες τις δαπάνες και το προσωπικό του υπουργείου, ενώ θα έχει και τον συντονισμό των δημόσιων πολιτικών. Υποψήφιος δημόσιος υπάλληλος θα απαγορεύεται να έχει αποσπαστεί σε κόμμα ή να έχει διατελέσει κομματικός γενικός γραμματέας πέντε χρόνια πριν από την αίτηση.

Περιορίζεται δραστικά η γραφειοκρατία: πλέον, όλες οι ατομικές διοικητικές πράξεις θα εκδίδονται όχι από τον υπουργό ή τον γενικό γραμματέα, αλλά από τον αρμόδιο γενικό διευθυντή, ώστε να απαιτούνται πολύ λιγότερες υπογραφές και χρόνος διεκπεραίωσης.

Εισάγονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα κανόνες αμεροληψίας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης ‒υπουργούς, υφυπουργούς, γραμματείς και διοικητές ΔΕΚΟ‒, με κωλύματα και ασυμβίβαστα που αφορούν όχι μόνο την περίοδο που κάποιος υπηρετεί σε δημόσια θέση, αλλά και αυτήν μετά την αποχώρησή του.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο