Οι Φούρνοι δίνουν μαθήματα πράσινης επιχειρηματικότητας

Η επιστροφή στο νησί -στον τόπο καταγωγής- είναι μια γενναία απόφαση που τα τελευταία χρόνια πήραν πολλοί συνάνθρωποί μας, κυρίως νεαρής ηλικίας, αναζητώντας μια καλύτερη ποιότητα ζωής σε ένα κύμα εσωτερικής μετανάστευσης, που δημιούργησαν η προηγούμενη οικονομική κρίση και η υψηλή ανεργία των μεγαλουπόλεων.

Αποστολή στους Φούρνους Κορσεών – ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ

Παραδείγματα συνανθρώπων μας που «παλιννόστησαν» στον τόπο καταγωγής τους και πέτυχαν σε όλα τα επίπεδα κάνοντας το ανέφικτο, εφικτό και προσοδοφόρο

Προσφάτως οι πρόσθετες δυσκολίες που έφερε η πανδημία του κορωνοϊού στην καθημερινότητα των πολιτών, ειδικά στην Αττική, ώθησαν ένα νέο κύμα ανθρώπων να επιστρέψουν στον τόπο καταγωγής τους, καθώς στα μικρά νησιά τα lockdowns κύλησαν πολύ πιο ήπια και πολύ πιο ανθρώπινα, χωρίς τους περιορισμούς που κόντεψαν να οδηγήσουν στην παράνοια τους κατοίκους της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και των άλλων μεγάλων αστικών κέντρων.
Ο ∆ήμος Κοτταράς ένα πρώην στέλεχος marketing σε εταιρεία στην Αθήνα. ∆εν περίμενε ωστόσο τον κορωνοϊό για να μπαρκάρει στον Πειραιά και να πιάσει… λιμάνι στο νησί του. Πήρε την απόφαση πριν από χρόνια όταν ένιωσε τη μεγαλούπολη να τον πνίγει και έκανε τη μεγάλη ανατροπή αφήνοντας την Αθήνα και τη δουλειά του για να γίνει οικολογικός παραγωγός τοπικών εδώδιμων προϊόντων σε ένα από τα πιο απομακρυσμένα νησιά του Αιγαίου, τους Φούρνους Κορσεών.

Ο τόπος του εκτός από πολλά ναυτικά μίλια μακριά από την πρωτεύουσα είναι γνωστός σαν νησί των πειρατών και ως τέτοιο είναι γεμάτο θησαυρούς, κυρίως της φύσης, στους οποίους και οφείλουν οι κάτοικοί του τη μακροζωία τους. Θρούμπι, θυμάρι, φασκόμηλο, κλήματα με αμπέλια, φραγκόσυκα, κούμαρα, άγρια βότανα, πορτοκαλιές, μανταρινιές και λεμονιές είναι μόνο λίγα από τα εδώδιμα εποχικά προϊόντα που μπορεί κανείς να συλλέξει από τα κτήματα και τις καταπράσινες πλαγιές των Φούρνων.

Με σημείο εξόρμησης το σπίτι των παππούδων του μέσα σε πορτοκαλιές και αμπέλια, και «επιχειρησιακό» άντρο μια ρουστίκ κουζίνα της γιαγιάς του, του προηγούμενου αιώνα, που θυμίζει σκηνικό για το μυθιστόρημα της «Λωξάντρας», ο ∆ήμος έμαθε να αφουγκράζεται τη φύση, να ακολουθεί τους ρυθμούς της και να σέβεται τις ανάγκες της. Η παραγωγή των χειροποίητων προϊόντων του, που έχουν βραβευτεί για τη γαστρονομική τους αρτιότητα, στηρίζεται στη βιωσιμότητα και την αειφορία της φύσης και αποτελεί ένα εξαιρετικό δίδαγμα σεβασμού του περιβάλλοντος και του οικοσυστήματος σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία όπου η κλιματική αλλαγή δείχνει ξεκάθαρα πως οι απερίσκεπτες παρεμβάσεις στη φύση τιμωρούνται. Γιατί η φύση εκδικείται και σκληρά, όπως είδαμε στις πλημύρες, τις πυρκαγιές που εξακολουθούν να μαίνονται, στις λειψυδρίες, σε όλα τα ακραία καιρικά και περιβαλλοντικά φαινόμενα τα οποία πλέον «βομβαρδίζουν» σε καθημερινή βάση τον πλανήτη και μας χτυπούν εξίσου αλύπητα με την πανδημία.

