Η σημερινή Ελλάδα, εν μέσω της κρίσης

.
Barry Strauss, συνεργάτης

Πέντε χρόνια μετά την εθνική χρεοκοπία στην υφεσιακή ελληνική οικονομία, τίναξε το ευρώ από τα θεμέλιά του, οδήγησε σε βίαιες ταραχές στο κέντρο της Αθήνας και γέννησε εξτρεμιστικα πολιτικα κομμάτα και εκ των δεξιών και εκ της αριστερά, στην Ελλάδα επικρατεί ηρεμία.

Η κυβέρνηση έχει μειώσει τα ελλείμματα, η χρηματιστηριακή αγορά πάει καλά και ο τουρισμός είχε μια θαυμάσια χρονιά φέτος το καλοκαίρι. Η Αθήνα είναι λιγότερο μολυσμένη σε σχέση με το παρελθόν, η Ακρόπολη φωτίζεται τη νύχτα, και η μουσική και το κρασί ρέουν αφθονα στις ταβέρνες. Οι Αθηναίοι είναι τόσο ζωηροί όσο ποτέ, γοητευτικοί και ειλικρινής.

Ωστόσο, μετα την τουριστική περίοδο, τα εστιατόρια είναι μισοάδεια. Η ρύπανση είναι χαμηλή σε κυρίως επειδή οι άνθρωποι μείωσαν τη χρήση των αυτοκινήτων τους, προκειμένου να εξοικονομήσουν χρήματα. Η Συζήτηση σχετικά με την πολιτική περιέχει ένα ορισμένο αβεβαιότητος σχετικά με τους εξτρεμιστές και τις επόμενες εκλογές.

Ο Κεντρο-δεξιός συνασπισμός κυβερνά για τώρα, αλλά το πιο δημοφιλές κόμμα είναι η ριζοσπαστική αριστερά, το ΣΥΡΙΖΑ και ο χαρισματικός ηγέτη της. Εν τω μεταξύ, στην άκρα δεξιά, οι ηγέτες του νεοναζιστικου κόμματος Χρυσή Αυγή είναι στη φυλακή και ο εισαγγελέας τους έχει προφυλακίσει τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης που πρέπει να δικαστούν. Αλλά πολλοί είναι αυτοί που ανησυχούν ότι αυτό απλά θα κάνει την οργάνωση πιο δημοφιλή.

Μου έτυχε στην Αθήνα : Ένας μεσήλικας Αθηναίος μιλάει δυνατά στο κινητό του για το μακρύ κατάλογο των φαρμάκων που γιατρός του έχει παραγγείλει και για την αναμενόμενη κατάρρευση της κυβέρνησης συνασπισμού την επόμενη άνοιξη στην Ελλάδα, ως εάν ήταν και οι δύο προϋποθέσεις που έπρεπε να διαχειρίζεται. Αντιλήφθηκα μια ορισμένη εθνική αίσθηση παραίτησης – και με καλό λόγο – γιατί δεν υπάρχει εύκολη διέξοδος.

Ως έθνος, η Ελλάδα είχε μια τρελή πορεία. Η πρώτη δεκαετία του ευρώ έφερε ένα κύμα των φθηνών δανείων. Το 2004 ήταν η χρονία των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα και δεν ήταν μόνο μια πηγή υπερηφάνειας, αλλά μια ευκαιρία για μαζικές επενδύσεις στις υποδομές της Αθήνας ». Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση αντιμετώπιζε τεράστια και μη βιώσιμα ελλείμματα. Όταν αναγκάστηκε να το παραδεχτεί, ένα σχέδιο διάσωσης ήταν η μόνη λύση.

Οι Έλληνες σήμερα αναφέρονται στην τραγική κατάσταση της οικονομίας ως την «Κρίση», χωρίς περαιτέρω εξήγηση, όπως οι Νεοϋορκέζοι κάθε φορά που αναφέρονται στην καταστροφή των Δίδυμων Πύργων και τους 3.000 θανάτους, ως οι «επιθέσεις».

Η κρίση σημαίνει λιτότητα, που επέβαλε η Ευρώπη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ως προυπόθεση για την οικονομική ενίσχυση.

