Η Εθνική Αρχή ∆ιαφάνειας στο µικροσκόπιο των Θεσµών

Οι πιέσεις των θεσμών προκειμένου η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) να καταστεί πλήρως επιχειρησιακή έως τον Νοέμβριο του 2020, αποδίδουν καρπούς. Μετά από καθυστερήσεις και ολιγωρίες μηνών ολοκληρώθηκε μεσοβδόμαδα η ανάρτηση των πινάκων αξιολόγησης για την επιλογή του προέδρου και των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης της ΕΑΔ, αλλά και η διαδικασία των ενστάσεων.

Του Θανάση Κουκάκη

Ασφυκτικό πρέσινγκ για την ταχεία επιλογή των µελών της επιτροπής καθώς και της µονάδας ελέγχου και ερευνών της Αρχής.

Τις αμέσως επόμενες εβδομάδες, και μετά την εξέταση των ενστάσεων, η επιτροπή επιλογής θα υποβάλει προς το Υπουργικό Συμβούλιο τον τελικό κατάλογο με τους επικρατέστερους υποψηφίους.

Πρέπει να σημειωθεί πως οι θεσμοί παρακολουθούν στενά τις διαδικασίες ολοκλήρωσης της διοικητικής δομής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, του φορέα που είναι επιφορτισμένος να υλοποιεί και να αναθεωρεί το Εθνικό Σχέδιο για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς. Πέραν από τον διορισμό του προέδρου και των μελών του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, οι θεσμοί πιέζουν για την ταχεία επιλογή των μελών της επιτροπής ελέγχου και τη στελέχωση της διεύθυνσης εσωτερικού ελέγχου, καθώς και της μονάδας ελέγχου και ερευνών της Αρχής.

ΟΙ ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ

Είναι γεγονός πως η επιχειρησιακή ικανότητα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας έχει αυξηθεί από τη σύστασή της τον Αύγουστο του 2019 έως σήμερα με τις προσλήψεις διοικητικού προσωπικού, τον διορισμό ανώτερων υπαλλήλων ως διευθυντών και τη σύνταξη του στρατηγικού σχεδίου της Αρχής να συντελούν σε αυτό.

Ο δε Διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, Άγγελος Μπίνης, έχει ενδιάμεσα εμπλακεί σε πολλές διαφορετικές έρευνες που εκτείνονται από τη χρηματοδότηση των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων έως τους ελέγχους για την προστασία της δημόσιας υγείας από την πανδημία του κορωνοϊού.

Ωστόσο, πέρα από την «καθημερινή ρουτίνα», οι θεσμοί αναμένουν από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας να δρομολογήσει δύο εμβληματικά projects.

Το πρώτο αφορά στον σχεδιασμό ενός ειδικού πλαισίου εσωτερικού ελέγχου για το σύνολο της ελληνικής δημόσιας διοίκησης.

Το δεύτερο σχέδιο έχει να κάνει με την αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων που δεσμεύονται για τη διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος με αποφάσεις της Αρχής για το Ξέπλυμα ή με εισαγγελικές εντολές.

Ειδικότερα, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας έχει αναλάβει τη βελτίωση του πλαισίου για τη ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων και τη δημιουργία ενός συστήματος πληροφοριών για τη διαχείριση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων, κάτι που αποτελεί εθνική και διεθνή υποχρέωση της χώρας.

Για να προχωρήσουν τα παραπάνω θα πρέπει πρώτα να στελεχωθεί διοικητικά η Εθνική Αρχή Διαφάνειας και ειδικά το Συμβούλιο Διοίκησης της Αρχής που από τον νόμο είναι αρμόδιο να εγκρίνει τον στρατηγικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό της Αρχής, το ετήσιο και το πολυετές πλάνο ελεγκτικής δράσης της, το σχέδιο προϋπολογισμού της Αρχής και την ετήσια έκθεση απολογισμού των δραστηριοτήτων της Αρχής. Δεν είναι τυχαίο πως το Συμβούλιο Διοίκησης της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας απολαμβάνει μεγάλης ανεξαρτησίας.

Σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας του, «ο πρόεδρος και τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, δεσμεύονται μόνο από τον νόμο και τη συνείδησή τους και δεν υπόκεινται σε ιεραρχικό έλεγχο ούτε σε διοικητική εποπτεία από κυβερνητικά όργανα ή άλλες διοικητικές αρχές ή άλλον δημόσιο ή ιδιωτικό οργανισμό.

Ο πρόεδρος και τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης απολαμβάνουν προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας».

Πάντως, ο ίδιος κανονισμός προβλέπει πως οποιοδήποτε μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης, περιλαμβανομένου του προέδρου της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, θα μπορεί να παύεται από το αξίωμά του με «αιτιολογημένη απόφαση» του Υπουργικού Συμβουλίου.

Η ∆ΙΑΦΘΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α ΖΕΙ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΕΥΕΙ

Όπως προαναφέρθηκε, οι θεσμοί επενδύουν πολλά στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας και στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς που αυτή θα καταρτίσει για το 2021. Το γιατί, μπορεί να αναζητηθεί στο Ευρωβαρόμετρο που δημοσιοποίησε μεσοβδόμαδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το οποίο εστιάζει στα επίπεδα της διαφθοράς στην ΕΕ.

Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων (95%) θεωρεί ότι η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη στη χώρα. Παράλληλα, όταν οι Ευρωπαίοι κατά μέσον όρο θεωρούν σε ποσοστό 70% ότι υπάρχει διαφθορά στους εθνικούς δημόσιους θεσμούς και σε ποσοστό 53% ότι υπάρχει διαφθορά στα πολιτικά κόμματα και στους πολιτικούς, στην Ελλάδα τα ποσοστά αυτά διαμορφώνονται σε 91% και 59% αντίστοιχα, ήτοι πολύ πιο ψηλά. Μάλιστα, το 81% των Ελλήνων που μετείχαν στην έρευνα δήλωσαν πως τα τρία τελευταία χρόνια τα επίπεδα της διαφθοράς στη χώρα, είτε αυξήθηκαν είτε έμειναν αμετάβλητα.

Προβληματισμό προκαλεί το γεγονός πως το 93% των ερωτηθέντων απάντησε πως οι πάρα πολλοί στενοί δεσμοί μεταξύ των επιχειρήσεων και της πολιτικής στην Ελλάδα αποτελούν αιτία γέννησης της διαφθοράς, η εκτίμηση του 85% των ερωτηθέντων πως η ευνοιοκρατία και η διαφθορά παρεμποδίζουν τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό, αλλά και το ότι το 88% των συμμετεχόντων στην έρευνα απάντησε πως η διαφθορά είναι μέρος της επιχειρηματικής νοοτροπίας στην Ελλάδα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Οι νέες τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα, η GRECO και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας

Εθνική Αρχή Διαφάνειας: Έρευνα στα γραφεία τριών ΜΚΟ