ΕΦΕΤ: "Σε περίπτωση αλλοίωσης προϊόντος την ευθύνη φέρει μόνο ο πωλητής"

Σε εφαρμογή είναι από την 1η Σεπτεμβρίου η πολυσυζητημένη και αμφιλεγόμενη διάθεση προϊόντων περιορισμένης διατηρησιμότητας.

Τα συγκεκριμένα προϊόντα πωλούνται σε ελάχιστα, είναι η αλήθεια μέχρι στιγμής, σούπερ μάρκετ και καταστήματα τροφίμων, ωστόσο όσα τα διαθέτουν είναι υποχρεωμένα να τα έχουν σε ξεχωριστό ράφι, με πινακίδα που θα επισημαίνει με κεφαλαία γράμματα την “ιδιαιτερότητα” τους ενώ θα πρέπει να έχουν και χαμηλότερη τιμή.

 

Για τη διάθεση τους υπάρχουν χρονικοί περιορισμοί, που είναι οι εξής:

-Μία εβδομάδα για τα προϊόντα, των οποίων η ελάχιστη διατηρησιμότητα δηλώνεται με την αναγραφή ημέρας και μήνα. Π.χ. 3/9 μπορούν να διατεθούν έως τις 9/9

-Ένας μήνας για τα προϊόντα, των οποίων η ελάχιστη διατηρησιμότητα δηλώνεται με την αναγραφή μήνα και έτους. Π.χ. 9/2013 μπορούν να διατεθούν έως τις 10/2013

-Τρεις μήνες για τα προϊόντα, των οποίων η ελάχιστη διατηρησιμότητα δηλώνεται με την αναγραφή μόνο του έτους. Π.χ. 2013 μπορούν να διατεθούν έως 3/2014

Το News247, με αφορμή την έναρξη διάθεσης των εν λόγω προϊόντων, απευθύνθηκε στον πρόεδρο του ΕΦΕΤ (Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων), Γιάννη Τσιάλτα, προκειμένου να ρίξει φως στο θολό τοπίο των χαρακτηριζόμενων από πολλούς “ληγμένων”.

Ο κ. Τσιάλτας, αφού διευκρίνισε ότι σε αυτή την κατηγορία είναι τα μη ευαλοίωτα προϊόντα, σημείωσε ότι θέμα ασφάλειας των καταναλωτών, λογικά, δεν πρέπει να υπάρχει ενώ επεσήμανε ότι ο ΕΦΕΤ θα προτιμούσε μια άλλη λύση, αυτή της πώλησης προϊόντων που οδεύουν προς λήξη με προσφορά μέχρι την ημερομηνία που λήγουν. Αναφορά έγινε, επίσης, στην ευθύνη που έχουν πλέον τα σούπερ μάρκετ, την οποία δεν φέρουν για τα υπόλοιπα προϊόντα.

 

-Ποια προϊόντα θεωρούνται περιορισμένης διατηρησιμότητας;

“Είναι μια μεγάλη γκάμα προϊόντων. Είναι αυτά που δεν είναι ευαλοίωτα, δηλαδή τα γαλακτοκομικά, αλλαντικά, κρέας και λοιπά, τα οποία αναφέρουν πάνω “ανάλωση έως” και μόλις λήξει η ημερομηνία αποσύρονται από τα ράφια. Υπάρχουν τα άλλα προϊόντα που αναγράφουν “ανάλωση κατά προτίμηση έως”. Είναι τα μη ευαλοίωτα προϊόντα, μερικά από αυτά είναι τα ζυμαρικά, τα όσπρια, οι τσίχλες, τα ζαχαρώδη, οι κονσέρβες κ.τ.λ. Αυτά ο παραγωγός που τα παρασκευάζει βάζει μία κατά προσέγγιση ημερομηνία, που εκτιμάει ότι μέχρι τότε θα έχουν διατηρήσει τα στοιχεία τους, οργανοληπτικά, ποιοτικά και για την ασφάλεια του. Η ρύθμιση του υπουργείου Ανάπτυξης έγινε γιατί θεωρήθηκε ότι και μετά την αναγραφόμενη ημερομηνία, για κάποιο μικρό διάστημα, μπορούν να καταναλωθούν χωρίς να τίθεται θέμα ασφάλειας για τον καταναλωτή. Αυτή είναι η βασική σκέψη. Αυτή η διάταξη ισχύει για πολλές δεκαετίες αλλά δεν την εφάρμοζαν τα σούπερ μάρκετ. Και το πιθανότερο είναι ότι δεν θα την εφαρμόσουν ούτε τώρα. Την υποχρέωση που έχουν είναι να πουλήσουν σε άλλο ράφι, σε διαφορετική διακεκριμένη θέση με αναγραφόμενες ταμπέλες τα προϊόντα, σε τιμή μειωμένη κατά 50%. Αυτό είναι το καινούργιο στοιχείο. Την ευθύνη πώλησης μετά την αναγραφόμενη ημερομηνία την έχει ο πωλητής, δηλαδή τα σούπερ μάρκετ. Πιστεύω ότι τα σούπερ μάρκετ δεν θα είναι διατεθειμένα να αναλάβουν την ευθύνη. Εμείς σαν ΕΦΕΤ διενεργούμε ελέγχους, προγραμματισμένους και μη, σε διάφορα προϊόντα για να προασπίσουμε την υγεία του καταναλωτή. Το ίδιο θα κάνουμε και τώρα, αν υπάρχουν τέτοια ράφια και προϊόντα για να μην έχουν ποιοτικές υποβαθμίσεις που τα καθιστούν ακατάλληλα για κατανάλωση”

