Η Ουκρανία στο κατώφλι της διχοτόμησης (video)

Οι φόβοι για διαμέλιση της Ουκρανίας και το διαχωρισμό της σε ανατολική (φιλορωσική) και δυτική (φιλοευρωπαϊκή) έχει επανέλθει, πιο έντονος από ποτέ. Σε εξέλιξη βρίσκεται άλλωστε και το διπλωματικό πόκερ.
Οι ΗΠΑ προειδοποίησαν τη Ρωσία να μη στείλει στρατό στην Ουκρανία, η Μόσχα χαρακτηρίζει την αντιπολίτευση «ναζί» που κατέλαβε την εξουσία με το έτσι θέλω και η Γιούλια Τιμοσένκο, από την πρώτη στιγμή της αποφυλάκισή της έχει κάνει ηγετικές εμφανίσεις.  Δήλωσε πως δε θέλει να αναλάβει χρέη μεταβατικής πρωθυπουργού, έχοντας βέβαια ως μεταβατικό πρόεδρο τον Ολεξάντερ Τουρτσίνοφ, στενότερο συνεργάτη της και αντιπρόεδρο του κόμματός της.

Μετά την καθαίρεση του Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος παραμένει άφαντος, η Δύση ποντάρει στο χαρτί της Τιμοσένκο, ήδη δέχτηκε τηλεφώνημα και προσεχώς θα συναντήσει κατ’ ιδίαν την Άνγκελα Μέρκελ, ωστόσο ουδείς γνωρίζει σε αυτή τη φάση εάν διαθέτει αρκετά ισχυρά ερείσματα σε μία Ουκρανία όπου ο κίνδυνος διαμελισμού δεν έχει απομακρυνθεί.

Δείτε το video με την διαφυγή του Βίκτορ Γιανούκοβιτς:

Τα σενάρια της διχοτόμησης

Η ακραία ένταση μπορεί να καταλάγιασε, όμως η πρώην σοβιετική δημοκρατία παραμένει βαθιά διχασμένη και στα πρόθυρα πτώχευσης.

Η πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου δεν αποτελεί πλέον εμπόλεμη ζώνη, όμως εξακολουθεί να είναι μεγάλη η ανησυχία για την πορεία της χώρας των 46 εκατομμυρίων κατοίκων -η οποία είναι ιδιαιτέρως σημαντική για τη Δύση εξαιτίας των ρωσικών αγωγών φυσικού αερίου.

Η διεθνής κοινότητα έχει εκφράσει σαφώς τους φόβους της μήπως η κρίση μεγαλώσει περισσότερο το χάσμα ανάμεσα στη ρωσόφωνη και ρωσόφιλη Ανατολή που αποτελεί την πλειοψηφία και την ουκρανόφωνη και εθνικιστική Δύση, υπογραμμίζοντας ότι είναι ύψιστης σημασίας η διαφύλαξη της εδαφικής της ακεραιότητας.

Υπό αυτό το πρίσμα, το πολωνικό υπουργείο Εξωτερικών απηύθυνε την Κυριακή έκκληση για σεβασμό της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της ασφάλειας των συνόρων της Ουκρανίας, υποστηρίζοντας παράλληλα τις ευρωπαϊκές προσδοκίες της χώρας.

Ενδεικτική της οργής είναι η καταστροφή 40 αγαλμάτων του Λένιν σε ολόκληρη τη χώρα μετά τον εξοστρακισμό του Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος καταγγέλλει πραξικόπημα επιμένοντας ότι παραμένει πρόεδρος χωρίς ουδείς να γνωρίζει όμως πού βρίσκεται.

Την ίδια στιγμή, στο αντίπαλο μέτωπο 2.000 Ουκρανοί διαδήλωσαν στη Σεβαστούπολη, όπου διατηρεί ναυτική βάση ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας, με συνθήματα «ενάντια στους φασίστες που έχουν καταλάβει την εξουσία στο Κίεβο». Η διαδήλωση πραγματοποιήθηκε έπειτα από κάλεσμα φιλορωσικών κινημάτων.

