Τι σημαίνει η αναγνώριση από τον Πούτιν των δύο αποσχισθεισών περιοχών στην Ουκρανία

Οι ελεγχόμενες από φιλορώσους αυτονομιστές περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ – γνωστές ως Ντονμπάς – αποσχίστηκαν από τη διοίκηση της ουκρανικής κυβέρνησης το 2014 και αυτοανακηρύχθηκαν ανεξάρτητες «Λαϊκές Δημοκρατίες», χωρίς να έχουν αναγνωριστεί από άλλη χώρα – μέχρι χθες όπου ο  Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε  την απόφασή του να αναγνωρίσει ως ανεξάρτητες τις αυτοαποκαλούμενες «Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ», προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις της Δύσης.

Οι περιοχές αυτές αποτελούσαν κάποτε τη “βιομηχανική καρδιά” της Ουκρανίας, μέρος επαρχιών που μιλούσαν σε μεγάλο βαθμό τη ρωσική γλώσσα στα νοτιοανατολικά της χώρας. Οι υποστηριζόμενοι από τη Ρωσία αυτονομιστές κατέλαβαν τον έλεγχο των περιοχών μετά την ανατροπή του φιλορώσου προέδρου της Ουκρανίας, μια κίνηση που συνέπεσε με την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.

Γράφει ο Νίκος Βασιλειάδης

Η Ρωσία αρνείται ότι είχε οποιονδήποτε ρόλο στη σύρραξη, αλλά είναι τοις πάσι γνωστό πως η Ρωσία σε όλα αυτά τα χρόνια  στήριξε τους αυτονομιστές με διάφορους τρόπους, τόσο στρατιωτικά με οπλισμό, όσο και οικονομικά αλλά και με την έκδοση ρωσικών διαβατηρίων για τους περίπου 800.000 κατοίκους της περιοχής.

Τώρα μετά την χθεσινή απόφαση Πούτιν η Ρωσία για  πρώτη φορά  δηλώνει ξεκάθαρα  ότι δεν θεωρεί το Ντονμπάς τμήμα της Ουκρανίας και με το πρόσχημα της υποστήριξης των ρωσόφωνων κατοίκων της περιοχής στέλνει στρατιωτικές δυνάμεις στις αποσχισθείσες περιοχές, επικαλούμενη το επιχείρημα ότι παρεμβαίνει ως σύμμαχος για να τις προστατεύσει απέναντι στην Ουκρανία, μια κίνηση ανάλογη με αυτή της αναγνώρισης της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, δύο περιοχών που αποσχίσθηκαν από τη Γεωργία, μετά τον πόλεμο του 2008. Η Ρωσία τους παρείχε εκτεταμένη δημοσιονομική υποστήριξη, έδωσε ρωσική υπηκοότητα στους κατοίκους και εγκατέστησε χιλιάδες στρατιώτες σε αυτά τα εδάφη. ματαιώνοντας  τις φιλοδοξίες της Γεωργίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Κάτι ανάλογο τώρα φιλοδοξεί να κάνει και στην περίπτωση της Ουκρανίας.

Η αναγνώριση από τη Ρωσία της ανεξαρτησίας των αυτοαποκαλούμενων «Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ» ουσιαστικά βάζει τέλος στις συμφωνίες του Μινσκ, οι οποίες αν και δεν είχαν εφαρμοστεί αντιμετωπίζονταν από όλες τις πλευρές (συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας) ως η καλύτερη ευκαιρία για την επίλυση της κρίσης. Οι συμφωνίες προέβλεπαν μεγάλο βαθμό αυτονομίας για τις δύο συγκεκριμένες περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας.

Η Ουκρανία όπως είναι φυσικό δεν αποδέχεται αυτή την de facto απόσχιση των εδαφών της με τον  πρεσβευτή της στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών Σεργκέι Κίσλιτσια να παρεμβαίνει  στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας ότι «τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα» της χώρας του «παραμένουν αμετάβλητα, ανεξαρτήτως των ανακοινώσεων και των ενεργειών» της Ρωσίας.

Το Κίεβο απαιτεί η Μόσχα «να ακυρώσει την απόφαση της αναγνώρισης» των δύο αυτοανακηρυγμένων Λαϊκών Δημοκρατιών στην ανατολική Ουκρανία ως ανεξάρτητων κρατών, να «επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» και να προχωρήσει «σε άμεση και επαληθεύσιμη απόσυρση των στρατευμάτων κατοχής» πάραυτα, πρόσθεσε ο ουκρανός διπλωμάτης.

Στο πλευρό της Ουκρανίας βρίσκεται η Δύση η οποία με κάθε τρόπο έχει προειδοποιήσει τη Μόσχα ότι οποιαδήποτε εισβολή ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας  (συμπεριλαμβανομένων των αποσχισθέντων περιοχών) θα επέφερε μία ισχυρή απάντηση, όπως αυτή της επιβολής αυστηρών οικονομικών κυρώσεων.

Η Ρωσία όπως διατείνεται δεν έχει κλείσει την πόρτα στη «διπλωματία» για την επίλυση της ουκρανικής κρίσης, αλλά όπως υποστηρίζει η ενέργειά της αυτή έχει σαν στόχο να  αποτρέψει το επαπειλούμενο «λουτρό αίματος» στις περιφέρειες που ελέγχονται από τους φιλορώσους αυτονομιστές στο ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας, όπως δήλωσε ο ρώσος πρεσβευτής στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, Βασίλι Νεμπένζια. “Παραμένουμε ανοικτοί στη διπλωματία, υπέρ της διπλωματικής λύσης Ωστόσο, δεν έχουμε καμία πρόθεση να επιτρέψουμε να διαπραχθεί λουτρό αίματος στο Ντονμπάς”

Το “μπαλάκι” τώρα βρίσκεται στο γήπεδο της Δύσης και στο πώς οι ΗΠΑ αλλά και οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ θα αντιδράσουν σε αυτή την εξέλιξη. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν έχει ξεκαθαρίσει με κάθε τρόπο  ότι η αναγνώριση «θα υπονόμευε περαιτέρω την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, θα συνιστούσε κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου και θα έθετε υπό περαιτέρω αμφισβήτηση την δέσμευση της Ρωσίας, ότι θα εξακολουθήσει να εμπλέκεται στις διπλωματικές προσπάθειες για την εξεύρεση ειρηνικής επίλυσης αυτής της κρίσης». Προειδοποιώντας μάλιστα πως μια τέτοια ενέργεια   θα απαιτούσε μία «άμεση και ισχυρή» απάντηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους της.

Αν οι προειδοποιήσεις των ΗΠΑ  επαληθευτούν, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει τη χειρότερη ευρωπαϊκή κρίση ασφαλείας από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επισκιάζοντας τις εντάσεις που προκλήθηκαν από την προσάρτηση της Κριμαίας και τις προηγούμενες μάχες στην ανατολική Ουκρανία.

Βέβαια το “παζλ” των αντιδράσεων είναι εξαιρετικά δύσκολο μια και η Ευρώπη συνεχίζει να εξαρτάται αποκλειστικά από το ρωσικό αέριο, κάτι που η Ρωσία γνωρίζει πολύ καλά και δεν χάνει ευκαιρία να υπενθυμίσει στην Ευρώπη όπως οι χθεσινές δηλώσεις του υπουργού  Ενέργειας της Ρωσίας σε συνέντευξή του στο Energy Intelligence ο οποίος δήλωσε ότι η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να αντικαταστήσει μεγάλες ποσότητες ρωσικού φυσικού αερίου με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από διάφορες χώρες.

Οι επόμενες μέρες θα είναι “γεμάτες” εξελίξεων και ίσως επώδυνων για ολόκληρη την Ευρώπη καθώς η Ρωσία δεν θα παραμείνει άπραγη μπροστά στο ενδεχόμενο οδυνηρών κυρώσεων που θα της επιβληθούν και ήδη έχει προαναγγείλει αντίμετρα.

Διαβάστε επίσης 

Ραγδαίες εξελίξεις στην Ουκρανία: Ο Πούτιν στέλνει ειρηνευτική δύναμη στις αποσχισθείσες περιοχές

Ο Μπάιντεν θα απαγορεύσει εμπόριο και επενδύσεις με τις αποσχισθείσες περιοχές της Ουκρανίας