 

-Τα συγκεκριμένα προϊόντα χαρακτηρίζονται από την πλειονότητα των καταναλωτών ως “ληγμένα”, κάτι που δεν συμφωνεί το υπουργείο. Ωστόσο, για τέτοια δεν πρόκειται από τη στιγμή που διατίθενται προς πώληση μετά την ημερομηνία λήξης τους;

“Ο παραγωγός που τα φτιάχνει λέει “κατά προτίμηση ανάλωση έως”. Υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που λένε ότι ένα προϊόν που είναι τέτοιου είδους, ζυμαρικά, όσπρια κτλ, μπορεί να καταναλωθεί και κάποιο μικρό διάστημα μετά από αυτή την αναγραφόμενη ημερομηνία. Ο παραγωγός θα μπορούσε να γράψει και μία εβδομάδα ή ένα μήνα μετά. Για να είναι σίγουρος και ασφαλής γράφει μια ημερομηνία που είναι μέσα στα όρια που εκτιμάει αυτός, ανάλογα με τις συνθήκες που θα διατηρηθεί το προϊόν, ποιότητα της πρώτης ύλης κ.α. Υπάρχει μια συζήτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία αναφέρεται στις πολιτικές για τη μείωση των απορριμάτων τροφίμων, στο βαθμό που είναι δυνατό. Δεν έχει ολοκληρωθεί, την παρακολουθούμε σαν ΕΦΕΤ. Κάποια κράτη εφαρμόζουν διατάξεις, τις οποίες επιτρέπει η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλα όχι. Αυτό που εφάρμοζαν και είναι πιο λογικό είναι αυτά που οδεύουν προς την ημερομηνία λήξης κατανάλωσης, να δίνονται πριν τη λήξη σε μία προσφορά, σε καλύτερες τιμές. Αυτό γίνεται στην Ελλάδα σε μερικά προϊόντα και στο εξωτερικό. Έγινε αυτή η διάταξη (σ. για τα περιορισμένης διατηρησιμότητας), το επιτρέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, εμείς το παρακολουθούμε, θα δούμε σε ποιο βαθμό θα εφαρμοστεί και θα προσπαθήσουμε να προασπίσουμε το συμφέρον του καταναλωτή”

 

-Τι πρέπει να προσέχει ο καταναλωτής σε αυτά τα προϊόντα;

“Ο καταναλωτής θα πρέπει να είναι πιο προσεχτικός όταν έχει περάσει η ημερομηνία που έχει θέσει ο παραγωγός του προϊόντος. Μπορεί να έχει υποστεί μια ποιοτική υποβάθμιση, γιατί όσο περισσότερο ένα τρόφιμο διατηρείται, τόσο χάνει κάποια ποιοτικά στοιχεία της θρεπτικής του αξίας, π.χ. βιταμίνες, που με τον χρόνο χάνονται. Θέμα ασφάλειας, λογικά, δεν πρέπει να υπάρχει. Αλλά όλα αυτά συνδέονται και με τις συνθήκες που αυτά διατηρούνται, που δεν μπορούμε τις ξέρουμε γιατί το κάθε τρόφιμο έχει μια προσωπική διαδρομή. Από κάπου ξεκίνησε, από μια βιομηχανία και κατέληξε σε κάποιο ράφι και αν διατηρείται υπό καλές συνθήκες ή όχι”

 

-Σε περίπτωση αλλοίωσης ενός προϊόντος αυτής της κατηγορίας ποιος έχει την ευθύνη;

“Με βάση τη διάταξη που έχει κάνει το υπουργείο Ανάπτυξης και όχι ο ΕΦΕΤ, την ευθύνη την έχει ο πωλητής από τη στιγμή που λήξει το προϊόν και για όσο διάστημα είναι αυτό το επιπλέον, η μία εβδομάδα, ο ένας μήνας, οι τρεις μήνες που προβλέπει η διάταξη. Μέχρι την αναγραφόμενη ημερομηνία ανάλωσης, την ευθύνη την έχει ο παραγωγός. Από όλο αυτό το πλαίσιο φαίνεται ότι το σούπερ μάρκετ αναλαμβάνει μια ευθύνη, που μέχρι χθες δεν την είχε”

 

-Εσείς, ως ΕΦΕΤ, προτείνεται ανεπιφύλακτα την αγορά και κατανάλωση των προϊόντων περιορισμένης διατηρησιμότητας;

“Εμείς δεν προτείνουμε και σίγουρα όχι ανεπιφύλακτα την αγορά τους. Δεν πήραμε εμείς τέτοια πρωτοβουλία, την πήρε το υπουργείο Ανάπτυξης. Εμείς ως ΕΦΕΤ θεωρούσαμε πιο ορθή την πώληση με προσφορά μέχρι την ημερομηνία λήξης, που είναι πιο σίγουρη. Βέβαια να επαναλάβω ότι ένα προϊόν μπορεί να καταναλωθεί και κάποιες μέρες μετά την ημερομηνία λήξης, ανάλογα με την υφή του και τις συνθήκες με τις οποίες διατηρήθηκε και χωρίς να υπάρχει θέμα ασφάλειας για τον καταναλωτή. Αυτό είναι ένα θεωρητικό πράγμα. Γι’ αυτό μπαίνουν οι ημερομηνίες λήξης για να είναι πιο σαφή τα πράγματα και για τους καταναλωτές”.