Νέα πανδημία η παχυσαρκία!

Περισσότερα από 1 δισ. άτομα είναι παχύσαρκα διεθνώς, σύμφωνα με νέα ανησυχητική μελέτη που δημοσίευσε το έγκυρο επιστημονικό περιοδικό «The Lancet».

Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ

---

Ένα στα επτά άτομα παγκοσμίως είναι υπέρβαρο με το φαινόμενο να εξελίσσεται σε μάστιγα και μια εν δυνάμει υγειονομική «βόμβα».

---

Παγκοσμίως η παχυσαρκία εξελίσσεται στη νέα πανδημία, με τα ποσοστά των παχύσαρκων ατόμων να έχουν διπλασιαστεί από το 1990 και να έχουν τετραπλασιαστεί μεταξύ των παιδιών, των εφήβων και των νέων (5 έως 19 ετών). Τα άκρως ανησυχητικά ευρήματα δείχνουν επίσης ότι το 43% των ενηλίκων ήταν υπέρβαροι το 2022, ενώ παχύσαρκοι ήταν ένας στους επτά.
Η έρευνα του «Lancet» φωτίζει και την άλλη πλευρά του νομίσματος, τον υποσιτισμό, ο οποίος, παρότι τα ποσοστά του έχουν μειωθεί, εξακολουθεί να αποτελεί μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας στη Νοτιοανατολική Ασία και την Υποσαχάρια Αφρική. Τα κράτη που συνδυάζουν δύο εντελώς αντιφατικά ευρήματα στον πληθυσμό τους, δηλαδή τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας αλλά και ελλιπούς σωματικού βάρους, λόγω υποσιτισμού είναι πρωτίστως τα νησιά της Καραϊβικής.

Κακή διατροφή

Η κακή διατροφή περιλαμβάνει τον υποσιτισμό, το ελλιπές σωματικό βάρος, την υπερβαρότητα και την παχυσαρκία. Ο υποσιτισμός είναι υπεύθυνος για το 50% των θανάτων στα παιδιά ηλικίας έως 5 ετών διεθνώς και η κακή διατροφή σε κάθε πτυχή της μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση των λεγόμενων νοσημάτων φθοράς, όπως ο διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα καθώς και ορισμένοι καρκίνοι.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συμμετείχε στην ανάλυση των στοιχείων της έρευνας του «Lancet» και τα δεδομένα έχουν περιληφθεί στο Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Υγείας. Σύμφωνα με αυτά, σχεδόν ένας στους 7-8 ανθρώπους σήμερα ζει με παχυσαρκία και οι ιατρικές συνέπειες της παχυσαρκίας θα κοστίζουν πάνω από 4,3 τρισ. δολάρια το 2035.

Παράλληλα, η παιδική παχυσαρκία αναμένεται να αυξηθεί κατά 100% από το 2020 έως το 2035, επηρεάζοντας 400 εκατ. ανηλίκους. Το ποσοστό αυτό είναι τρομακτικό, καθώς αντιστοιχεί σε ένα στα πέντε παιδιά. Συνολικά, στον γενικό πληθυσμό εκτιμάται ότι ένας στους τέσσερις ανθρώπους θα είναι παχύσαρκος το 2035.

Τα νέα δεδομένα υπογραμμίζουν την ανάγκη της πρόληψης και της έγκαιρης αντιμετώπισης της παχυσαρκίας από την παιδική και την εφηβική ηλικία, επισημαίνει ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus. Ο έλεγχος της μάστιγας της παχυσαρκίας με την προαγωγή της σωστής διατροφής και της άσκησης περιλαμβάνει υποχρεωτικά και τη συμβολή του ιδιωτικού φορέα, καθώς τα προϊόντα της βιομηχανίας τροφίμων έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη Δημόσια Υγεία και τη διατήρηση του επιθυμητού σωματικού βάρους.

Πολύπλοκη νόσος

Η παχυσαρκία είναι μια σύνθετη, χρόνια ασθένεια. Τα αίτιά της είναι κατανοητά, όπως και η ανάγκη να αντιμετωπιστεί. Μέχρι σήμερα 31 κράτη λαμβάνουν μέτρα για να αναχαιτίσουν τη νέα αυτή πανδημία που υπονομεύει το μέλλον της νέας γενιάς. Όσο πολύπλοκη είναι η παχυσαρκία, τόσο πολυδιάστατο είναι το πλάνο πρώιμης παρέμβασης για την ανάσχεσή της.

Το πλάνο περιλαμβάνει οκτώ άξονες, ξεκινώντας από την έναρξη της ζωής -κυριολεκτικά- με την προαγωγή του θηλασμού. Τα παιδιά που θηλάζουν έχουν περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσουν φυσιολογικό σωματικό βάρος σε σχέση με εκείνα που πίνουν ξένο γάλα.

Στην παιδική ηλικία είναι σημαντικό να υπάρχει συστηματικός έλεγχος αναφορικά με το μάρκετινγκ τροφίμων και χυμών, αναψυκτικών, που απευθύνονται σε παιδιά. Τα ανθυγιεινά τρόφιμα δεν πρέπει να παρουσιάζονται ως ελκυστικές επιλογές στο κοινό των ανηλίκων. Έλεγχοι και κανονισμοί πρέπει να υπάρχουν και για το περιεχόμενο της σχολικής καντίνας, ώστε να μη διατίθενται εκεί τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπη, ζάχαρη και αλάτι. Τα τρόφιμα πρέπει να έχουν ξεκάθαρες ετικέτες, η υγιεινή διατροφή πρέπει να προάγεται με κάθε τρόπο, να υπάρχουν συγκεκριμένες και επαρκείς ώρες γυμναστικής στα σχολεία, να ελέγχονται τα διατιθέμενα τρόφιμα κοντά σε σχολικές μονάδες και να συμπεριληφθεί η πρόληψη της παχυσαρκίας στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.

Πρόληψη

Όπως επισημαίνει ο Dr Francesco Branca, διευθυντής του Τομέα Διατροφής και Ασφάλειας Τροφίμων του ΠΟΥ, οι χώρες σε παγκόσμιο επίπεδο πρέπει να συμπεριλάβουν στα Εθνικά Συστήματα Υγείας την πρόληψη και την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, με προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, ισότιμα προσβάσιμα και δωρεάν για όλους.

Στις προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι κυβερνήσεις των κρατών είναι η έλλειψη στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων λόγω της κλιματικής αλλαγής. Το κίνημα «No farmers no food», που εξαπλώνεται δυναμικά στην Ευρώπη ως αντίδραση των αγροτών στην ακριβή ενέργεια, τις ακριβές πρώτες ύλες και στους δυσβάσταχτους κανόνες που εμπεριέχει η Κοινή Γεωργική Πολιτική για την «πράσινη» μετάβαση στη γεωργία, εκφράζει πολλές ανησυχίες για την επάρκεια των αγροτικών προϊόντων στο μέλλον. Πρόκειται για τρόφιμα όπως τα κηπευτικά, που αποτελούν τη βάση της διατροφικής πυραμίδας στη μεσογειακή διατροφή. Χωρίς επάρκεια φρούτων, λαχανικών, σιτηρών και δημητριακών, η υγιεινή διατροφή δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη.
Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είχε προβλέψει ότι ο επόμενος παγκόσμιος πόλεμος θα γινόταν για το πόσιμο, καθαρό νερό. Η κλιματική κρίση επηρεάζει την επάρκεια και την καθαρότητα του υδροφόρου ορίζοντα, αλλά ταυτόχρονα επιδρά και στη γεωργία, με την επάρκεια των τροφίμων να μην είναι πια δεδομένη και την επισιτιστική ανασφάλεια να εξαπλώνει ολοένα και περισσότερο το επικίνδυνο δίχτυ της πλήττοντας πρωτίστως παιδιά.

Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

9 στους 10 που αποφεύγουν τον οδοντίατρο δεν έχουν να πληρώσουν

Σημάδια κατάρρευσης του ΕΣΥ – Η υποστελέχωση χτυπάει «καμπανάκια»