Κάνοντας το μετέωρο βήμα προς την ομαλότητα, όπως σημειώνει η Deutche Welle, η Ουκρανία έχει ξυπνήσει σε μία νέα ημέρα, που ίσως σηματοδοτεί και μία νέα εποχή.

Στη νέα αυτή ημέρα η Δύση εμφανίζεται να ποντάρει στην Τιμοσένκο ως μόνη αποδεκτή υποψηφιότητα και για τη Ρωσία, αν και δεν είναι βέβαιο εάν η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης και ηγετική φυσιογνωμία της Πορτοκαλί Επανάστασης διαθέτει αρκετά ισχυρά ερείσματα.

Η ίδια η Τιμοσένκο ανακοίνωσε την Κυριακή ότι δεν θέλει να εξεταστεί υποψηφιότητά της για την πρωθυπουργία στη νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας που καλείται να έχει συγκροτήσει το Κοινοβούλιο έως την Τρίτη, ένδειξη ότι το βλέμμα της στρέφεται στην προεδρία, την οποία οριακά έχασε από τον Βίκτορ Γιανουκόβιτς στις εκλογές του 2009.

Κάλπες για προεδρικές εκλογές θα στηθούν στις Ουκρανία στις 25 Μαΐου και έως τότε τα ηνία θα κρατά ως μεταβατικός πρόεδρος Ολεξάντερ Τουρτσίνοφ, ο στενότερος συνεργάτης της Τιμοσένκο και νυν πρόεδρος του Κοινοβουλίου.

Ο Τουρτσίνοφ, ηλικίας 49 ετών, κατάγεται από την ίδια πόλη με τη Γιούλια Τιμοσένκο, το Ντνιπροπετρόβσκ στα νοτιοανατολικά της χώρας, και κατέχει την θέση του αναπληρωτή προέδρου του κόμματος της Τιμοσένκο, «Πατρίδα».

Ο επόμενος πρωθυπουργός

Για το θέμα της πρωθυπουργίας η Τιμοσένκο ανέφερε σε ανακοίνωση στον δικτυακό της τόπο: «Εξεπλάγην όταν άκουσα πως προτάθηκα για την πρωθυπουργία. Είμαι ευγνώμων για το σεβασμό που αυτό καταδεικνύει, όμως ζητώ να μην θεωρηθώ υποψήφια για τη θέση».

Η Τιμοσένκο, η οποία αποθεώθηκε το βράδυ του Σαββάτου στην ομιλία της στην Πλατεία Ανεξαρτησίας, χωρίς όμως να λείψουν και οι αποδοκιμασίες- δέχτηκε συγχαρητήριο τηλεφώνημα για την αποφυλάκισή της από την Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, την οποία επίσης θα συναντήσει σύντομα.

Η αποφυλάκιση της Γιούλια Τιμοσένκο αποτελούσε προϋπόθεση για την υπογραφή της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-Ουκρανίας, την οποία αρνήθηκε την τελευταία στιγμή, κάτω από ρωσικές πιέσεις, ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς, με αποτέλεσμα να πυροδοτήσει τις διαδηλώσεις που κατέληξαν στην παρούσα κρίση.

«Καλώς ήλθατε στην ελευθερία» είπε σύμφωνα με γερμανικές κυβερνητικές πηγές η Μέρκελ στην Τιμοσένκο, επαναλαμβάνοντας την πρόσκληση προς την τελευταία να συνεχίσει στη Γερμανία τη θεραπεία για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει στη σπονδυλική της στήλη (Η Γερμανία είχε προσφερθεί κατά τη διάρκεια της φυλάκισης Τιμοσένκο να την δεχτεί στο έδαφός της για θεραπεία).

