Kitty Genovese: Η δολοφονία που οδήγησε στη δημιουργία του 911 και το «φαινόμενο του παρατηρητή»

Όλες οι δολοφονίες είναι τραγικές, λίγες όμως καταφέρνουν να κερδίσουν την προσοχή της επιστημονικής κοινότητας.

Ωστόσο, η δολοφονία της Kitty Genovese το 1964 στη Νέα Υόρκη έκανε τους ανθρώπους ανά τον κόσμο να αναρωτιούνται πώς λειτουργεί η φύση του ανθρώπου και τι θα πρέπει να κάνουμε σε στιγμές κρίσεων.

Η δολοφονία της Kitty Genovese είναι μια από τις πιο διάσημες υποθέσεις δολοφονίας που βρέθηκαν στο εθνικό προσκήνιο.

Αυτό που την έκανε τόσο γνωστή ήταν η αποκάλυψη πως η 28χρονη τότε κοπέλα βιάστηκε και μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου έξω από την πολυκατοικία της ενώ 38 άνθρωποι παρακολουθούσαν ή άκουγαν τις κραυγές της από τα διαμερίσματά τους, αλλά δεν έκαναν τίποτα για να σταματήσουν την επίθεση.

Η δολοφονία

Η Kitty Genovese επέστρεφε από τη δουλειά στο σπίτι της γύρω στις 2:30 π.μ. στις 13 Μαρτίου 1964, όταν την πλησίασε ένας άνδρας με μαχαίρι. Η Genovese έτρεξε προς την εξώπορτα της πολυκατοικίας της ενώ ο άνδρας την άρπαξε και τη μαχαίρωσε ενώ εκείνη ούρλιαζε.

Ένας γείτονας, ο Robert Mozer, φώναξε από το παράθυρό του: «Αφήστε το κορίτσι ήσυχο!», κάνοντας τον δράστη να τραπεί σε φυγή.

Η Genovese, σοβαρά τραυματισμένη, σύρθηκε στο πίσω μέρος της πολυκατοικίας της. Δέκα λεπτά αργότερα, ο δράστης επέστρεψε, τη μαχαίρωσε, τη βίασε και της έκλεψε τα χρήματά της.

Τη βρήκε η γειτόνισσα Sophia Farrar, τουλάχιστον μία ώρα αργότερα και η Genovese πέθανε στο ασθενοφόρο καθ’ οδόν προς το νοσοκομείο.

Η Genovese είχε ερωτική σχέση με μία γυναίκα εκείνη την εποχή, την Mary Ann Zielonko, και συζούσαν. Γύρω 4 π.μ. η αστυνομία χτύπησε την πόρτα του διαμερίσματος και ενημέρωσε τον Zielonko για το μαχαίρωμα και τον θάνατο της Genovese.

Οι αστυνομικοί ανέκριναν την Zielonko για τη σχέση τους, με την ανάκριση να παίρνει ανάρμοστη τροπή, εστιάζοντας στη σεξουαλική τους ζωή, και διήρκεσε έξι ώρες καθώς την θεώρησαν ύποπτη.

Ο δράστης

Ο Winston Moseley, ένας 28χρονος άνδρας, είχε αφήσει τη γυναίκα του και τους δύο γιους του να κοιμούνται στο σπίτι τους στο South Ozone Park, Queens, γύρω στη 1 π.μ.

Οδηγούσε για ώρες, με ένα αιχμηρό μαχαίρι στην τσέπη του, αναζητώντας ένα θύμα. Συνελήφθη 6 ημέρες αργότερα, σε μία απόπειρα ληστείας και αναγνωρίστηκε από το αυτοκίνητο που οδηγούσε.

Ο Winston Moseley σόκαρε τους αστυνομικούς όταν ομολόγησε όχι μόνο τη δολοφονία της Genovese αλλά ακόμη δύο γυναικών, την ίδια μέρα μάλιστα.

Οι δύο γυναίκες ήταν η 24χρονη Annie Mae Johnson, την οποία πυροβόλησε και έκαψε και η 15χρονη Barbara Kralik την οποία μαχαίρωσε ενώ και οι δύο είχαν βιαστεί.

«Βγήκα εκείνη τη νύχτα με σκοπό να σκοτώσω μια γυναίκα. Επέστρεψα γιατί ήθελα να τελειώσω αυτό που άρχισα. Την μαχαίρωνα μέχρι που σταμάτησε να μιλάει».

Το «φαινόμενο του παρατηρητή»

Άρθρο των New York Times, λίγες ημέρες μετά τη δολοφονία, περιέγραφε πώς 38 γείτονές της άκουσαν τις κραυγές της και την παρακολουθούσαν, αλλά δεν έκαναν τίποτα.

Άρθρο των New York Times

Τα γεγονότα, ωστόσο, αποδείχθηκαν τελείως διαφορετικά. Ναι, ορισμένοι γείτονες είχαν αγνοήσει τις εκκλήσεις της κας Genovese για βοήθεια.

Όμως, οι μεταγενέστερες έρευνες διαπίστωσαν ότι μόνο ένα ζευγάρι από αυτούς είχε σαφή αίσθηση του τι συνέβαινε ή είχε δει έστω φευγαλέα τις επιθέσεις καθώς συνέβαιναν. Πολλοί από τους 38 νόμιζαν ότι άκουγαν έναν καυγά μεταξύ μεθυσμένων ανθρώπων ή ίσως εραστών και δεν έδωσαν σημασία.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, αρκετοί ψυχολόγοι, κάνοντας έρευνες και κοινωνικά πειράματα, κατέληξαν στον όρο «σύνδρομο Genovese» ή «σύνδρομο του παρατηρητή».

Αυτό σημαίνει πως όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των παρευρισκόμενων, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα να επέμβει κάποιος από αυτούς.

Οι κοινωνικοί ψυχολόγοι John Darley και Bibb Latané, ήταν οι πρώτοι που μελέτησαν το φαινόμενο αυτό και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως μένουν απαθή από το να βοηθήσουν εάν βρίσκονται και άλλοι μπροστά, περιμένοντας κάποιον να κάνει την πρώτη κίνηση.

Η δολοφονία της Genovese συνέβαλλε, όμως και στη δημιουργία του αριθμού έκτακτης ανάγκης για την Αμερική, το 911, το οποίο μέχρι τότε δεν υπήρχε.