Καπνιστές κι ασθενείς µε ΧΑΠ, στη δίνη του κυκλώνα

Μέχρι τώρα οι καπνιστές άκουγαν τον γιατρό τους να τους προειδοποιεί ότι θα αντιμετώπιζαν μεγάλο κίνδυνο για χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και καρκίνο του πνεύμονα μετά από κάποιες δεκαετίες συστηματικού καπνίσματος.

Της Αλεξίας Σβώλου

Στην εποχή του κορωνοϊού ωστόσο αυτός ο μακροπρόθεσμος κίνδυνος έγινε άμεσος, με το κάπνισμα, τη ΧΑΠ και το άσθμα να αναδεικνύονται ως ανεξάρτητοι παράγοντες κινδύνου για προσβολή από τον ιό SARS CoV2 και βαριά νόσηση.

Oπως εξηγεί ο πνευμονολόγος Επαμεινώντας Κοσμάς, λόγω της ανεπαρκούς άμυνας των βρόγχων και των πνευμόνων οι καπνιστές είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις ιογενείς λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένης της λοίμωξης Covid-19. Μάλιστα, στην περίπτωση του κορωνοϊού υπάρχει ένας ιδιαίτερος μηχανισμός που τους καθιστά διπλά ευάλωτους, καθώς για να εισβάλλει στα κύτταρα των πνευμόνων ο κορωνοϊός χρησιμοποιεί σαν «πόρτα» τους ειδικούς υποδοχείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE-2). Eχει βρεθεί ότι γονιδιακή έκφραση του ενζύμου αυτού είναι μεγαλύτερη στον καπνιστή, ο οποίος με αυτό τον μηχανισμό παρέχει περισσότερους υποδοχείς και ακόμα πιο πρόσφορο έδαφος για προσκόλληση το ιού στον πνεύμονα.

Επίσης, η χρήση προϊόντων καπνού οδηγεί σε πολύ μεγάλη αύξηση της επαφής των χεριών με το στόμα, φέρνει σε συχνή επαφή τα δάκτυλα με δυνητικά μολυσμένα αντικείμενα (πακέτο, σπίρτα, αναπτήρας, συσκευές ατμίσματος κ.λπ.), ανεξάρτητα από τη χρήση προστατευτικών γαντιών και δυσχεραίνει τη σωστή χρήση της μάσκας μάσκας. Παράλληλα, επειδή οι πλειονότητα των καπνιστών πάσχει από κάποιο αρχικό ή ενδιάμεσο στάδιο ΧΑΠ κι έχει πρωϊνό τσιγαρόβηχα, τα άτομα αυτά έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να διασπείρουν με τον βήχα τους σταγονίδια στο περιβάλλον τους.

Συμπερασματικά, όλες οι πρόσφατες μελέτες συνηγορούν ότι οι ασθενείς με ΧΑΠ που, λόγω ελαττωματικής άμυνας των πνευμόνων είναι επιρρεπείς σε ιογενείς ή μικροβιακές λοιμώξεις, έχουν υψηλό βαθμό κινδύνου αφενός να προσβληθούν από τον νέο κορωνοϊό (SARSCoV-2) και αφετέρου να νοσήσουν βαριά με δυσμενή πρόγνωση.

Για όσους εξακολουθούν να καπνίζουν αυτός ο κίνδυνος 6πλασιάζεται, με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ να εκδίδει προειδοποίηση στους ασθενείς με ΧΑΠ (και ειδικότερα σε όσους δεν έχουν κόψει το τσιγάρο) για λοίμωξη Covid-19 με σοβαρές επιπλοκές. Επιπλέον το CDC συνιστά σε κάθε ασθενή με ΧΑΠ που παρουσιάζει επιδείνωση/παρόξυνση των χρόνιων συμπτωμάτων του να υποβάλλεται σε τεστ για τον νέο κορωνοϊό.