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το ίδιο το κόμμα της Τιμοσένκο αναφέρεται πως η Γερμανίδα καγκελάριος «συνεχάρη την Γιούλια Τιμοσένκο για την αποφυλάκισή της και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η επιστροφή της στην κεντρική πολιτική σκηνή θα αποτελέσει έναν από τους βασικούς παράγοντες για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στην Ουκρανία».

Προστίθεται επίσης ότι η Μέρκελ υπογράμμισε «ότι η επιστροφή της Τιμοσένκο στην πολιτική ζωή θα συμβάλλει επίσης στη διαφύλαξη της ενότητας στην Ουκρανία και θα βοηθήσει [την χώρα] να ακολουθήσει το δρόμο των ευρωπαϊκών μεταρρυθμίσεων». Η Τιμοσένκο είχε την Κυριακή συνάντηση με τους πρεσβευτές ΗΠΑ και ΕΕ στο Κίεβο.

Μέρκελ-Πούτιν: Να διαφυλαχτεί η εδαφική ακεραιότητα

Η Άνγκελα Μέρκελ είχε επίσης την Κυριακή τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν κατά την οποία συμφώνησαν πως «είναι κεφαλαιώδους σημασίας η Ουκρανία να προασπίσει την εδαφική της ακεραιότητα και να αποκτήσει μια λειτουργική κυβέρνηση», όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του εκπρόσωπος της Μέρκελ, Στέφεν Ζάιμπερτ.

Η Μέρκελ και ο Πούτιν υπογράμμισαν επίσης ότι η σταθερότητα στην Ουκρανία αποτελεί «κοινό συμφέρον, τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και σε οικονομικό».

Η σχετική με την τηλεφωνική επικοινωνία ανακοίνωση του Κρεμλίνου ήταν λακωνική, αναφέροντας μόνο ότι συζήτησαν «για την τρέχουσα κατάσταση στην Ουκρανία».

Από αμερικανικής πλευράς, η σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Σούζαν Ράις δήλωσε την Κυριακή, ερωτηθείσα σχετικά, πως θα ήταν «βαρύτατο λάθος» εάν έστελνε η Ρωσία στρατιωτικές δυνάμεις στην Ουκρανία, τονίζοντας ότι δεν είναι προς όφελος ούτε της Ρωσίας, ούτε των ΗΠΑ, ούτε της Ευρώπης να δουν την Ουκρανία να διαμελίζεται.

Η δήλωση Ράις ήλθε σε ερώτηση δημοσιογράφου της εκπομπής «Meet the Press» του NBC για το υποθετικό σενάριο να έστελνε η Ρωσία στρατεύματα στην Ουκρανία για να επανατοποθετήσει μία κυβέρνηση φιλική προς τη Μόσχα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, διά της επικεφαλής διπλωματίας Κάθριν Άστον, έχει καλέσει όλες τις πλευρές στην Ουκρανία «να ενεργήσουν υπεύθυνα για τη διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας και της «ενότητας» της χώρας συνεχίζοντας το διάλογο με στόχο την εκπλήρωση των νόμιμων δημοκρατικών προσδοκιών του ουκρανικού λαού».

Η ΕΕ παρακολουθεί λεπτό προς λεπτό την ταχεία αλλαγή της πολιτικής κατάστασης στην Ουκρανία. «Χρειαζόμαστε μια διαρκή λύση στην πολιτική κρίση. Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει συνταγματική μεταρρύθμιση, το σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης και τη δημιουργία των προϋποθέσεων για τη διενέργεια δημοκρατικών εκλογών» τόνισε η Κάθριν Άστον, εκφράζοντας επίσης ικανοποίηση για την απελευθέρωση της Γιούλια Τιμόσενκο.

Δείτε το συγκλονιστικό video που διαδηλωτές υπέρ της αντιπολίτευσης δέχονται “στο ψαχνό” πυρά ελεύθερων σκοπευτών: