Διεθνής Διαφάνεια: Ελλάδα και Κύπρος, σημαντική οπισθοχώρηση στον δείκτη αντίληψης της διαφθοράς

Σημαντική οπισθοχώρηση σε ό,τι αφορά την αντίληψη της διαφθοράς στη χώρα και το κράτος δικαίου κατέγραψε η Ελλάδα στη σχετική ετήσια έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας. Αν και στους τομείς της διαφθοράς η χώρα δείχνει να τα πηγαίνει καλά, εντούτοις ένας τομέας μοιάζει να «χαλάει» συνολικά την εικόνα της.

«Κρίση κράτους δικαίου»
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, η Ελλάδα υποχώρησε το 2023 τρεις θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη έναντι της προηγούμενης χρονιάς και πλέον βρίσκεται στην 59η θέση, με τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς (CPI) να διαμορφώνεται στο 49/100. Η έκθεση περιγράφει πως η Ελλάδα «αντιμετωπίζει κρίση του κράτους δικαίου που αντιστρέφει τη θετική πορεία της χώρας κατά την τελευταία δεκαετία». Στην κατάταξη, η Ελλάδα συγκεντρώνει τους ίδιους βαθμούς με τη Ναμίμπια, ενώ στην ΕΕ οι μόνες χώρες που καταγράφουν χειρότερη επίδοση από την Ελλάδα είναι η Βουλγαρία (63η), η Ρουμανία (67η) και η Ουγγαρία (76η).

Όπως αναφέρει η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδας «οι συνέπειες από τις φερόμενες παράνομες υποκλοπές επικοινωνιών δημοσιογράφων και πολιτικών της αντιπολίτευσης από την κυβέρνηση, οι επιθέσεις στην ελευθερία του τύπου και η μειωμένη δικαστική ανεξαρτησία συνέβαλαν στην πιο απότομη πτώση του κράτους δικαίου στην ΕΕ». Οι ανησυχίες αυξάνονται «εξαιτίας της υπερβολικής παρέμβασης της κυβέρνησης στο σκάνδαλο των υποκλοπών με αναφορές για απειλές σε μέλη του ανεξάρτητου ελεγκτικού οργάνου που ερευνά την υπόθεση και για παρεμπόδιση μαρτύρων» αναφέρει η έκθεση.

Χαμηλά αλλά… καλύτερα η Κύπρος
Σε αντίθετη κατεύθυνση από την Ελλάδα κινήθηκε η Κύπρος, καθώς σύμφωνα με την έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας, η χώρα βρίσκεται στην 49η θέση του Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς (CPI), ανάμεσα σε 180 χώρες του κόσμου. Πετυχαίνοντας συνολική βαθμολογία 53/100, η Κύπρος κατέγραψε βελτίωση συγκριτικά με το 2022, όταν κατέλαβε την 51η θέση με βαθμολογία 52. Ωστόσο, η έκθεση σημειώνει ότι η αναφορά στη διαφθορά γίνεται όλο και πιο δύσκολη για τους δημοσιογράφους, «αποδυναμώνοντας έναν ζωτικής σημασίας έλεγχο της κυβέρνησης, λόγω της αυξημένης χρήσης στρατηγικών δικαστικών αγωγών κατά της δημόσιας συμμετοχής ή υπό των φόβο λήψης νομικών μέτρων από ισχυρές επιχειρήσεις και πολιτικούς».

Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται, σύμφωνα με τον οργανισμό, σε χώρες όπως η Κύπρος, η Μάλτα (51), η Ιρλανδία (77), η Ουγγαρία (42), η Κροατία (50), η Βουλγαρία (45), η Ολλανδία (79) και η Πολωνία (54), ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο, φαίνονται να καταγράφονται σοβαρά ζητήματα διαφθοράς, αφού ο παγκόσμιος μέσος όρος του Δείκτη παραμένει για 12η συνεχόμενη χρονιά στους 43 βαθμούς με περισσότερα από τα δύο τρίτα των χωρών να συγκεντρώνουν κάτω των 50 βαθμών. Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι η παγκόσμια τάση αποδυνάμωσης των συστημάτων δικαιοσύνης μειώνει τη λογοδοσία των δημόσιων λειτουργών, γεγονός που επιτρέπει την άνθηση της διαφθοράς.

Αποδυνάμωση της δικαιοσύνης
Τόσο οι αυταρχικοί όσο και οι δημοκρατικοί ηγέτες υπονομεύουν τη δικαιοσύνη. Αυτό αυξάνει την ατιμωρησία για τη διαφθορά και την ενθαρρύνει ακόμη και με την εξάλειψη των συνεπειών για τους εγκληματίες. Οι διεφθαρμένες πράξεις, όπως η δωροδοκία και η κατάχρηση εξουσίας, διεισδύουν επίσης σε πολλά δικαστήρια και άλλους θεσμούς της δικαιοσύνης σε όλο τον κόσμο. Όπου η διαφθορά είναι ο κανόνας, οι ευάλωτοι άνθρωποι έχουν περιορισμένη πρόσβαση στη δικαιοσύνη, ενώ οι πλούσιοι και ισχυροί καταλαμβάνουν ολόκληρα συστήματα δικαιοσύνης, εις βάρος του κοινού καλού.

Οι χώρες που κατατάσσονται ψηλά στον CPI έχουν το δικό τους πρόβλημα ατιμωρησίας, ακόμη και αν αυτό δεν αντικατοπτρίζεται στις βαθμολογίες τους. Πολλές διασυνοριακές υποθέσεις διαφθοράς έχουν εμπλακεί σε εταιρείες από χώρες με υψηλή βαθμολογία που καταφεύγουν στη δωροδοκία όταν δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό. Άλλες έχουν εμπλέξει επαγγελματίες που πωλούν μυστικότητα ή επιτρέπουν με άλλο τρόπο τη διαφθορά ξένων διεφθαρμένων αξιωματούχων. Και όμως, οι χώρες με την υψηλότερη βαθμολογία συχνά αποτυγχάνουν να κυνηγήσουν τους δράστες της διακρατικής διαφθοράς και τους υποκινητές τους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Διεθνής Διαφάνεια: Πτώση μετά από 10 χρόνια στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς για την Ελλάδα – Ποιοι είναι οι λόγοι

Το μακρύ πλοκάμι της Διαφθοράς και τα μαύρα ταμεία των Μεταφορών