Μέσα από την κουζίνα του, αλλά και στο οικογενειακό οίκημα – Λαογραφικό Μουσείο των Φούρνων που βρίσκεται στο κεντρικό σοκάκι του νησιού, ο ∆ήμος ξετυλίγει το κουβάρι της ζωής ενός ακρίτα παραγωγού που φτιάχνει χειροποίητα ελληνικά, παραδοσιακά, εναλλακτικά προϊόντα delicatessen, τα οποία οι επισκέπτες μπορούν να πάρουν μαζί τους φεύγοντας από τις δρύινες σιφονιέρες του καταστήματος «Κανδυλος», καθώς τα περισσότερα είναι κλεισμένα σε βαζάκια. Ακόμα κι αυτά τα βαζάκια θυμίζουν τις χειροποίητες μαρμελάδες της γιαγιάς, όπως και καθετί άλλο μέσα στην «Κανδυλο» – όνομα εμπνευσμένο από το τοπικό παραδοσιακό επιφώνημα «κα», με το οποίο οι Φουρνιώτες ακόμα και σήμερα εκφράζουν έκπληξη, χαρά ή ανησυχία, φόβο κι ενθουσιασμό.

Μπαίνοντας στον κήπο με τα κλήματα για να συναντήσουμε το πρώην αστόπαιδο που ήρθε σε αυτό το βορειοανατολικό άκρο του Αιγαίου, προσπερνούμε μια μεγάλη γυάλινη φιάλη με βαλσαμόλαδο, γεμάτη με άγρια βοτάνια που απελευθερώνουν τα πολύτιμα αντιοξειδωτικά τους εκχυλίσματα. Ο ∆ήμος μόλις έχει γυρίσει από τα χωράφια και τις κατάφυτες πλαγιές όπου έχει πάει να ελέγξει αν το θυμάρι έχει ξεραθεί, γιατί όπως εξηγεί: «∆εν μαζεύουμε το θυμάρι προτού περάσουν οι μέλισσες και ξεραθεί. Όλα πρέπει να γίνουν με τη σειρά που πρέπει, ώστε να μην παρέμβουμε στον φυσικό κύκλο των πραγμάτων. Για παράδειγμα, τα φραγκόσυκα. Περιμένω να ‘‘ροδίσουν’’ για να τα μαζέψω και το φθινόπωρο όταν σκάσουν οι πορτοκαλιές κι οι λεμονιές και γεμίσουν ώριμα φρούτα, τα μαζεύω για να φτιάξω μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού και ηδύποτα». ∆εν αφήνει τα φρούτα να πέσουν κάτω να σαπίσουν, τα μαζεύει σε σακούλες ή καλάθια και τα προσφέρει στους εκπαιδευτικούς του νησιού που βρίσκουν στο ενοικιαζόμενο δωμάτιο ή διαμέρισμα να τους περιμένει μια πανδαισία φρούτων – βόμβες βιταμινών. Τον ρωτούμε ποια προϊόντα έχει αγαπήσει περισσότερο ο κόσμος και απαντά με ολόκληρη λίστα: Το κρίταμο τουρσί που μαζεύει από μια περιοχή του νησιού που λέγεται μπουγάζι, τα χειροποίητα κατσικίσια τυριά, το κοκκινοτύρι με δύο είδη πάπρικας καπνιστή και καυτερή, το θυμαροτύρι (με θυμάρι – εκείνο που περιμένει τις μέλισσες για την επικονίαση), το μελοτύρι με μέλι και κανέλα, και το μουσταρδοτύρι με χειροποίητη μουστάρδα και μανταρίνι, το οποίο γίνεται ανάρπαστο από τους Γάλλους τουρίστες. Επίσης, οι επισκέπτες των Φούρνων αγαπούν το βαλσαμόλαδο, τα χειροποίητα σαπούνια, τα αλείμματα, τα χειροποίητα εκχυλίσματα (τσίπουρο με δενδρολίβανο, τσίπουρο με φασκόμηλο και ρακόμελο) και τις μαρμελάδες με τοπικά λεμόνια και φραγκόσυκα.

Φουρνιώτης ήρωας πολέµου, ζωντανός θρύλος σε µουσείο

Μέχρι ωστόσο να δημιουργηθεί το θαλάσσιο πάρκο-μουσείο για τα εκατοντάδες ναυάγια που εκτιμάται ότι βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή, οι Φούρνοι μπορούν να περηφανευτούν ότι έχουν έναν ζωντανό θρύλο κάτοικο, η ζωή και τα έργα του οποίου κοσμούν το Πολεμικό Μουσείο της Λέρου.

