Live:
_____________
3. Η χώρα μας έχοντας, επομένως, το brand name* σε αυτά τα ζητήματα και προβλήματα της αυτογνωσίας, αυτοβελτίωσης και αναζήτησης της ευτυχίας, μπορεί να οργανώσει ένα μεγάλο κέντρο ανθρωπιστικών σπουδών και ερευνών.
* Ο χρόνος και εμείς έχουν δημιουργήσει σημαντική φθορά, αλλά νομίζω ότι οι άνθρωποι του κόσμου είναι πάντα έτοιμοι να το αποδεχθούν σαν τέτοιο.
4. Υποστηρίζω ότι ο κόσμος μας χρειάζεται μια επανεκκίνηση της σκέψης και της φιλοσοφίας. Ένα τέτοιο κέντρο σπουδών και ερευνών, διαπνεόμενο από έναν οργασμό δημιουργικότητας, μπορεί να γίνει και κέντρο νέας σκέψης. Η υποκίνηση νέας σκέψης πρέπει να είναι μέσα στους προγραμματικούς του στόχους. Με αυτό τον τρόπο ολοκληρώνεται ιδανικά ένας μεγάλος ιστορικός κύκλος: Σε αυτό τον τόπο ξεκίνησε η δυτική σκέψη σαν μια μεγάλη ανθρωπιστική σκέψη και σε αυτό τον τόπο μπορεί να επανεκιννηθεί σαν τέτοια.
5. Είναι φανερή η ωφέλεια της χώρας από ένα τέτοιο κέντρο νέων ανθρωπιστικών σπουδών και ερευνών. H ωφέλεια αυτή δεν θα είναι μόνο οικονομική, αλλά πολύπλευρη και στρατηγική.
6. Η υλοποίηση του σχεδίου.
Πριν μερικούς μήνες δόθηκε στη δημοσιότητα έκθεση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας (ΕΤΕ) στην οποία προτείνεται να γίνει η Ελλάδα διεθνές κέντρο ανώτατης εκπαίδευσης με οικονομικό όφελος προσδιοριζόμενο σε 50 δις. ευρώ σε ορίζοντα δεκαετίας. Η πρόταση αυτή διαφέρει από τη δική μου σημαντικά. Η πρόταση της ΕΤΕ έχει το όραμα να είναι η Ελλάδα ένα εκπαιδευτικό σκαλοπάτι στη ζωή των ανθρώπων. Η δική μου πρόταση, όπως ήδη εξήγησα, υπηρετεί ένα υψηλότερο όραμα με υψηλότερους στόχους για τους ανθρώπους και για την ίδια την χώρα. Τίποτα δεν αποκλείει να πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα και οι δύο προτάσεις. Στην πρόταση της ΕΤΕ είναι ξεκάθαρο οι φορείς που καλούνται να την πραγματοποιήσουν: Το κράτος και τα ΑΕΙ. Στην δική μου πρόταση είναι ξεκάθαρο ποιοι φορείς δεν μπορούν να την πραγματοποιήσουν: Το κράτος και τα ΑΕΙ, τουλάχιστον μέσω των παραδοσιακών μηχανισμών τους. Ο λόγος είναι προφανής: Τίποτα το πραγματικά Υψηλό δεν μπορεί να υλοποιηθεί και να εξυπηρετηθεί αποφασιστικά από γραφειοκρατικούς μηχανισμούς που μάλιστα αναπτύσσουν τα δικά τους ιδιαίτερα συντεχνιακά συμφέροντα. Δίνω σε αυτό το σημείο έναν ορισμό του Υψηλού, εκείνον που έδωσε ο Διονύσιος Λογγίνοςστο Περί Ύψους: Υψηλό είναι ότι έχει την ικανότητα να παρασύρει την ψυχή σε μια ανώτερη θεώρηση των πραγμάτων.
