Τζούλιαν Ασάντζ: Η ιστορία του μεγαλύτερου εχθρού των ΗΠΑ

Το μεσημέρι της 11ης Απριλίου ο ιδρυτής των WikiLeaks Τζούλιαν Ασάνζ εκδιώχθηκε από την πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο, όπου είχε βρει πολιτικό άσυλο, έπειτα από επτά χρόνια παραμονής και εν μέσω καταγγελιών για απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης.

Τώρα που ο Αυστραλός δημοσιογράφος βρίσκεται στα χέρια των βρετανικών Αρχών και το ενδεχόμενο να εκδοθεί στις ΗΠΑ μοιάζει πιο κοντινό από ποτέ εφόσον εκκρεμεί και ένταλμα σε βάρος του από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ας κάνουμε μια αναδρομή στην ιστορία του και στους λόγους που τον οδήγησαν να κλειστεί σε ένα κτίριο, χωρίς να βλέπει το φως του ήλιου, για μία επταετία.

Οι αποκαλύψεις των WikiLeaks που ενόχλησαν τις ΗΠΑ

Ο ιστότοπος WikiLeaks, που ιδρύθηκε το 2006 από τον Ασάνζ, επιτρέπει να δημοσιοποιηθούν στο Διαδίκτυο ενοχοποιητικά έγγραφα χωρίς να αποκαλύπτει την ταυτότητα αυτού που τα δημοσιεύει. Η πλατφόρμα έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό το 2009 με τη δημοσιοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων μηνυμάτων που εστάλησαν στις ΗΠΑ την 11η Σεπτεμβρίου του 2001. Στη συνέχεια κλιμάκωσε τις αποκαλύψεις της, δημοσιοποιώντας ένα βίντεο από σφάλμα του αμερικανικού στρατού στο Ιράκ και έπειτα χιλιάδες στρατιωτικά έγγραφα για το Αφγανιστάν.

Στις 28 Νοεμβρίου του 2010, το WikiLeaks δίνει στη δημοσιότητα με τη βοήθεια πέντε μεγάλων διεθνών εφημερίδων (The New York Times, The Guardian, Der Spiegel, Le Monde, El Pais), περισσότερα από 250.000 απόρρητα έγγραφα που αποκάλυπταν μυστικά της αμερικανικής διπλωματίας. Μετά το σκάνδαλο αυτό, που έμεινε γνωστό ως «Cablegate», ο Τζούλιαν Ασάνζ έγινε ο νούμερο ένα δημόσιος εχθρός στις ΗΠΑ.

Οι αποκαλύψεις στο πλαίσιο του «Cablegate» δεν θα είχαν γίνει αν δεν υπήρχε η διεμφυλική Αμερικανίδα στρατιωτικός Τσέλσι Μάνινγκ, η οποία έδωσε στο WikiLeaks περισσότερα από 700.000 εμπιστευτικά έγγραφα. Τον Αύγουστο του 2013, η Μάνινγκ καταδικάστηκε σε κάθειρξη 35 ετών από στρατοδικείο. Μετά την απελευθέρωσή της, κατόπιν μείωσης της ποινής της από τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, η Μάνινγκ ξαναμπήκε στη φυλακή τον Μάρτιο του 2019, εξαιτίας της άρνησής της να καταθέσει ως μάρτυρας σε έρευνα για το WikiLeaks.

Συνολικά, σύμφωνα με τον ιστότοπο, μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευτεί «περισσότερα από 10 εκατομμύρια έγγραφα», που αφορούν τον τομέα της οικονομίας, της ψυχαγωγίας και της πολιτικής.

Οι κατηγορίες για βιασμό που τον «έφεραν» στην πρεσβεία του Ισημερινού

Τον Αύγουστο του 2010 εκδίδεται από τις Αρχές της Σουηδίας ένταλμα σύλληψης σε βάρος του Ασάνζ, καθώς εκκρεμούσαν δύο κατηγορίες στο όνομά του: η μία για βιασμό και η άλλη για σεξουαλική παρενόχληση, έπειτα από την επίσκεψή του στη χώρα, για επαγγελματικούς σκοπούς. Ο ίδιος τότε αρνήθηκε τις κατηγορίες ενώ παράλληλα εξέφρασε τους φόβους τους ότι αν εκδοθεί στη Σουηδία για να δικαστεί, σειρά θα είχε και η έκδοσή του στις ΗΠΑ όπου έτσι κι αλλιώς υπήρχε ένταλμα σύλληψης για τη δημοσιοποίηση μυστικών αρχείων της κυβέρνησης από τα WikiLeaks.

Στη συνέχεια, οι σουηδικές Αρχές εξέδωσαν διεθνές ένταλμα σύλληψης μέσω της Interpolγια τον Ασάνζ. Τότε, ο ιδρυτής των WikiLeaks παρουσιάστηκε στη βρετανική αστυνομία τον Δεκέμβριο του 2010 και αφού παρέστη σε διαδικασία ακρόασης, του δόθηκαν εγγυήσεις για τη μη έκδοσή του. Όπως αναφέρει ο Guardian, μετά από δύο χρόνια δικαστικών μαχών, τα δικαστήρια της Μεγάλης Βρετανίας αποφάσισαν πως ο Ασάνζ θα έπρεπε να εκδοθεί στη Σουηδία, με αποτέλεσμα ο δημοσιογράφος να καταφύγει στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο και να ζητήσει πολιτικό άσυλο, το οποίο και του δόθηκε.