Ο αιωνόβιος Φουρνιώτης Νίκος Πυροβολικός, ηλικίας 101 ετών, έχει λάβει μετάλλια τιμής για τις παράτολμες καταδρομικές επιχειρήσεις του στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η ιστορία του παρουσιάζεται στο Πολεμικό Μουσείο της Λέρου προκειμένου να τη θυμηθούν οι παλαιότεροι και να τη μάθουν οι νεότεροι. Με το καΐκι του ο Νίκος Πυροβολικός μετέφερε συμμάχους και κατασκόπους που συνέβαλαν στο να ηττηθούν οι στρατιές του Χίτλερ και γι’ αυτό τιμήθηκε με μετάλλιο ανδρείας. Το καΐκι του αιωνόβιου Φουρνιώτη, όπως και άλλα αντίστοιχα από τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου ονομάζονταν «μαύρες μοίρες» γιατί αν τους έπιαναν οι Γερμανοί να κουβαλούν κατάσκοπους του πολέμου, η μοίρα τους θα ήταν μαύρη, καθώς θα τους εκτελούσαν επιτόπου. Ο Νίκος Πυροβολικός τους τελευταίους μήνες κάθεται σε αναπηρικό αμαξίδιο, αλλά η σπίθα που λάμπει στα μάτια του όταν σου μιλά είναι ίδια κι απαράλλακτη με εκείνη που έλαμπε στα μάτια του όταν κρατούσε το πηδάλιο από το ψαροκάικό -τη «μαύρη μοίρα»- διασχίζοντας το Αιγαίο με φουρτούνες ή μπουνάτσες, με τα γερμανικά Σπιτφάιερ να πετούν πάνω από το κεφάλι του.

Τον ρωτούμε αν φοβάται την πανδημία -είναι εμβολιασμένος εδώ και μήνες, όπως όλοι οι παππούδες των Φούρνων- και μας κοιτά με ένα βλέμμα καθάριο που λέει ό,τι και τα λόγια του. Πως έχει δει πολλά στη ζωή του και δεν τρομάζει εύκολα…

Ο Ροβινσώνας δύτης που εξερευνά ναυάγια και θαλάσσια ζωή

Εξίσου καθαρή οικολογική συνείδηση διακρίνει τον 38χρονο Μάνο Μύτικα, µια εµβληµατική µορφή του νησιού, µε καταγωγή από τη Θύµαινα, το µικρό νησί απέναντι από τους Φούρνους, που συνέβαλε µε τις προσωπικές του εξερευνήσεις στο να εντοπιστούν κάποια από τα πολυάριθµα ναυάγια υψηλής αρχαιολογικής σηµασίας, τα οποία κείτονται για αιώνες στον βυθό της θάλασσας του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Αληθινός Ροβινσώνας, ο Μάνος εγκατέλειψε την Καλλιθέα Αττικής, όπου µεγάλωσε, για να επιστρέψει στο νησί του, τη Θύµαινα, και στους Φούρνους µε την ιδιότητα του µηχανικού και το χόµπι της κατάδυσης.

Παρέα µε τον σκύλο του, το λαµπραντόρ Κουστό, ο Μάνος ξεκίνησε να εξερευνά τα θαλάσσια ναυάγια που εντοπίστηκαν στην περιοχή ανάµεσα σε Φούρνους, Θύµαινα και το νησάκι του Αγίου Μηνά, ένα µεγάλο τριγωνικό πεδίο το οποίο θεωρείται το «τρίγωνο των Βερµούδων» της αρχαιότητας, µε τους δύτες που πραγµατοποιούν τις ενάλιες έρευνες να έχουν εντοπίσει αιγυπτιακές γαλέρες που χρονολογούνται από τον 6ο π.Χ. αιώνα. Ο Μάνος µε τις καταδύσεις του και τον φωτογραφικό φακό του έχει βιντεοσκοπήσει εικόνες εκπληκτικής οµορφιάς στον βυθό του Αιγαίου, ενώ πρωτοστάτησε το 2016 στη δηµιουργία του Καθιδρύµατος Ιστορικών και Αρχαιολογικών Ερευνών «Κορσεαί» προκειµένου να βρεθούν πόροι για να συνεχιστούν οι έρευνες. Ίσως µια µέρα δηµιουργηθεί εκεί ένα θαλάσσιο µουσείο για να αναδείξει την παγκόσµια πρωτεύουσα των ναυαγίων, όπως «βάφτισε» την περιοχή πριν από λίγα χρόνια το αµερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN, ώστε η Ελλάδα µετά το υποβρύχιο µουσείο της Αλοννήσου να αποκτήσει και άλλο ένα, το οποίο θα συγκεντρώνει τους λάτρεις του scuba diving και του snorkeling από τα πέρατα του κόσµου. Στο µεταξύ ο Μάνος περιµένει να του επιτρέψει η πανδηµία να ασχοληθεί µε το δεύτερο µεγάλο του πρότζεκτ, µια παγκόσµια αποστολή βιντεοσκόπησης της κουλτούρας όλων των λαών της Γης, που ονοµάζεται «Discover Humanity» και δωρεάν θα δηµιουργήσει µια βιντεο-βιβλιοθήκη στο YouTube, αληθινό παράθυρο στον κόσµο…

 

 

Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Μύκονος: Μαύρο υγρό τρέχει από τις βρύσες – Πού οφείλεται το πρόβλημα στην υδροδότηση 6 περιοχών

Αφγανός επιχείρησε να αυτοπυρποληθεί έξω από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα