Τα νοσοκομεία δοκιμάζουν (τώρα) τις αντοχές τους

Η εξάπλωση της νόσου και οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες σε κλίνες και Μονάδες Εντατικής Θεραπείας υποχρεώνουν τους επιτελείς του υπουργείου Υγείας σε αναθεώρηση του πλάνου.

Του Σταύρου Γεωργακόπουλου

Καθημερινή μεταβολή των δεδομένων βιώνουν γιατροί και νοσηλευτές στα νοσοκομεία όλης της χώρας που ορίστηκαν ως «σημεία αναφοράς» για τον κορωνοϊό. Η εξάπλωση της νόσου και οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες σε κλίνες και Μονάδες Εντατικής Θεραπείας υποχρεώνουν τους επιτελείς του υπουργείου Υγείας σε αναθεώρηση του πλάνου.

Αρχικά ορίστηκαν 13 νοσοκομεία. Η λίστα περιλαμβάνει έως σήμερα τα εξής νοσοκομεία.

1η ΥΠΕ: Βασικό: ΓΝ Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία», Αναπληρωματικό: ΓΝ Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός»

2η ΥΠΕ: Βασικό: Πανεπιστημιακό ΓΝ «Αττικόν», Αναπληρωματικό: ΓΝ Ελευσίνας «Θριάσιο»

3η και 4η ΥΠΕ: Βασικό: Πανεπιστημιακό ΓΝ Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ, Αναπληρωματικά: Πανεπιστημιακό ΓΝ Αλεξανδρούπολης, ΓΝ Πτολεμαΐδας «Μποδοσάκειο»

5η ΥΠΕ: Βασικό: Πανεπιστημιακό ΓΝ Λάρισας, Αναπληρωματικό: ΓΝ Λαμίας

6η ΥΠΕ: Βασικό: Πανεπιστημιακό ΓΝ Πατρών «Παναγιά η Βοήθεια», Αναπληρωματικό: Πανεπιστημιακό ΓΝ Ιωαννίνων

7η ΥΠΕ: Βασικό: Πανεπιστημιακό ΓΝ Ηρακλείου, Αναπληρωματικό: ΓΝ Χανίων «Ο Άγιος Γεώργιος».

Φυσικά, το μεγαλύτερο βάρος θα σηκώσουν τα τρία νοσοκομεία της Αττικής και το ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης. Κυρίως λόγω πληθυσμού που καλούνται να εξυπηρετήσουν και, βέβαια, επειδή η διασπορά στα μεγάλα κέντρα γίνεται πιο εύκολα.

Στην πράξη, ωστόσο, τη μεγαλύτερη πίεση δέχθηκε το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο στο Ρίο, επειδή εκεί διακομίστηκαν ή πήγαν από μόνοι τους οι εκδρομείς που κόλλησαν τον ιό στην Αίγυπτο και το Ισραήλ. Ανάμεσά τους και ο 66χρονος εκπαιδευτικός από την Κρήτη, που έμενε και εργαζόταν στην Ηλεία. Συνολικά στο Πανεπιστημιακό της Πάτρας εισήχθη σαν 17 ασθενείς. Για να αντέξει το νοσοκομείο δημιουργήθηκαν ειδικοί χώροι στην Οφθαλμολογική και την ΩΡΛ κλινική.

Ανάλογες διαμορφώσεις έγιναν και στα άλλα νοσοκομεία αναφοράς. Στο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης αρχικά δημιουργήθηκαν δύο κλίνες Αρνητικής Πίεσης και 10 κλίνες ως Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Σταδιακά, όμως, άρχισε η εκκένωση της Α’ Παθολογικής για να χρησιμοποιηθεί ο χώρος αποκλειστικά από ασθενείς με κορωνοϊό. Στο ΑΧΕΠΑ νοσηλεύτηκε και η 38χρονη που καταγράφηκε ως το πρώτο κρούσμα στην Ελλάδα. Μαζί και ο γιος της. Πήραν, όμως, ήδη εξιτήριο και οδηγίες για παραμονή στο σπίτι τους.

Σε αντίθεση με το Ρίο, όπου υπήρξε πρόβλημα και με το νοσηλευτικό προσωπικό, στα υπόλοιπα νοσοκομεία αποφεύχθηκε ο κίνδυνος για διασπορά του κορωνοϊού σε γιατρούς και νοσηλευτές. Αυτός είναι και ο μεγαλύτερος φόβος των εργαζομένων. Τα νοσοκομεία υποστελεχώνονται και χρειάζονται άμεσα προσωπικό. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγγειλε την άμεση πρόσληψη γιατρών και νοσηλευτών, με διαδικασίες fast track. Αλλά οι ανάγκες είναι μεγάλες και αυξήθηκαν έπειτα από την απόφαση για χορήγηση γονικής άδειας στις οικογένειες με ανήλικα παιδιά.

«Έπρεπε να εξαιρεθούν οι εργαζόμενοι στο σύστημα υγείας», μας είπαν σε όλα τα νοσοκομεία.

Το πρόβλημα γίνεται αντιληπτό με μία απλή καταγραφή των κλινών που λειτουργούν στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Συνολικά ο δημόσιος τομέας έχει ενεργές 557 ΜΕΘ. Αλλά υπάρχουν και 100 κλειστές εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού.

«Προσευχόμαστε και να μην κολλήσουμε κι εμείς διότι τότε η κατάσταση θα ‘ναι δραματική. Θα κινδυνεύσει το σύστημα με κατάρρευση», ακούσαμε στο περιθώριο της συνέλευσης που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στον Ευαγγελισμό. Οι εικόνες με τις μάσκες προστασίας στα πρόσωπα γιατρών και νοσηλευτών αποδείκνυε την επίγνωση της κατάστασης για έναν ύπουλο εχθρό που έως τώρα μεταδίδεται με χίλιους κι έναν τρόπους.