Τι απέγινε με τις κατηγορίες στη Σουηδία

Τον Μάιο του 2017 οι δικαστικές αρχές της Σουηδίας σταμάτησαν την προκαταρκτική έρευνα για την κατηγορία του βιασμού, δηλώνοντας πως σε αυτό το χρονικό σημείο «όλες οι πιθανότητες να διεξαχθεί μια έρευνα έχουν εξασθενήσει». Όσον αφορά στη δεύτερη κατηγορία για σεξουαλική παρενόχληση σε μια ακόμη Σουηδέζα, η προθεσμία για την εξέτασή τους από τις σουηδικές αρχές έληξε το 2015.

Μια «προαναγγελθείσα» εκδίωξη από τον Ισημερινό

Στις αρχές Απριλίου, τα WikiLeaks ανακοίνωσαν με ανάρτησή τους στο Twitter ότι τις επόμενες ώρες ή μέρες, ο Τζούλιαν Ασάνζ επρόκειτο να εκδιωχθεί από την πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο, όπου έχει βρει καταφύγιο από το 2012. Τα WikiLeaks επικαλέστηκαν τότε ανώτερο αξιωματούχο της πρεσβείας του Ισημερινού, ενώ ανέφεραν πως αιτία γι’ αυτή την απόφαση είναι το σκάνδαλο INAPapers, σημειώνοντας παράλληλα πως υπήρχε συμφωνία με τη Μεγάλη Βρετανία για τη σύλληψή του.

Το ΙΝΑPapers είναι σκάνδαλο διαφθοράς που εμπλέκει τον πρόεδρο της χώρας του Ισημερινού, Λένιν Μορένο. Πριν λίγες μέρες, ο Moreno κατηγόρησε τον Ασάνζ για συνεχείς παραβιάσεις στους όρους της χορηγίας ασύλου που του δόθηκε το 2012. Εκτός από το INAPapers, o Μορένο κατηγορεί τα WikiLeaks για διαρροή φωτογραφιών της προσωπικής του ζωής.

Η στιγμή της προσαγωγής κάνει τον γύρο του διαδικτύου

Λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση το μεσημέρι της Πέμπτης ότι ο Ισημερινός άρει την παροχή ασύλου στον Ασάνζ, ειδικό κλιμάκιο της βρετανικής αστυνομία είχε φτάσει στο κτίριο της πρεσβείας για να συλλάβει τον δημοσιογράφο. Η εικόνα του να σύρεται από τους άνδρες ασφαλείας με γένια και μακριά μαλλιά έκανε μέσα σε λίγη ώρα τον γύρο του διαδικτύου και αποτέλεσε το πρώτο θέμα στα διεθνή Μέσα.

Διεθνείς αντιδράσεις

«Ο Τζούλιαν Ασάνζ δεν είναι ήρωας και κανείς δεν είναι πάνω από το νόμο. Κρυβόταν από την αλήθεια επί χρόνια», ανέφερε σχετικά με τη σύλληψη του δημοσιογράφου ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Τζέρεμι Χαντ. Ωστόσο, έχει ήδη ανοίξει ο ασκός του Αιόλου από τη διεθνή κοινότητα προς υποστήριξη του Ασάνζ.

Έντουαρντ Σνόουντεν: Μαύρη μέρα για την ελευθερία του τύπου

Ο πρώην συνεργάτης των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος Έντουαρντ Σνόουντεν δήλωσε αναφορικά με τη σύλληψη Ασάνζ πως αποτελεί «μαύρη στιγμή για την ελευθερία του Τύπου» και συμπλήρωσε, στον λογαριασμό του στο twitter: «Οι φωτογραφίες που δείχνουν πως ο πρεσβευτής του Ισημερινού προσκαλεί την μυστική αστυνομία της Βρετανίας για να σύρει έξω από το κτίριο της πρεσβείας κάποιον του οποίου η δημοσιογραφική δουλειά – είτε αυτό αρέσει είτε όχι- έχει βραβευτεί, θα μπουν στα βιβλία της ιστορίας. Οι επικριτές του Ασάνζ μπορούν να χαίρονται, αλλά αυτή είναι μια μαύρη στιγμή για την ελευθερία του Τύπου».

OHE: Παράνομη η κράτηση του Ασάνζ

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ήδη από το 2016 είχε ζητήσει την απελεύθερωση του Ασάνζ, ζητώντας παράλληλα την εξασφάλιση της σωματικής του ακεραιότητας και της ελευθερίας μετακίνησης.

Πάμελα Άντερσον: Βρετανία είσαι η «σκύλα» της Αμερικής

Η ηθοποιός και ακτιβίστρια Πάμελα Άντερσον, η οποία διατηρούσε προσωπικές επαφές με τον Ασάνζ, δηλώνει εξοργισμένη με τη σύλληψη του δημοσιογράφου, αποκαλώντας τη Βρετανία «σκύλα» της Αμερικής.

Ο Τζούλιαν Ασάνζ είναι μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Κάποιοι, στο πρόσωπό του, βλέπουν έναν «ήρωα» που δεν δίστασε να τα βάλει με το «τέρας» των ΗΠΑ. Για άλλους, κυρίως κυβερνητικούς παράγοντες χωρών, είναι ένας «επικίνδυνος αντάρτης». Σε κάθε περίπτωση, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο ιδρυτής των WikiLeaks άλλαξε τόσο τον τρόπο που διαδίδονται οι πληροφορίες στο Διαδίκτυο όσο και τους όρους της «ερευνητικής δημοσιογραφίας».

Από τις μέχρι τώρα εξελίξεις, ένα είναι βέβαιο: η Ιστορία θα καταγράψει πως ο άνθρωπος που ευθύνεται για την αποκάλυψη σκανδάλων με διεθνή αντίκτυπο, βρισκόταν έγκλειστος σε μια ιδιότυπη φυλακή και αντίκρισε τον ήλιο για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια, μόνο και μόνο για να οδηγηθεί σε μια καινούρια, κανονική φυλακή αυτή τη φορά, με άγνωστο προορισμό και μέλλον.