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία από την πλευρά της συνιστά στους 700.000 Έλληνες ασθενείς με ΧΑΠ να αποφεύγουν τον συγχρωτισμό, τις άσκοπες μετακινήσεις και την τήρηση των κανόνων υγιεινής. Συνιστάται επίσης να μην παραμελήσουν την παρακολούθησή τους από τον γιατρό τους, να μη διακόψουν επ’ ουδενί τη χρόνια καθημερινή θεραπεία τους και, εάν καπνίζουν, να διακόψουν αμέσως το κάπνισμα.

Για τους ασθενείς που λαμβάνουν κορτιζόνη σε εισπνεόμενη μορφή τονίζεται ότι δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη ότι αυτό τους καθιστά πιο ευάλωτους. Επισημαίνεται ότι οποτεδήποτε έχουν συμπτώματα λοίμωξης ή παρόξυνσης (πυρετός, βήχας, αύξηση της ποσότητας των πτυέλων, αλλαγή του χρώματος των πτυέλων, επιδείνωση της δύσπνοιας) πρέπει να εξεταστούν από τον θεράποντα πνευμονολόγο ο οποίος θα τους δώσει οδηγίες και θα προτείνει το τεστ για τον κορωνοϊό, και να αποφύγουν την απευθείας μετάβαση σε νοσοκομείο. Ακόμα περισσότεροι είναι οι ασθενείς με άσθμα που την Ελλάδα εκτιμάται ότι ανέρχονται σε 900.000.

«Οι ασθενείς µε άσθµα και χρόνια αποφρακτική πνευµονοπάθεια, που συνδέεται άρρηκτα µε το κάπνισµα αντιµετωπίζουν µεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από τον κορωνοϊό και να εµφανίσουν σοβαρές επιπλοκές», Επαµεινώντας Κοσµάς, πνευµονολόγος

Είναι γνωστό ότι οι ιογενείς λοιμώξεις μπορούν να πυροδοτήσουν κρίση άσθματος και το ίδιο ισχύει και για τη λοίμωξη Covid-19. Τα πιο συχνά συμπτώματα της κρίσης άσθματος (ξηρός βήχας και δύσπνοια) είναι και συμπτώματα της COVID-19, ενώ και ο πυρετός μπορεί να συνοδεύει οποιαδήποτε ιογενή λοίμωξη. Επομένως, ο ασθματικός ασθενής με τέτοια συμπτώματα πρέπει να επικοινωνήσει αμέσως με τον πνευμονολόγο του και να μην εκτίθεται σε νοσοκομειακό περιβάλλον (εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείων, τμήμα επειγόντων περιστατικών).

Εφόσον ο ιατρός κρίνει ότι χρειάζεται αντιμετώπιση της κρίσης άσθματος με χάπια κορτιζόνης, πρέπει να ακολουθηθεί η θεραπεία αυτή ώστε να επισπευσθεί η ανάρρωση του ασθενούς. Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση εισαγωγής σε νοσοκομείο πρέπει να αποφεύγεται η χρήση νεφελοποιητών για τα εισπνεόμενα φάρμακα και ο ασθενής να αντιμετωπιστεί με αύξηση της δοσολογίας από τις δικές του εισπνευστικές συσκευές (inhalers με αεροθάλαμο, συσκευές ξηράς σκόνης).

Ο ασθενής με άσθμα, που δεν έχει κρίσεις, δεν πρέπει να διακόψει για κανένα λόγο την οποιαδήποτε θεραπεία του. Η Παγκόσμια Πρωτοβουλία για το Άσθμα (GINA Foundation) και η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία συνιστούν στους ασθενείς με άσθμα ότι και στους ανθρώπους που πάσχουν από ΧΑΠ, δηλαδή αποφυγή συγχρωτισμού, άσκοπων μετακινήσεων και τήρηση των κανόνων ατομικής υγιεινής.

*Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί

Live: Ο παγκόσμιος χάρτης εξάπλωσης της πανδημίας

Κορωνοϊός: Διαβάστε εδώ όλες τις εξελίξεις για τον φονικό ιό