Θεωρητικά οι πολιτικοί θα μπορούσαν να κινητοποιήσουν πόρους και ανθρώπους σε δομές έξω από το κράτος και τα ΑΕΙ. Όμως οι πολιτικοί είναι δέσμιοι της πολιτικής συγκυρίας και των παιγνίων ισχύος που συμβαίνουν σε αυτή, αδυνατώντας να εκπονήσουν μεγάλα σχέδια. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο ισχύει ένας σιδηρούς νόμος που διέπει τα μέλη της πολιτικής ολιγαρχίας: Η αδιάλειπτη μείωση όλων των ποιοτήτων τους, σε επίπεδο νόησης, ηθικής και παντού, κάτι που εμποδίζει στη κατανόηση του Υψηλού. Υπάρχουν και άλλα εμπόδια: Από τη μια, οι αριστεροί έλληνες πολιτικοί (και οι αριστεροί διανοούμενοι), αφενός δεν καλοβλέπουν οποιαδήποτε σύνδεση αρχαίας και νεώτερης Ελλάδας φοβούμενοι κάποια εθνικιστική παρεκτροπή, αφετέρου θεωρούν τον Μαρξ και την μαρξιστική φιλοσοφία σαν την κορωνίδα της φιλοσοφίας. Από την άλλη, όλοι οι υπόλοιποι πολιτικοί έχουν παραδοθεί στην κυρίαρχη ιδέα της επιχειρηματικότητας.Η ιδέα της επιχειρηματικότητας όμως αντιμάχεται πλήρως τον πραγματικό ανθρωπισμό και τις ανθρωπιστικές ιδέες στο βαθμό που ζητά να προηγηθεί η επιχείρηση του ανθρώπου. Αντίθετα η ανθρωπιστική αντίληψη προβάλλει την ιδέα ότι ο (μεμονωμένος) άνθρωπος προηγείται κάθε άλλης μεγάλης οντότητας, όπως είναι ο Θεός, το κράτος, το κόμμα, η κοινότητα, η επιχείρηση.
Στον πυρήνα της προσπάθειας αυτής πρέπει να υπάρξουν κάποιοι εμπνευσμένοι διανοούμενοι. Εμπνευσμένοι σημαίνει καταρχήν ότι έχουν αντίληψη του υψηλού, κάτι που ειδικά στις μέρες μας βρίσκεται σε μεγάλη υποχώρηση ακόμη και ανάμεσα στους διανοούμενους. Ακόμη ότι έχουν την ικανότητα να μην υποκύπτουν σε ανταγωνισμούς κύρους που είναι συχνοί μεταξύ των διανοουμένων. Επίσης πρέπει να μπορούν να δεσμευθούν σε ένα όραμα για τη χώρα.
Από άποψη οικονομικών πόρων, καθαρά για την αρχική του θεμελίωση, το εγχείρημα πρέπει να αναζητήσει εμπνευσμένο ιδιώτη χορηγό (στην περίπτωση αυτή περιλαμβάνονται και τα ιδρύματα). Εξηγήσαμε, δια του αποκλεισμού άλλων περιπτώσεων, γιατί καταλήγουμε στη λύση του ιδιώτη. Εξηγήσαμε επίσης τι σημαίνει «εμπνευσμένος». Προκύπτει όμως το φυσιολογικό ερώτημα: Ο πλούσιος ιδιώτης μπορεί να είναι και εμπνευσμένος; Σε σπάνιες περιπτώσεις, νομίζω, ναι. Αυτές οι σπάνιες περιπτώσεις πρέπει να αναζητηθούν. Άλλωστε, έτσι κι αλλιώς, το εγχείρημα ανήκει στον αστερισμό της σπανιότητας. Της σπανιότητας εκείνης που η τυχόν επιτυχής έκβαση της είναι σε θέση να αλλάξει τη μοίρα μιας χώρας. Και όχι μόνο.
Σημείωση: Σε πολλούς, από τη συχνή χρήση της έννοιας του Υψηλού, θα έχει γεννηθεί το ερώτημα: Τελικά, το μεγάλο αυτό σχέδιο, για την Ελλάδα σαν κέντρο νέων ανθρωπιστικών σπουδών και ερευνών, ασφαλώς υπό την αιγίδα του υψηλού, θα έχει και οικονομική απόδοση, όπως η θέση 5 υποσχέθηκε;
http://www.tovima.gr