Ο «Ευαγγελισμός» είχε εφημερία χθες και όλοι περίμεναν αυξημένη προσέλευση. Γι’ αυτό έπαιρναν τα μέτρα τους. Στο μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας υπήρχε πρόβλεψη να διατεθούν 15 ΜΕΘ για τον κορωνοϊό και επίσης είχαν δημιουργηθεί 52 κλίνες Αρνητικής Πίεσης. Όλες στον 6ο όροφο, ο οποίος εκκενώθηκε.

Στο «Σωτηρία» δημιουργήθηκαν 10 θάλαμοι υψηλής πίεσης. Από την Παρασκευή άρχισαν να προετοιμάζονται και άλλοι χώροι για να υποδεχθούν κρούσματα κορωνοϊού. Αλλά όπως λένε «χώρους διαθέτουμε, προσωπικό δεν έχουμε».

Στο «Αττικό» ετοιμάζονται κι άλλες κλινικές. Υπάρχουν ήδη 19 κλίνες ΜΕΘ για την αντιμετώπιση κρουσμάτων κορωνοϊού, από τις συνολικά 27 του νοσοκομείου. Οι υπόλοιπες οκτώ δεν λειτουργούν ακόμα, αλλά σταδιακά θεωρούν ότι μπουν κι αυτές στη μάχη μέσα από τις προσλήψεις. Παράλληλα, αυξάνονται οι χώροι της Αρνητικής Πίεσης στην Β’ Παθολογική.

Την ίδια ώρα, τρέχουν οι διαδικασίες για να μπουν στη μάχη κατά της νόσου η Παμακάριστος και το Λοιμωδών σε περιοχές πυκνοκατοικημένες, άρα και με αυξημένες ανάγκες στην περίπτωση που υπάρξει επιδείνωση στη διασπορά του ιού.

Ο Μιχάλης Γιαννάκος είχε χτυπήσει καμπανάκι για την επερχόμενη, εκείνη την περίοδο, επιδημία από τις 19 Ιανουαρίου. Τότε που ο πλανήτης παρακολουθούσε απλά τις εξελίξεις στην Κίνα και απλά κατέκρινε την αδράνεια των Αρχών που άφησε το φαινόμενο να διογκωθεί.

Το νομικό κενό για την ενεργοποίηση της Πολιτικής Προστασίας

Πέρασαν δύο εβδομάδες από την ημέρα που η «ΜΠΑΜ στο ρεπορτάζ» ανέδειξε την ανάγκη να περάσει ο συντονισμός της μάχης κατά του κορωνοϊού στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Όταν αποκαλύψαμε με στοιχεία το κενό που υπήρχε, κάποιοι μας χλεύασαν. Ήρθε, όμως, την περασμένη Τετάρτη ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ανακοίνωσε το αυτονόητο.

«Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας αναλαμβάνει στο εξής τον συντονισμό Kυβέρνησης, αυτοδιοίκησης, Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας», είπε ο πρωθυπουργός στο διάγγελμά του.

Μόνο που τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προχώρησε με βάση τη λογική και τη νομοθεσία. Μόνο που δεν τον ενημέρωσαν οι αρμόδιοι για το κενό νόμου που εμποδίζει τη σωστή λειτουργία της Πολιτικής Προστασίας Γενικής Γραμματείας απέναντι στην πανδημία.

Για παράδειγμα, τον συντονισμό, με βάση το άρθρο 36 του Ν. 4662/2020, αναλαμβάνει το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ), που αποτελεί κατά την παρ. 1 αυτού Ειδική Κεντρική Υπηρεσία του Πυροσβεστικού Σώματος και εποπτεύεται από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας.

Το ΕΣΚΕΔΙΚ, όμως, στερείται κανονισμού λειτουργίας. Επίσης, όπως, έχουμε αποκαλύψει δεν προβλέπεται στη σύνθεσή του και ένας επιδημιολόγος που είναι απαραίτητος σε τέτοιες κρίσεις.

Μία λύση είναι η έκδοση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου που θα επαναφέρει στη δράση το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) που καταργήθηκε από τον πρόσφατο νόμο. Ουσιαστικά θα γίνει αναστολή των διατάξεων που περιλαμβάνονται στον 4662, αλλά για συγκεκριμένο διάστημα και θα τεθούν σε ισχύ τα άρθρα του 3013/2002 με το σχέδιο «Ξενοκράτης», παρά το γεγονός ότι και τότε, όπως είχαμε επισημάνει, δεν υπήρχε ξεκάθαρο σχέδιο για επιδημίες.

Από ‘κει και πέρα, βέβαια, πρέπει να γίνουν κάποια βήματα από τον Νίκο Χαρδαλιά. Ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, για παράδειγμα, πρέπει να εκδώσει… χθες απόφαση για να ορίσει την κατάσταση ετοιμότητας κάθε Περιφερειακής Ενότητας. Υπάρχει διαβάθμιση που οδηγεί και σε ανάλογη δέσμη μέτρων.

1) Κατάσταση Συνήθους Ετοιμότητας, 2) Κατάσταση Αυξημένης Ετοιμότητας, 3) Κατάσταση Επιφυλακής και 4) Κατάσταση Κινητοποίησης ή Κατάσταση Ειδικής Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας.

Επίσης… χθες έπρεπε να ‘χει συγκληθεί το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας, το οποίο είναι το ανώτατο επιχειρησιακά όργανο της Πολιτικής Προστασίας, όπως προβλέπεται στα άρθρα 11 και 12 παρ. 1(β) του Ν. 4662/2020.ç.

*Όπως δημοσιεύθηκε στην «ΜΠΑΜ» στο ρεπορτάζ