Η Ελλάδα έχει υποστεί μια απότομη μείωση μισθών, μειώνεται τόσο στην παραγωγή όσο και στην κατανάλωση, εκτόξευση της φτώχειας, ένα ιλιγγιώδες ποσοστό ανεργίας του 27 τοις εκατό – με σχεδόν το 60 τοις εκατό της ανεργίας στους νέους – την επιστροφή στην ύπαιθρο από τους ανθρώπους που αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν τις δεκαετίες που προηγήθηκαν ονειρεύονται καθιστώντας στην Αθήνα, και η μετανάστευση των νέων στη βόρεια Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία. Τι λίγες νέες θέσεις εργασίας που έχει η Ελλάδα συχνά χαμηλά αμειβόμενες και οι αιτούντες είναι συχνά εξαιρετικά υπερκαταρτισμένοι. Εν ολίγοις, η Ελλάδα παραμένει σε ύφεση.

Η Ευρώπη των Εταίρων Ελλάδα στο ευρώ έχουν προσφέρει ελάχιστη βοήθεια σε πολύ υψηλή τιμή στην Ελλάδα, αλλά η Ελλάδα δεν μπορεί να εγκαταλείψει το ευρώ για να πάει πίσω στη δραχμή: Τα έξοδα μετάβασης θα είναι συντριπτικά και η δραχμή θα είναι χωρίς αξία. Οι πολιτικοί στην Ελλάδα έχουν κάνει κάποιες περικοπές, προκειμένου να ικανοποιήσουν τους ξένους πιστωτές, αλλά όχι πολλές.

Αν τα πράγματα βελτιώνονται, βελτιώνονται αργά, και με υψηλό ανθρώπινο κόστος. Όπως και η ίδια η ευρωζώνη, η Ελλάδα φαίνεται να έχει κολλήσει.

Οι Έλληνες δεν προκαλούν πλέον ταραχές, που φαίνεται να παραιτήθηκαν στα νέα δεδομένα.

Είτε η υπόλοιπη Ευρώπη είναι, είναι ένα άλλο θέμα. Με την άνοδο των εθνικισμών, ο στόχος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υποχωρεί. Το ευρώ παρέχει σε ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης ένα κοινό νόμισμα, αλλά δεν έχει μετατραπεί η Ευρώπη σε ένα ομοσπονδιακό κράτος. Αν είχε συμβεί αυτό, οι πλούσιες χώρες της Βόρειας Ευρώπης δεν θα είχαν δίστασει και δεν θα περίμεναν μέχρι την τελευταία στίγμή πριν να βοηθήσούν την Ελλάδα και τις άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης. Με την ίδια λογική, οι Έλληνες πολιτικοί εμφανίζονται απρόθυμοι να κάνουν περισσότερα από το ελάχιστο που απαιτείται για την ικανοποίηση των πιστωτών τους. Ενώ ο ιδιωτικός τομέας έχει συρρικνωθεί, έχουν μόλις μειωθεί οι Δημόσιοι Υπάλληλο. Ενας επίσης τρόπος της ζωής, έχει γίνει η φοροδιαφυγή. Ομάδες Ισχυρό επιρροή σε κάθε φορά που η κυβέρνηση επιχειρεί να απελευθερώσει την αγορά εργασίας, μια αλλαγή που χρειάζεται απεγνωσμένα, βρίσκει εμπόδια και έχει κάνει ελάχιστη πρόοδο.

Παρά το γεγονός ότι πολλοί Έλληνες λένε ότι οι πλουσιότερες γείτονές τους θα έπρεπε να έχουν απορροφήσει το βάρος του χρέους στο φτωχό Νότο, άλλοι προσθέτουν ότι ελπίζουν η λιτότητας να διαρκέσει λίγο περισσότερο, διότι είναι το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να αναγκάσει τους πολιτικούς της χώρας να κάνουν μεταρρυθμίσεις που δεν θα έκαναν ποτέ μονοι του. Αλλά θα έχουν πράγματι τη μεταρρύθμιση ;

Το ένα έλλειμμα που όλη η Ευρώπη φαίνεται να μοιράζονται, είναι το έλλειμμα ηγεσίας.

*Καθηγητής Ανθρωπιστικών Σπουδών και πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Cornell. Είναι ο συγγραφέας του υπό έκδοση βιβλίου Ο Θάνατος του Καίσαρα.

(αγγλικό κείμενο εδω)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Αυγερινός Χατζηχρυσός @avgerinosx